Süt Çarkı Kimin İçin Dönüyor?
Çiğ Süt fiyatları yükseliyor mu? Serbest piyasa düzeni mi fiyatları yükseltiyor? Çiğ Süt fiyatlarının düşüşü gerçekten de çiğ süt arzının fazlalığından mı? Üretici Birlikleri gerçekten sivil toplum kuruluşu mu yoksa iktidar kuruluşu mu? Yoksa Süt Sanayicilerinin dizayn edebildikleri kuruluşlar mı? Ulusal Süt Konseyi, çiğ süt üretimi, hayvancılıktan yana mı yoksa süt sanayicilerince yönetilen bir kuruluş mu? Çiğ Sütün Üreticiye maliyeti nedir? Süt Çarkı Kimin için dönüyor? Üreticiler İçin mi Tüketiciler İçin mi ? Yoksa Endüstriyel Süt Sektörü İçin mi?
---
Şimdi de Okul Sütü Projelerine rağmen çiğ süt fiyatlarını kim düşürüyor? Serbest Rekabet Düzeni mi? Yoksa Süt Sanayicileri mi?
--
Çiğ süt Fiyatları 2009 yılında olması gereken seviye olan 95 kuruşa çıkmıştı. 2010 mart ayında sanayiciler aralarında aldıkları karar ile 1 mart 2010 tarihinden geriye dönük 75 kuruş ödeme yapmaya başlayınca Gönen Süt Üreticileri Birliği ‘’ Çiğ Süt Grevi ‘’ başlatmıştı.
Set-Bir başkanı sayın Bahçıvan; Dünya’nın en pahalı çiğ sütü Türkiye’de! Derken Dünya’nın en pahalı yemi hangi ülkede (Türkiye’de ) soruları kamuoyuna duyurulamamıştı. Yine Sayın Bahçıvan’ın Sanayici Çiğ Süt Grevi’ne dayanıklıdır derken ucuz, AB dampingli süt tozuna güveniyordu!
Gönen’in başlattığı grev tüm ülkede yaygınlaşamamış sanayiciler de geriye dönük fiyat uygulamasından vaz geçmişlerdi. Geriye dönük fiyat uygulaması gerçekleşemese de çiğ süt fiyatları sanayicilerin elbirliği ile durdurulmuştu.
2010 Ekim ayına kadar ülkemizin batı bölgelerinde 74 kuruş, diğer bölgelerinde 60 kuruştan uygulanmıştı. 2010 ekim ayının sonunda ‘’ Çiğ Sütte Sonbahar Oyunu ‘’ gereği sanayicilerin çiğ süt fiyatlarını dibe indirme kararları Tarım Bakanlığı Bürokratlarınca ertelettirilmişti. Bu ertelettirme sürekli kılınamamış olmalı ki 1 Ocak 2011 tarihinde çiğ süt fiyatları batı da 64 kuruşa diğer illerimizde 55-40 kuruşa düşürülmüştü. Hatta bazı bölgelerde 34 kuruş fiyatlarını da üreticiler maalesef görebilmişti.
2011 Agustos ayında toplanan Ulusal Süt Konseyi yaptığı resmi olmayan bir toplantı ile çiğ süt alım fiyatlarını 1 Eylül 2011 tarihinden geçerli olmak üzere 74 kuruşa yükseltti.
Çiğ Sütün çiftçiye maliyeti 74 veya 80 kuruş mu yoksa 1 TL mi? 45-50 kuruşa sanayiciler tarafından indirilen çiğ süt niçin sanayiciler tarafından yükseltildi?
Bu yıla kadar mayıs ayında çiğ süt üretiminin çokluğu, haziran ayından Eylül ayına kadar darlığı ileri sürülürdü. Eylül’de bolluk olmasa da sanayiciler ‘’ Çiğ Sütte Sonbahar ‘’ oyununu oynarlardı. Bu oyunun özü çiğ süt fiyatlarını düşürmekti.
Resmi olmayan toplantı ‘’ olarak nitelendirmemizin sebebi Ulusal Süt Konseyi’nin fiyatlar üzerindeki uygulamada yaptırımı, piyasa düzenleyiciliği işlevi olmayan bir kuruluştur. Bu fiyatlandırma kararı da resmi defterlerindeki toplantı tutanaklarına bile geçmemiştir.
2011 yılının Eylül ayında çiğ süt fiyatları sanayici eliyle niçin,nasıl yükseltildi?
2011 Agustos’unda TSÜMB (Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği ) ve Haykoop Merkez Üyesinin de katılımı ile gerçekleşen gayri resmi toplantıdan 1 Eylül 2011 tarihinden sonra çiğ süt alım fiyatlarının 74 kuruş olması kararı çıktı. Üretici temsilcilerinin isteği ile değil sanayici temsilcilerinin isteği ile gerçekleşen bu toplantıda sanayicilerin ‘’Ulufe rakamı ‘’ 74 kuruş kabul edildi.
Sanayicilerin kendiliklerinden fiyat artışı ulufesi sunmalarının sebebi çiğ sütte beklenen kesin fiyat artışının kontrol altına alınmasıdır.
Sıfır Faizli krediler ile yapılan damızlık sığır yetiştiriciliğinde umulduğu kadar bir yatırıma heves görülmedi. Çiğ Süt fiyatlarında kalıcı bir yasal istikrar ve piyasa düzenleyiciliği sağlanmadıkça binli rakamlı damızlık işletmelerinin sayısını çoğaltmak mümkün değil.
Modern Ağalar Marabalarına Sadakalarını Verdi
2011 Ağustos ayına gelindiğinde üretim miktarının tüketim miktarını karşılamada eşdeğer olmaması, 2009 Eylül ayında görülen ani çiğ süt fiyat artışının önüne geçmekti ve sanayici verdiği ulufe ile bunu başardı ve üreticileri ‘’ öptü’’. Önlenemez fiyat artış öngörüsü ‘’ Üretici Temsilciler i& Bürokrat & Sanayici işbirliği ile frenlendi.
Yani ‘’ Düğün Değil, Bayram Değil, Eniştem beni niye öptü? ‘’yü kamuoyunca tam anlaşılmadan;
11.10.2011 tarihinde cep telefonuma DSYMB’den gelen mesaj: Sayın Üyemiz; Ulusal Süt Konseyi’nin kararına göre 15.10.2011 tarihinden itibaren çiğ sütün taban fiyatı 0,80 TL’dir, açıklaması oldu!
‘’Sanayicilerin 45 gün sonra eniştelerini ikinci öpüşü’’ düğün değil bayram değil misali oldu. Üretici Yöneticileri istemeden ikinci toplantı ve ikinci ‘’Ulufe!.’’
Bu ikinci öpüşün birinci sebebi ise Yükselen dövizin ‘’ süt tozu ithalatını ‘’ imkansız kılışı! Tüketicilerin yoğurtlarına konulan süt tozu pahalandı. Sanayiciler melaminsiz yoğurt yapmak zorunda kalacaklar!
İkinci sebebi ise muhtemeldir ki; Dövizin yükselmesi ile ucuzlayan TL’nin süt ve süt ürünlerini ihraç edebilir seviyelere getirmesi ile ihracat artışı. Eylül ortasında başlayan döviz yükselmesinin süt ve süt ürünlerinde ihracat artışının kesin rakamlarını önümüzdeki aylarda ancak görebileceğiz.
Üçüncü sebeb; Ortaöğretim ve ilköğretim kantinlerinde kolalı, gazlı içecek satışlarının yasaklanması ile süt ve süt ürünlerinin tüketiminin artması.
ASÜD (Ambalajlı süt ürünleri derneği)’nin merdiven altı tabir ettiği firmaların süt toplayıcıları çiğ süt üreticilerinden çiğ süt toplayabilmek için yüksek avans ve yüksek fiyat teklifleri ne rağmen bu yılki çiğ sütte sonbahar oyunu yine sanayicilerin lehine geliştirildi.
Sanayiciler ‘’ Ulufe ‘’ile çiğ süt fiyatlarını 80 kuruşa sabitlemek istiyor! Hem de ‘’ Üretici Temsilcilerini’’ yanlarına alarak!
Çiğ Sütün üreticilere maliyeti 1 TL’dir. Bu ülkede varsa bir Tarım Ekonomisti Çiğ Sütün Üreticiye maliyetini açıklasın!
Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği iki yıl önce kendi internet sitesinde çiğ sütün üreticilere maliyetinin 74,5 kuruş olduğunu açıklamıştı. Geçtiğimiz iki yılda hayvancılıkta kullanılan hammadde fiyatlarına % 30-40 dolayında zam gelmiştir. Çiğ Süt üreticilerine % 25’lik kazancı reva görmeyen süt sanayicileri geçtiğimiz yılın ilk dokuz ayında % 68 kar sağlayabilmişliklerini gören gözlerimiz sanayicilerin kendi elleri ile fiyat yükseltmelerini ‘’ Oyun ‘’ olarak görmekteyiz.
Adil bir ücreti üreticilere layık görmeyen sanayici, üretici birlikleri yöneticileri, bürokratlar hayvancılığımızın dibe vurulmasının sorumsuz sorumluluğunu taşıyacaklardır.
Hayvancılığa verilen desteklerin, yeni hayvancılık yatırımcılarına sunulmuş olan sıfır faizli kredilerin boşa gitmemesi, hayvancılığımızın olması gereken seviyelere ulaşması için çiğ süt fiyatı 1 TL olmalıdır.
Tarımsal ürünlerde ve çiğ sütte piyasa düzeni için hazırlanan kanun taslağında mutlaka referans fiyat olgusuna yer verilmelidir.
Tarımsal Ürünlerde ve bilhassa çiğ süt piyasa düzeni kanun taslağını bakalım üreticiler mi hazırlayacak yoksa süt sanayicilerinin temsilcisi ASÜD mü?
Bakalım parası olana mı üretene mi kulak verilecek?
Yazmaya devam edeceğiz.
https://groups.google.com/group/cigsutureticileri
Yukarıdaki yazımızı 17-18 Ekim 2011 tarihinde çeşitli internet sitelerinde Çiğ Süt Fiyatlarına Neler Oluyor ‘’ başlığında yayınlamıştık ve yazımız halen güncelliğini koruduğundan yukarıda ‘’ Çiğ Süt Çarkı Kimin İçin Dönüyor? Olarak yayınladık.
Ekim 2011 tarihinde resmi üretici birlikleri ile Amabalajlı Süt ve Süt Ürünleri Derneği Yönetimi’ni Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı üst düzey bürokratları Ulusal Süt Konseyi çatısı altında toplantı yaptırtıp çiğ süt fiyatlarının 80 kuruştan uygulanması kararı çıkmıştı.
Birkaç bölgede buna uyum sağlandı ise de şimdiler de yurt sathında bu karar bozulmaya başlandı. Çiğ süt fiyatları yine süt sanayicileri tarafından düşürülmeye başlandı.
Bugünlerde Süt Üretici Birliklerinin süt sanayicilerini başbakana şikayet ettikleri haberlerini medyadan okuyoruz.
Görülüyor ki önümüzdeki günlerde uygulaması başlayacak olan okul sütü projesi de çiğ sütte istikrar sağlayamayacaktır.
İzmir Tire Koop başkanı sayın Mahmut Eskiyörük; Çiğ Süt fiyatlarında istikrar konusunda sadece okul sütü projesi yetmez, sanayicilere süt ve süt ürünlerinde ihracat desteği de verilmesi görüşleri ile ASÜD (ambalajlı süt ve süt üreticileri derneği) başkanı sayın Harun Çallı ve Set-Bir Başkanı sayın Yörük ile aynı görüşü paylaşıyor.
Bizim görüşümüz ise endüstriyel süt sanayicilerine ne kadar verirsen ver daha çok kazanmak hırsı ile yine de fiyatları el birliği ile düşereceklerdir..
Çiğ Süt fiyatlarında gerçekçi fiyat düzeni süt sanayicilerinin karşısına gerçekçi rakiplerin piyasaya çıkarılması ile sağlanabilir. Ekonomi ilmi bunu söylüyor.
Hazırlanmakta olan ‘’ET ve SÜT KURULU ‘’ yasa tasarısında çiğ süt fiyatlarında istikrar sağlamak için ürettirilecek teşvikli süt tozları yine eskisi gibi süt sanayicilerine ürettirilirse EBK kendisi süt tozu fabrikası kurmaz ise eski tas eski hamam ‘’ olacaktır.
Yazımızın tam bu yerine gelmiş iken web tv’lerin birinde sayın Mahmut Eskiyörük’ü dinler iken;
Süt Sanayicilerine ihracat teşviği de verilmeli diyen Sayın Mahmut Eskiyörük’e rica edip soruyoruz: üreticiler için kazançlı olması için ‘’ Çiğ Süt Fiyatları Ne Olmalıdır?’’ Lütfedip bu sorumuzu cevaplasınlar!
Artık Üretici Birlikleri Temsilcileri çiğ süt fiyatlarını düşürenleri fark etmiş durumda olmalılar ki Başbakan’ımıza şikayet ediyorlar. Umarız ki Sayın Mahmut Eskiyörük beyefendimiz de fark edebilsin, fark edebildiklerini web tv’lerde söyleyebilsin.
