Yurtdışı Borçlanmasında Neler Değişiyor?
Uzun zamandır beklenen Torba Kanunda bir çok konuda önemli düzenlemeler geliyor. Bunlardan bir kısmı ise gurbetçi ve mavi kartlıları yakından ilgilendiriyor.
3201 sayılı Kanunun uygulanmasında, yargı kararları da dikkate alınarak doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin Türk vatandaşı olarak çalıştıkları süreleri borçlanmalarına imkân tanınmış, ayrıca; sosyal güvenlik sözleşmesi yapılan ülkedeki ilk işe giriş tarihinin Türkiye'de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilmesi sağlanmıştır.
Mavi kartlılara borçlanma hakkı
Mavi kart sahibi kişilere, Vatandaşlık Kanunu ile Türk vatandaşlarına verilen her türlü hakkın verilmiş olmasına rağmen Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından borçlanma hakkı verilmemekteydi. Bu durumdaki mağdurlarda dava açarak bu haklarını almakta ve SGK gereksiz yere vekalet ücreti ödemekte, SGK avukatları gereksiz yere mesai harcamakta ve mahkemeler gereksiz yere meşgul edilmekteydi.
Bu mağduriyet, 3201 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin; "Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin onsekiz yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen süreleri, bu Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri halinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilir ." şeklinde değiştirilerek giderilmektedir.
3201 sayılı Kanunda yapılacak bu değişiklikle Sosyal Güvenlik Kurumu ile vatandaşlarımızın mahkemelerde karşı karşıya gelmesi engellenmiş olacaktır.
Sigorta başlangıcı esas alınacak
Yine yurt dışında çalışan vatandaşlarımızın yaşadığı en büyük mağduriyetlerden biride sigortalılıklarının hangi tarihte başladığı konusuydu. İkili anlaşmalarda açıkça hükümler yer almasına rağmen Sosyal Güvenlik Kurumu yurt dışında çalışmaya başlanılan tarihi sigortalılık başlangıç tarihi kabul etmemekteydi.
Vatandaşlarımızda dava açarak yurt dışında çalışmaya başladıkları ilk tarihin sigortalılık başlangıç tarihi olmasını sağlamakta ve daha erken yaşta daha az prim ödeyerek emekli olabilmekteydiler.
Sosyal Güvenlik Kurumu bu konuda açılan davaları da kaybedince bu mağduriyetin çözümü için, ikili sosyal güvenlik sözleşmelerinde açık hüküm bulunan durumlarda yabancı ülkedeki ilk işe giriş tarihinin Türkiye'de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edileceği yönünde 3201 sayılı Kanunun 5. Maddesinde değişiklik yapılmasını sağlamıştır.
Buna göre, uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecek. Yurt dışında geçen sürelerin tamamı veya istenildiği kadarı borçlanılabilecek. Başvuru sahiplerinin kısmi borçlanma taleplerine istinaden yapılacak borçlanma süresinin tespitinde ibraz edecekleri belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınacak.
Yani, başvuru sahiplerinin kısmi borçlanma taleplerine istinaden yapılacak borçlanma süresinin tespitinde ibraz edecekleri belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayılarının esas alınması öngörülmektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumu 3201 sayılı Kanunda yapılan değişikliklerle aleyhine açılmış davaların sona ermesini hedeflediğinden maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Sosyal Güvenlik Kurumu aleyhine açılmış ve henüz sonuçlanmamış davalardan feragat edenler hakkında da uygulanacağı yönünde ekleme yapılmıştır.
Yapılacak bu düzenlemeler ile Sosyal Güvenlik Kurumu ile vatandaşlarımızı karşı karşıya getiren ve gereksiz yere zaman ve emek kaybına neden olan bu konular çözümlenmektedir.
Yurtdışında yaşayan gurbetçilerin bu sorunlarının çözülmesi talimatını veren Başbakanımız Sayın Recep Tayip Erdoğan'ın çabalarıyla bir çok sorun çözülmüş olacak.
Ancak halen yurtdışı borçlanması yapmadığı halde yurtdışında çalıştığı için SGK tarafından mevzuata aykırı şekilde emekli aylığı kesilen vatandaşların mağduriyeti devam ediyor.
