Tuzlar Eridi!
Türkiye’de bir dönem hayli revaçta olan “Satalım da nasıl olursa olsun satalım yeter ki en yüksek fiyata satalım” şeklinde gözler dört dönerek yapılan özelleştirme furyasının Ege’deki son gelişmelerinden biri Çamaltı Tuzlasıdır.
Ülkenin en büyük deniz tuzlası olan Çamaltı tuzlası, 2010 başında 28 yıllığına özelleştirildi.
Tuzla ve özelleştirme deyince aklıma ilk İzmirli rahmetli işadamı Coşkun Yolgörmez geliyor.
Ege Tuz Sanayicileri Ortak Girişim Grubu’nu kurarak, İzmir’deki işadamlarıyla birlikte burayı almak için çok çabalamıştı.
O süreçte, Yolgörmez “Yaklaşık 40 milyon dolara burayı alırız” diyordu.
Ancak İzmirliler’in bir araya gelmesi için 40 milyon dolar bile çok büyük paraydı. Zaten o para bir türlü denklenemedi, birçok sıkıntılar yaşandı, derken son Tuzla özelleştirmesi yapıldı.
Çamaltı Tuzlası, Yolgörmez de dahil konuyla ilgilenenlerin dudağını uçuklatacak bir fiyata 115 milyon TL’ye özelleştirildi. Özelleştirmeyi bu rekor fiyatla, Binbirgıda Tarım Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. kazandı. Fiyatın yüksek olmasını bizler ‘demek ki geleceği parlak’ olarak algıladık.
1863 yılında İtalyanların kurduğu Gediz Deltasındaki Tuzla, 73 bin metrekarelik büyüklüğe sahip. Yılda 550 bin ton tuz üretiliyor. Hiçbir pazarlama sorunu yoktu.
* * *
Satıştan bir süre sonra Tuzla’daydım. 21 yıllığına 115 milyon lira ödenen Tuzla’yı yerinde inceledim.
Yeni sahiplerinin Tuzla’nın başına getirdiği, genç yönetici hayli heyecanlı ve azimliydi. Ancak ilk dikkatimi çeken 200 kişinin çalıştığı bu yerde bir ayda çalışan sayısının yarı yarıya azaltılması olmuştu. Genç mühendis TEKEL’de kadroların çok şişirildiğini söylüyordu. Sendika ile önemli çatışmalar yaşıyorlardı.
Üretim miktarı havaya, rüzgara bağlı değişmekle birlikte kapasitelerini yılda 1 milyon ton üretimin üzerine çıkaracaklarını söylüyordu. Çamaltı Tuzlası uzun süredir özelleştirmede olunca hiçbir yatırım yapılmamış makinalar neredeyse hurdaya dönmüştü ve insan gücünden çok makina gücü kullanacaklardı.
Ama olmadı, planlar tutmadı...
Verilen yüksek bedelin karşılığında tuz fiyatlarını yükseltmek zorunda kaldılar.
Nitekim bugün Tuzla’nın en büyük, 25 yıllık müşterisi yanıbaşındaki komşusu Petkim, artık yılda 200 bin tonluk tuz ihtiyacını Mısır’dan karşılıyor.
25 yıllık alışveriş, özelleştirmeden yaklaşık bir yıl sonra bitti.
Petkim’in yılda 200 bin tonluk tuza ödediği milyonlar da ülkemizde kalmıyor, Mısır’a gidiyor. Biz de tekel işçileri işten çıkarılırken o para, Mısır’daki tuzla işçilerinin istihdamını sağlıyor. Çamaltı Tuzlası, o dönemde özel işletmelere açılmayı planlıyordu ama hiçbir müşteri Petkim’in aldığı miktara ulaşamaz.
Petkim yetkilileri, Tuzla’nın fiyatları sürekli yükselttiğini belirterek, Çamaltı’nın rekabetçi gücünü kaybettiğini öne sürüyor.
* * *
Evet bu özelleştirme kayıtlara başarılı bir özelleştirme olarak geçmişti.
Devlet kasasına 115 milyon TL koydu.
Ancak yalnızca bir yıl sonra, ne en büyük müşterisini kaybeden Çamaltı Tuzlası’nın yeni sahipleri, ne nakliye masraflarını da göze alıp Mısır’dan tuz getiren Petkim, ne de işsiz kalan Tekel işçileri yaşananlardan memnun...
Bugün Kavacık’ta üzüm şenliği var
Hemen yanıbaşımızda dünyanın en güzel üzümlerinin yetiştiği bir yer va, Kavacık... Lezzetini Türkiye’nin bildiği bu üzümün kıymetini biz İzmirliler yeni yeni öğreniyoruz. Aroması dünya literatürüne giren Kavacık üzümleri için bugün Karabağlar’a bağlı doğa harikası Çatalca Dağı eteklerindeki 850 metre rakımlı Kavacık Köyü’nde 3.Üzüm Festivali düzenleniyor. Müzik, sanat ve herşeyden önce toprağın en güzel lezzetleri orada olacak.
Zamanınız varsa yol çok yakın, benden hatırlatması...
