Yozgat Türküleri (I)
Yerleşim yerlerimizin, öncelikle illerimizin THM alanındaki genel görüntüleri önemlidir. Bu alanda, bu konuda araştırmacılar, o ilin ‘delileri’ vardır.Değerli dostum, Hayrettin İvgin’in bana ulaştırdığı kitaplardan, araştırma yayınlarından birini: Habib Coşkunsoy, Erdem İlkaz ve Savaş Akbıyık imzalarının taşıyıcısı ‘Yozgat Türküleri” adlı, büyük boy 358 sayfalık bir kitap, araştırma.
Üç araştırmacının, imzanın ortak bir önsözleri var. Bir yerinde: “TRT repertuarına bakıldığında, Yozgat yöresinde Muzaffer Sarısözen’in 1945 yılında yaptığı derleme çalışmalarının dışında geniş çaplı bir araştırma yapılmamıştır. Yozgat merkez ve Akdağmadeni hariç diğer ilçeler bu alan araştırmaları içerisinde yoktur. Soner Özbilen’in şahsi gayretleriyle Boğazlıyan’da, Nida Tüfekçi’nin Akdağmadeni’nde yaptığı derlemeler dışında herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Kültürel yönden çok zengin olmasına rağmen Çekerek, Sorgun, Yerköy, Sarıkaya gibi ilçelerimiz unutulmuştur diyebiliriz” denilerek genel bir değerlendirme yapılıyor.
Araştırma kitap; Yozgat’ın Türk Halk Müziğindeki yeri ve öneminden söz edilerek başlanılan bir sunuşla karşımıza çıkıyor, çıkarılıyor. Yozgat’ta bozlak, başlığı altında verilenlerden sonra, yazarlar-araştırmacılar; Habib Coşkunsoy, erdem Ilkaz, Savaş Akbıyık hakkında, fotoğraflı, açıklamalı bilgilerin sıralandığı görülüyor. Her üç araştırmacının Yozgat (ilçe-köyleri) doğumlu olmaları, araştırmanın ciddiyetini ortaya koyuyor. THM çalışmalarının, yayınlarının içerisinde olmaları, ortaya koydukları araştırmalarının güvenilirliğini artırıyor aynı oranda.
Kaynak kişiler, derleyiciler, sanatçılar ve mahalli sanatçılar bölümünde; Adem Kurtul, Ahmet Akşitoğlu, Ahmet Baran, Ahmet Yanalak, Ali Can, Altan Güvenç, Aysel Sezer (Tüfekçi), Ayşe Gökdemir, Bayram Bilge Tokel, Binali Yürekli, Boğazlıyanlı Mesude, Candeniz Eroğlu, Cemal Bakır, Cihan Barış Akbıyık, Dönüş Baygül, Durmuş Göç, edip Tügekçi, Elif Eser, Emine Ilkaz, Ferhat Mutlu, gibi pek çok isim ve biyografiler, açıklayıcı bilgiler yer alıyor. Ayrıca uzunca bir sıralamayla, Yozgat kaynak kişileri, derleyicileri ve diğer sanatçılarının da sıralandığını görüyoruz.
Uzun havalar bölümünde yer alan türkülerin, Yöresi, kimden alındığı, derleyen, Rep.No kayıtları verilmekte. Kırık havalar, isimleri, yöresi, kimden alındığı, derleyen, notaya alan gibi açıklamalarıyla dikkat çekiyorlar. Yer yer türkülerin öyküleri de veriliyor. 208. sayfada “Çamlığın başında tüter bir tütün” türküsünün uzunca sözleri ve öyküsü anlatılmakta. Notalarıyla zenginleşen sayfalarda yeralanların ciddi ve kalıcı bir araştırma olduğu hemen anlaşılıyor. (Sabahına esen seher yeli mi? Türküsünün 25 ayrı dörtlükten meydana geldiği 302,303 ve 304. sayfalarda veriliyor. Oyun havaları bölümü de var ayrıca.
Mehmet Nida Tüfekçi’nin 01 Mart 1929 tarihinde, Yozgat’ın Akdağmadeni ilçesinde doğduğunu, 18 eylül 1993 tarihinde yaşama veda ettiğini, Soner Özbilen’in 10 Nisan 1947 tarihinde Yozgat’ın Boğazlıyan ilçesinde doğduğunu öğreniyoruz. Tebrikler efendim.
GÜNÜN SÖZLERİ
1. Geçmişe ait olan ben değilim. Geçmiş bana ait. (Mary Antin)
2. Dünyayı, akıllılar yaşasın diye budalalar kurmuştur. (Oscar Wilde)
3. Kulak yüreğe giden bir caddedir. (Voltaire)
4. İşinizin çok önemli olduğunu düşünüyorsanız, bu sinirlerinizin ciddi biçimde bozulduğunun en açık göstergesidir. (Bertrand Russell)
