Her çalışanın bir gün emekli olma beklentisi var. Emeklilik hesabında işe giriş tarihi ve SGK prim gün sayısı önemlidir. Bu bakımdan emeklilik için prim gün sayısı yetersiz olanların, eksik günlerini tamamlayabilmeleri için borçlanma imkanı tanınmaktadır.
Doğum, yurt dışı çalışma, askerlik gibi borçlanmalarda ödenecek prim tutarları başvuru tarihindeki asgari ücrete bağlı olarak belirlendiğinden yılın son günlerinde buna dikkat edilmesinde fayda var.
Prim oranı
Borçlanmalarda prim oranı talep tarihindeki prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın yüzde 32’si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılmaktadır.
Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların borçlanılacak sürelere ilişkin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmiş olması halinde, genel sağlık sigortası primi ödenmiş bu sürelere ilişkin borçlanma tutarı yüzde 20 oranı üzerinden hesaplanır.
Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru şartı aranır. Primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmaz. Borçlanma sürelerinin ne şekilde belgeleneceğini belirlemeye Kurum yetkilidir.
Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Sigortalılık borçlanması ile aylık bağlanmasına hak kazanılması durumunda, ilgililere borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren aylık bağlanır.
Ne kadar prim ödenecek?
Borçlanmalar yapılırken, kişinin asgari ücret (1.647 TL) ile asgari ücretin 6,5 katı (10.705,50 TL) arasında dilediği tutar üzerinden borçlanma yapması mümkündür.
Sigortalının kendisinin belirleyeceği günlük kazancın yüzde 32’sinin, borçlanılacak gün sayısı ile çarpılması suretiyle hesaplanmaktadır.
Mevcut asgari ücret (Günlük 54,90 TL) dikkate alındığında, 24 aylık doğum borçlanması yapan bir 4/a sigortalısı (SSK’lı), prime esas kazancı asgari ücretten seçerse, 1 günlük borçlanma 54,90 X 0,32= 17,57 TL ve iki yıl (720 günlük) için borçlanma tutarı 17,57 x 720= 12.650,40 TL olacaktır. Bu borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekmektedir.
Asgari ücret yılbaşında artacağı için borçlanmanın yılbaşından sonra buna bağlı olarak borçlanma maliyetleri de artacak. Bu nedenle borçlanma ihtiyacı olanların 31 Aralık’tan önce borçlanma başvurusu yapmalarında fayda var.
Hangi süreler borçlanılabiliyor?
5510 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılanların;
a)4/a, 4/b ve 4/c kapsamındaki sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süre için yapacakları doğum borçlanması,
b)Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri,
c)4 / (c) bendi kapsamında olanların, personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,
d)Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
e)Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,
f)Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,
g)Grev ve lokavtta geçen süreleri,
h)Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,
ı)Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden aybaşına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,
i)4857 Sayılı Kanun’a göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri,
j)Sigortalı olmaksızın, 1416 sayılı Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların, yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmı,
Kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları durumunda borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılmaktadır.
Askerlik borçlanması hem SGK prim gün sayısını artırmakta, hem de askerden sonra ilk defa sigortalı olanların SGK başlangıç tarihlerini geriye götürmektedir.
Kadın sigortalıların, doğum nedeniyle sigorta primleri ödenmeyen süreleri için 3 doğum için borçlanma hakkı getirilmiştir. Sigortalı olduktan sonra doğum yapan çalışan kadınlar en fazla 3 doğum için, doğum tarihinden itibaren geçen en fazla iki yıllık süreleri, bu sürede adlarına prim ödenmemiş olması kaydıyla ve çocuklarının yaşaması şartıyla doğum borçlanması yapabilmektedir. Bir doğum için 720 gün, iki doğum için 1.440 gün ve üç doğum için borçlanma yapılması halinde ise toplam 2.160 prim günü kazanılmış olacaktır. Sigorta öncesi doğumlara borçlanma hakkı verilmemektedir.