Sigarayı Bıraktırma Sektörünün Son Numarası
Tam da elektronik sigara üzerine hazırladığım yazıya başlık
düşünürken Akşam gazetesinden Burhan Ayeri ustamızın satırları Hızır gibi yetişti ‘imdâde’ :
’’… Devasa Sigara Sanayi’ne yeni bir rakip oluşmakta. Bunun adı ‘Sigarayı Bıraktırma Sektörü’. Binbir türlü uyduruk alet ve ilaç piyasada.
Elde dolaştırılan azaltılmış nikotin çubukları eczanelerde satılıyor. Ekranlarda pazarlaması yapılıyor. ‘Tüketim ekonomisi’ yine bir şeyler peşinde. Eller garibanın cebinden hiç çıkmıyor.’’
Gerçekten de elektronik sigara (e-sigara), Sigarayı Bıraktırma Sektörü’ nün son numarası. Hakiki sigara kadar tehlikeli ve bağımlılık yapabilecek nitelikte bir alet. Ama, şu da gerçek ki sigara tiryakileri de böyle bir enseye sahip oldukları sürece kaçınılmaz olarak daha çok tokat yiyeceklerdir.
Elektronik sigara nedir?
Bir e-sigaranın başlıca üç bölümü var. Bunlar, ağızlık ve tütün alkoloiti içeren bir kartuş; atomizasyon odası ve mikroçip; lityum pil ve ışık yayan diyot. e-sigaradan bir nefes çektiğiniz zaman atomizasyon odasındaki mikroçip sayesinde çalışan yüksek frekanslı ultrasonik pompa soğuk duman benzeri buhar oluşturuyor. Bu buhar, kartuştan geçerken tütün alkaloiti moleküllerini de alarak ciğerlerinize doluyor. Bu sırada pilin ucundaki ışık sigaranın ateşi gibi yanıyor ve sönüyor.
Elektronik sigara aslında sigarayı bırakmak isteyen, ama sigar içmediklerinde ‘nikotin yoksunluğu belirtileri’ gösterenlere yardımcı olmak amacıyla çıkarılmış bir sistem. Başka bir deyişle, elektronik sigara, sigara bırakmada kullanılan ‘nikotin bantları’ veya ‘nikotinli sakız’ lardan farklı bir şey değil.
Sigara bağımlılığı
Sigara bağımlılığının esas sebebi nikotin. Bir kere sigaraya alışan bir kimse belirli bir süre sonra tıpkı alkolikler veya eroinmanlar gibi sigara içmeden duramaz hale geliyor. İstese de sigarayı bırakamıyor, çünkü bu kişilerde sigara içmedikleri takdirde sinirlilik, huzursuzluk, uykusuzluk, çarpıntı, karamsarlık ve iştah artışı… gibi nikotin yoksunluğu belirtileri ortaya çıkıyor. İşte, e-sigara veya diğer nikotin içeren ürünler vücuttaki nikotin eksikliğini tamamlayarak yoksunluk belirtilerini ortadan kaldırıyorlar ve bu sayede de sigaranın bırakılması daha kolay oluyor.
Ancak, daha fazla e-sigara satmak için yapılan ‘zararsız sigara’ veya ‘’her yerde içebilirsiniz’ şeklindeki reklâmlar son derecede yanıltıcı ve aynı zamanda da tehlikeli.
e-sigaranın zararları
Her şeyden önce, bilinçsiz kullanılan e-sigara hem içen ve hem de çevresindekiler için zararlı. Çünkü, sonuçta bu sigarayı kullananlar ve etrafındakiler nikotin solumuş oluyorlar. Nikotin, aslında bir insektisit yani böcek öldürücü bir madde. Yüksek dozlarda bulantı, kusma, tireme, havale ve hatta ölüme bile yol açabiliyor. Mademki zararı yokmuş diye reklâmlardaki gibi ‘doya doya’ e-sigara içenler fazla nikotinden ciddi zararlar görebilirler.
Bir büyük tehlike de şu: e-sigara hiç sigara içmeyenleri ve içip de bırakmış olanları sigara içmeye özendirebilir, yönlendirebilir. Zararsızmış diye e-sigaraya başlayanlar da bu sayede nikotin bağımlısı olup çıkabilirler. Böylece e-sigara birçokları için tam aksine sigaraya başlama sebebi de olur. e-sigaranın her yerde içilmesi en azından görüntü olarak başka insanları hem rahatız eder ve hem de onlarda sigara içme hevesi de uyandırır. Nitekim, son zamanlarda kapalı mekânlarda, özellikle uçak yolculuklarında e-sigara içme yüzünden tartışmalar ve hatta kavgalar yaşandığını görüyoruz, duyuyoruz.
El ve ağız alışkanlığını devam ettirdiği için, e-sigara nikotin eksikliğini gidermede bant veya sakızlara göre daha dezavantajlı. Üstelik, e-sigaranın sigarayı bırakmadaki etkinliğini gösteren bir bilimsel araştırma da yok.
İşin bir de ekonomik tarafı var. e-sigarayı bir kere almakla iş bitmiyor; aynen sigarada olduğu gibi tükenen kartuşları yenilemeniz gerekiyor.
Gelelim neticeye
Vatandaş, bu sözde zararsız e-sigaraya karşı uyanık olmalı. Sağlık Bakanlığı bu ürünleri mutlaka denetlemeli ve bilinçsiz reklâmlar daha fazla yayılmadan gereken tedbirleri almalı. Yeni çıkacak sigara kanununda e-sigaraya da mutlaka sınırlama getirilmeli.
İlk yayın tarihi: 20.1.2010
