Yıllık İzinde Kimler Şanslı?
Geçen yazımda yaz tatilinin gelmesiyle birlikte kullanımları başlayan yıllık izin kullanımında püf noktalarını yazmıştım. Bu yazımızda da denizcilerin, gazetecilerin yıllık izin hakkını yazacağız.
Deniz İş Kanunu, İş Kanunu ve Basın İş Kanunu'nda çalışanlar açısından yıllık izne hak kazanma ve kullanmalarda bazı farklılıklar vardır.
Özellikle 6 ay çalışılarak izne hak kazanılması ve 10 yıldan fazla mesleki kıdemi olan gazetecilerin 6 hafta izin kullanması avantaj sağlıyor.
Gazetecilerin yıllık izni
Yıllık izin kullanımında Basın İş Kanunu da farklı düzenlemeler içermektedir.
Gazetecilerin yıllık izin hakkı günlük süreli yayınlarda veya günlük olmayan yayınlarda çalışan gazeteciler için farklılıklar vardır.
Günlük süreli yayınlarda (mevkutelerde) çalışan gazeteciye, sürekli veya aralıklı olarak en az bir yıl çalışmış olmak şartıyla, yılda dört hafta ücretli izin verilecektir. Ancak bu kişilerin mesleki hizmetinin on yıldan fazla olması halinde altı hafta ücretli izin verilecektir.
Günlük olmayan yayınlarda çalışan gazetecilere her altı aylık çalışma devresi için iki hafta ücretli izin verilecektir (Basın İş Kanunu md. 21).
Gazetecinin kıdemi aynı gazetedeki hizmetine göre değil, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanmaktadır.
Yıllık iznini kullanan gazeteciye bu süreye tekabül eden ücreti ödenecektir. Basın İş Kanunu'na göre, gazeteciye ücreti peşin ödenmesi zorunluluğu olduğundan yıllık izin ücreti de peşin ödenecektir.
Gazeteci yıllık iznini kullanmamışsa, işine son verilmesi halinde, izin müddetine ait ücreti kendisine peşin olarak verilir.
Gazeteciye yazılı yıllık izni vermeyen veya izni vermiş olup da izin müddetine ait ücreti ödemeyen işverene, yıllık izin vermediği veya izin süresine ait ücretleri ödemediği kimsenin izin müddetine tekabül eden ücretler toplamının üç katı kadar idarî para cezası verilir; Ayrıca gazeteciye ödenmesi gereken ücret toplamı, iki kat olarak ödenir (5359/29).
Denizcilerin yıllık izni
Gemiadamlarının (Denizciler) yıllık izne hak kazanmak için gerekli olan bekleme süresi 6 ay olarak öngörülmüştür. Yani diğer çalışanlardan farklı olarak yıllık izne hak kazanmak için bir yıl yerine 6 aylık çalışma süresi tamamlandığında gemiadamları yıllık ücretli izin kullanabilecektir.
Aynı işveren emrinde veya aynı gemide bir takvim yılı içinde en az altı ay çalışmış gemi adamı yıllık ücretli izne hak kazanacaktır.
Hizmet sürelerine göre iki kısımda belirtilmiştir. Buna göre;
- İzin süresi altı aydan bir yıla kadar çalışmış olanlar için on beş günden,
- Bir yıl ve daha fazla çalışanlar içinse bir aydan az olamayacağı belirtilmiştir.
Bir aylık izin tarafların rızasıyla ve aynı yıl içinde kullanılmak şartıyla ikiye bölünebilecek ve gemiadamı isterse, yedi güne kadar ücretsiz yol izni de isteyebilecektir (Deniz İş Kanunu md. 40).
Gemiadamı, yıllık ücretli iznini yabancı bir memleket limanında veya hizmet akdinin yapılmış bulunduğu mahalden gayri bir yerde kullanmaya zorlanamaz.
Gemiadamının hakettiği yıllık ücretli izni kullanmadan hizmet akti 14'üncü maddenin II, III ve IV. bentlerine göre bozulursa, işveren veya işveren vekili izin süresine ait ücreti, gemiadamına ödemek zorundadır.
Gemiadamına yıllık ücretli izin vermeyen işveren veya işveren vekili hakkında 679 Türk Lirası idarî para cezası verilir (854/53-c).
Bir sonraki yazımızda ise hem Devlet Memurları ve hem de Borçlar Kanununa göre çalışanların izinlerini yazacağız.
