31 Mar
Yabancı İşçilerin Çalışma ve İkamet İzni
4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun gereğince, Türkiye'nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye'de bir işveren yanında veya kendi nam ve hesabına çalışmaya başlamadan önce izin almaları gerekmektedir. Dolayısıyla genellikle bu durumdaki yabancı işçiler için çalışma izni alınması gerekmektedir. SGK uygulama genelgesi ile konunun önemli detayları düzenlenmiştir.
Yabancı uyruklulara çalışma izinleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından verilmekte ancak, Başbakanlık, Milli Savunma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı Serbest Bölgeler Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü ve Yüksek Öğretim Kurulunca da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğüne bilgi verilmek koşuluyla ilgili kanunlarda belirtilen işlerde çalışacak kişilere çalışma izni verilebilmektedir.
Çalışma izni başvuruları
Türkiye dışında ikamet eden yabancılar, çalışma izni başvurularını bulundukları ülkelerdeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yapacak, temsilciliklerin bu başvuruları doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına iletecek, Bakanlığın ilgili mercilerin görüşlerini alarak durumu uygun görülen yabancılara çalışma izni verilecektir.
4817 sayılı Kanunda Türkiye dışında ikamet eden yabancıların çalışma izinleri çalışma vizesi ve ikamet izninin alınması halinde geçerlilik kazandığı, çalışma izin belgesini alan yabancıların, bu belgeyi aldıkları tarihten itibaren en geç doksan gün içinde ülkeye giriş vizesi talebinde bulunmaları, ülkeye giriş yaptıkları tarihten itibaren en geç otuz gün içinde İçişleri Bakanlığına ikamet tezkeresi almak için başvurmaları zorunlu olduğu, Türkiye'de geçerli ikamet izni olan yabancılar veya bunların işverenleri başvurularını Bakanlığa yurt içinden de yapabileceği, çalışma başvurusunun usulüne uygun olarak yapılması halinde, belgelerin tam ve eksiksiz olması kaydıyla Bakanlık tarafından en geç otuz gün içinde sonuçlandırılacağı hüküm altına alınmıştır.
İkamet izni
Çalışmak amacıyla Türkiye'ye gelen yabancıların geldikleri tarihten itibaren bir ay içinde ve her halde çalışmaya başlamadan evvel ikamet tezkeresi almış olmaları gerekmektedir.
İkamet izni için Türkiye'ye geliş tarihinden itibaren bir ay içinde başvurulması gerekmekte ise de uygulamada çalışma izni alındıktan sonra ikamet izni almak için başvurulduğundan çalışma izni alındıktan sonra İl Emniyet Müdürlükleri yabancılar şubelerince 15 gün içinde ikamet izni alınabilmektedir.
11/4/2013 tarihli ve 28615 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 11/4/2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile geçerli çalışma izni ve 4817 sayılı Kanuna istinaden verilen çalışma izni muafiyet belgesi ikamet izni sayılacak olup 11/4/2014 tarihten itibaren Türkiye'ye çalışmak için gelen yabancılardan çalışma izni alanlardan ayrıca ikamet tezkeresi istenmeyecektir.
SGK'nın uygulama genelgesine göre yabancı uyruklu kişilerden çalışma izin belgelerini alanların belgeyi teslim aldıkları tarihten itibaren en geç 30 gün içinde çalışma meşruhatlı ikamet tezkeresi almak için İl Emniyet Müdürlüklerine başvuruda bulunmaları zorunlu olduğundan, İl Emniyet Müdürlüklerince de ikamet izni 15 günlük süre içinde verildiğinden (1 ay içinde teslim alınmayan ikamet tezkereleri başlangıç tarihi ile iptal edilmektedir); işverenlerin,
- Çalışma izin belgesindeki izin başlangıç tarihinden itibaren 45 gün içinde,
- Çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihi ile çalışma izin tarihinin farklı olması halinde çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihinden itibaren 45 günlük süre içinde, sigortalı işe giriş bildirgesinin düzenlenerek SGK'na vermeleri halinde bildirge yasal sürede verilmiş sayılacaktır.
45 günlük sürenin hesaplanmasında çalışma izin belgesi verilmesi gereken 30 günlük sürenin son gününün resmi tatile gelmesi halinde ikamet izni için 15 günlük müracaat süresi resmi tatilin sona erdiği tarihten itibaren başlatılacaktır.
İşverenlerin işe giriş bildirgesini 45 günlük süre içerisinde vermeleri halinde işe giriş tarihinin çalışma izin tarihi ile aynı tarih olması şartı aranmayacaktır.
Sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken 45 günlük süre içinde sigortalının işe başlamadığının işveren tarafından her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan belgelerle (sigortalının yurtdışında bulunması, hastanede yatması, tutuklanması, işin belirlenen tarihte başlamaması, vb.) SGK'na bildirilmesi halinde işverenin talebi değerlendirilerek sonucuna göre işlem yapılacaktır.
İşverenlerce 45 günlük sürenin bittiği tarihten sonra sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi halinde idari para cezası uygulanacaktır.
İşyeri bildirgesinin işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken 45 günlük süre içinde SGK'na verilmesi halinde işyeri bildirgesi, aylık prim ve hizmet belgesi verilmesi süresinin geçmiş olması halinde ise aylık prim ve hizmet belgesinin kağıt ortamında düzenlenerek SGK'na verilmesi durumunda bu belgelerin geç verilmesi nedeniyle de idari para cezası uygulanmayacaktır.
Yabancı uyruklu sigortalı çalıştıran işyerinin Kanun kapsamına yeni alınan işyeri olması halinde işyeri tescili için işe giriş bildirgesi verilmesi gereken 45 günlük süre esas alınarak işlem yapılacak, işe giriş bildirgesinde ise yeni işyerleri için 45 günlük süre ve bir aylık süre birlikte değerlendirilerek idari para cezası uygulanıp uygulanmayacağına karar verilecektir.
