Sigortasız İşçilerde Dava Açma Süresi
Okurumuz Özgür Süngü, “15/11/1970 doğumluyum. 01/01/1995 yılında sigortalıyım. Fakat 1987’de liseyi bitirdikten sonra bir Tüketim Kooperatifinde 1989 yılında üniversiteyi kazana kadar çalıştım. Bu dönemlerde sigortamın yapılıp yapılmadığını bilmiyorum. Yapılmadı ise o dönemlerde çalışanların şahitliği ile sigorta başlangıcını yaptırabilir miyim?” diye soruyor.
İşverenler, çalıştıracağı kimseleri (istisnalar haricinde) işe başlatmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna internet üzerinden işe giriş bildirgesiyle bildirmek zorundadır.
Sigortasız çalıştırılan işçilerin, mahkeme kararıyla bu günlerin hizmetini kazanmaları mümkündür.
Çalışmaları fiilen veya iş yeri kayıtlarından tespit edilecek her türlü bilgiden ya da kamu kuruluşları tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden tespit edilemeyen sigortalılar çalışmalarını yetkili bir mahkeme açacakları hizmet tespit davasıyla ve yargı kararıyla ispatlayabilirler. Aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortasız çalıştırılmış olan işçilerin, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilâm ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır.
Bu hizmet tespit davasının açılmasında yetkili mahkeme, iş mahkemesi veya iş mahkemesi bulunmayan yerlerde bu davalara iş mahkemesi sıfatıyla bakan asliye hukuk mahkemeleridir.
Sigortasız çalıştırılan bu kişilerin hizmetlerinin tespiti maksadıyla mahkemeye başvurmaları için kendilerine tanınan süre beş yıl olarak belirlenmiştir. Bu beş yılık süre, zaman aşımı süresi olmayıp hak düşürücü süredir.
Dolayısıyla, 1989 yılındaki çalışmalar için, işten ayrıldıktan sonra beş yıldan fazla bir zaman geçtiğinden dolayı dava açılması halinde hak düşürücü süre nedeniyle kazanılması mümkün değildir.
Emeklilik yaşı tamamlanmalı
Okurumuz Erdal Doğan, “29.06.1987 tarihinde ilk defa sigortalı oldum. 585 gün sigorta primim ödendi. 18.07.1969 doğumluyum. Ne zaman ve ne kadar sigorta primi ödeyip emekli olabilirim?” diyor.
Okurumuz ilk defa 29.06.1987 tarihinde sigortalı olduğu için, 25 yıl sigortalılık süresi, 50 yaşı ve 5375 prim gününü doldurmak koşuluyla SSK’dan emekli olabilecektir.
Özürlü emekliliğinde yaş yok
Okurumuz Orhan Çakaloğlu; “SGK dan 20 yıl içinde çalışmış olduğum 5875 günüm var. 38 yaşındayım. Yüzde 44 vergi indirimi raporum var. Engelli emekliliği müracaatı yapabilir miyim? Yaş bekler miyim?” diyor.
İlk defa 06/08/2003 tarihinden önce çalışmaya başlayan ve sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlandığını belgelendiren özürlü sigortalılar için kademeli bir geçiş öngörülmüş olup aşağıda belirtilen sigortalılık süreleri ve prim gün sayılarıyla yaşlılık aylığından yararlanacaklardır.
1 Ekim 2008 öncesi sigortalılar aşağıda belirtilen işe giriş tarihleri ile çalışma gücü kaybı oranı ve derecesine göre belirli bir prim günü ve sigortalılık süresi ile yaşlılık aylığı bağlanabiliyor.
05.08.1991 ve daha önce sigortalılığı başlayanların 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesini tamamlayarak sakatlık vergi indirimi ile emekli olmaları mümkündür. Bu şekilde sakatlık vergi indirimi ile emeklilikte yaş şartının tamamlanması gerekmez. İstediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
