Yurtdışı Borçlanmada Ölüm Aylığı
Okurumuz Hikmet Çelik, “Yurtdışı borçlanmasıyla emekli olan SSK’lıların ölümünden sonra emekli maaşından aile bireylerinin yararlanamaması doğru mudur?” diyor.
SSK sigortalılarının veya emeklilerinin vefat etmesi halinde, hak sahiplerine aylık bağlanmaktadır. Bir kişinin yurtdışı borçlanması yapmış olması halinde de hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmaktadır. Önemli olan koşulların gerçekleşmesidir.
Yani, SSK’dan emekli aylığı alanların yurtdışı borçlanması yaparak emekli olması halinde de eş ve çocukları ile bazı durumlarda anne-babalarına ölüm aylığı bağlanmakta olup,bunun için ilgili SGK müdürlüğüne başvurulması ve “Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi”nin doldurulması gereklidir.
Ancak, emekli olmadan önce vefat eden sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmasında yurtdışı borçlanması veya askerlik borçlanması gibi borçlanmaların olup olmadığı önem taşımaktadır.
Ölen sigortalının hak sahiplerine aylık bağlanması için en az 1800 prim gün sayısı olması veya 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gereklidir.
Yani, borçlanma yapan sigortalıların eş ve çocuklar ile belirli koşullar dahilinde sigortalının ana-babasına aylık bağlanabilmesi için en az 1800 gün prim ödenmesi gerekmektedir. Oysa borçlanma yapmayan sigortalılar için 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 prim gün sayısı yeterli olmaktadır.
Evlenen kadınlar işsizlik parası alır mı?
Okurumuz Melek Aydın, “2,5 yıldır özel bir örme fabrikasında çalışmaktayım ama evleneceğim için yakın zamanda işten ayrılıyorum. Tazminatım verilecek ama başvurduğum da işsizlik maaşından da yararlanabilir miyim?” diye soruyor.
İşsizlik sigortası yardımlarından yararlanmak için işsiz kalmak yeterli değildir. İşsizlik sigortası yardımlarına hak kazanılabilmesi için gerekli prim ödeme şartı yanında, iş sözleşmesinin de işsizlik ödeneğinden yararlanılabilecek şekilde feshedilmesi gerekmektedir.
Yani, işsizlik sigortası yardımlarından faydalanabilmek için kişinin kendi istek ve iradesi dışında işsiz kalması gerekmektedir. İstifa, emeklilik, evlilik, işçinin hatası ve kusuru nedeniyle hizmet akdinin sona ermesi durumlarında işsizlik sigortasından yararlanma imkanı bulunmamaktadır. Dolayısıyla okurumuz, evlenme nedeniyle kıdem tazminatı alsa bile, işsizlik sigortasından yararlanamayacaktır.
İşsizlik sigortası primleri iade edilir mi?
Okurumuz Nalan Atıcı “21 yıllık sigortalıyım ve hiç boşluğum yok. Emeklilik tarihim geldi ve başvuruda bulunacağım. Benim adıma yatmış olan İşsizlik fonunda ki meblağ bana iade edilecek mi?” diye soruyor.
Yukarıdaki okurumuzun sorusuna verdiğimiz cevapta emeklilik halinde işsizlik sigortasından yararlanılamayacağını yazmıştık. Ancak, okurumuzun sorusunun oldukça ilginç olduğunu belirtmeliyim.
Sosyal güvenlik mevzuatımızda emekli olamayan sigortalıların ödediği emekliliğe ilişkin primlerin iade edilmesini düzenleyen hükümler vardır. Ancak, işsizlik sigortasında primlerin iade edilmesi düzenlenmemiştir. Bu nedenle bir sigortalı emekli olduğunda, emekli olduğu tarihe kadar ödemiş olduğu primler iade edilmemektedir. Burada sigortalının hiç yararlanmamış olmasının önemli yoktur. Hiç yararlanmamış olsa bile işsizlik sigortasında primler iade edilmez.
