Sanayicilerin Üreticilere Fiyat Darbesi
Ulusal Süt Konseyi çatısı altında 2013 yılı mart ayı (bugünlerde) yapılacak çiğ süt fiyat pazarlığında fiyatların artmaması için Ülker, Sütaş, Pınar, Yörsan Liderliğindeki ambalajlı süt ve süt ürünleri firmaları 2012 Eylül ayında Konsey çatısı altında ‘’evet ‘’ dedikleri referans fiyatlara 2012-Ekim-2013- Şubat döneminde uymadıkları görülüyor.
Yörsan Yönetim Kurulu başkanı aynı zamanda SET-BİR, Sütaş sahibi Muharrem Yılmaz ise TÜSİAD başkanıdır. ASÜD (Ambalajlı Süt Ve Süt Ürünleri Derneği) Başkanı Harun Çallı başka bir firmanın sahibi de olsa ASÜD koltuğuna Ülker’in desteği ile oturduğu biliniyor.
ASÜD üyesi firmalar ülkemizdeki uht-pastörize sütün % 90’ını üretiyor. Set-Bir Bünyesinde ise süt firması olarak sadece Yörsan’ın kaldığını biliyoruz.
2012 yılı Eylül-2013 Mart dönemi için geçerli olacak fiyat pazarlığında çiğ süt fiyat maliyeti Ulusal Süt Konseyi teknokratlarınca 1,3 TL tespit edilmiş ise de Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bürokratlarınca çiğ süt üreticileri temsilcileri 90 kuruş referans fiyata razı edilmişti. Bu fiyata tüm sanayiciler uyacaklarını açıklamışlar ise de Danone ve Sek-Süt haricindeki büyük firmaların hiç birinin uymadığı görüldü.
Sütaş Aksaray’daki fabrikası vasıtası ile İç Anadolu bölgesinde alım yaptığı çiğ süt fiyatlarını son iki aydır düşürdüğü görülüyor. Çorum’da çiğ süt fiyatını 74 kuruştan alırken Aksaray ve diğer İç Anadolu illerimizde 80 kuruş uygulama yapıyor. Sütaş iç Anadoluda tek Pazar alıcı olduğu illerimizde 74-80 kuruştan alım yapıyor.
Çorum’un, İç Anadolu illerimizin üreticileri feryat ediyor..
Diğer bölgelerdeki illerimizdeki üreticileri arayarak çiğ süt fiyatlarını sorduğumuzda firmaların referans fiyatlara uymadıkları gerçeği ile karşı karşıya kaldık. Çiğ süt toplanan illerin firma bazında kaç kuruştan çiğ süt satın aldıkları konusunda- referans fiyatların altında- şu tablo ortaya çıkıyor:
2012- Ekim- 2013 Şubat dönemi ortalama olarak gerçekleşen fiyatlar
Pınar Süt İzmir fabrikasının 830 kuruş, Pınar Süt Eskişehir fabrikası, 820 kuruş, Sütaş Bursa fabrikası 840 kuruş, Sütaş Aksaray fabrikası 770 kuruş, Yörsan Aş 820 kuruş, Ülker süt (Ak Gıda) Sakarya fabrikası 851 kuruş, Karaman fabrikası 852 kuruş, Enka Süt-Konya fabrikası (Asüd başkanı Harun Çallı’nın firması) 800 kuruş ortalama fiyatlardan alımlar yaptığı görülüyor.
Diğer firmalar mı? Onlarda yukarıdaki firmaları izlediler.
Yem fiyatlarının yüksekliği üreticiler üzerinde baskı üstüne yaparken endüstriyel süt devleri fiyat indirmeleri, referans fiyatlara uymamaları baskıyı katlayarak artırıyor. Buna da serbest piyasa, liberal ekonomik düzen deniyor..
Süt firmalarına sorsanız sütte fazlalık var diyorlar, sahi sütte fazlalık olsa süt ve süt ürünlerinin market fiyatları düşmez mi?
Şimdi de endüstriyel süt firmaları sütü bırakma oyununu başlattı. Kay-Süt ve Yörsan’ın hafta içinde birkaç gün süt almama eylemini başlattılar. Buna birkaç gün sonra Tek-Süt’ün de başlayacağı haberlerini aldık.
Bu eylemlerin birinci ana nedeni bugünlerdeki çiğ süt fiyat pazarlığında üretici temsilcilerinin elini zayıflatmak. Güya çiğ süt fazlası varmış!
Üreticilere sıkıntı yapan sadece sanayiciler değil.
Sanayicilerin prim desteği ile ayakta durabilen Ulusal Süt Konseyine üye olan bir büyük kooperatifin başkanı Şubat ayında USK’ya 2012 Eylül öncesi fiyatlara dönülmesi gerektiğini söyleyen fakslar çekiyor. Böyle dostlar düşman başına!
Bir tek süt ineği olmayan Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği Başkan yardımcısı Sayın İlhan Köten 28.03.2013 tarihinde USK’da sonuçsuz kalan çiğ süt fiyat pazarlığında mevcut 90 kuruş olan çiğ süt referans fiyatlarının devam etmesini söylüyor.! Çiğ Süt-Damızlık Üreticilerinin ‘’böyle dostu ASÜD’ün başında’’ olsun!
DSYMB Başkan yardımcısı Sayın İlhan Köten’e sormalı? Siz sahi yeminizi hangi ucuzluk pazarından satın alıyorsanız, lütfen üreticilere de söyleyin.!
Sanayicilerin fiyat düşürme, süt bırakma eylemlerinin altındaki ikinci sebep ise 2012 Eylül ayında GTH Bakanlığına, daha sonra Ekonomi Bakanı Sayın Zafer Çağlayan vasıtası ile Yüksek Planlama Kurulu’nun gündemine soktukları, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın reddettiği ambalajlı süt ve süt ürünlerindeki yaş ürün tabir edilen ürünlere istedikleri ihracat desteğidir. Bu desteğin parasal miktarı ise 200 milyon civarında idi.
Sanayiciler çiğ sütte arz fazlalığı olduğunu iddia ediyorlar. İddia edilen bu arz fazlalığı için zaten bakanlık süt tozu parasal teşvikli uygulama, okul sütü projesi düzenliyor. İşte, sanayicilere bunlar yetmiyor, verdikçe daha fazlasını istiyorlar. Şimdi de ya ihracat desteğini verirsin ya da çiğ sütün fiyatlarını böyle düşürürüm diyerek kamu otoritesine meydan okuyorlar. Kamu otoritesi de acz içersinde seyrediyor.
Sanayicilerin fiyat düşürdüğünü TBMM’deki iktidar partisi milletvekillerine telefon ile şikayet eden çiğ süt üreticilerine ‘’ Sıkın dişinizi, iki ay sonra kurulacak Hayvancılık Düzenleme Kurulu sizi kurtaracak ‘’ deniliyor.
Sahi, Hayvancılık Düzenleme Kurulu (Et ve Süt Kurulu) üreticileri kurtaracak mı? O da Ulusal Süt Konseyi gibi mazide kalacak geç ‘’ miş ‘’ mi olacak?
Ulusal Süt Konseyi kurulduğunda endüstriyel süt sektörü Ulusal Süt Konseyi’nin ‘’ referans adı altında da olsa fiyat belirlemesinin rekabet kanununa aykırı olduğunu öne sürerek Rekabet Kurumuna başvurmuş (şikayet) ise de reddedilmişti.
Çiğ sütte sadece fiyat baskısı değil yemini benden almaz isen sütünü senden almam baskısı devam ediyor.
Fikir sahibi Damaklar Grubu ve Çiğ Süt Üreticileri Grubunun başlattığı ‘’Rekabet Kurumu Süt ve Yemdeki Haksız Rekabeti Mercek Altına aldığını Bir An Önce İlan Etmeli’’ kampanyası ile ilgili basın açıklamaları sürüyor. Süt-ve yemdeki haksız rekabete karşı Rekabet Kurumu’nun harekete geçmesi için;
https://www.change.org/tr/kampanyalar/rekabet-kurumu-s%C3%BCt-ve-yemdeki-haks%C4%B1z-rekabeti-mercek-alt%C4%B1na-ald%C4%B1%C4%9F%C4%B1n%C4%B1-bir-an-%C3%B6nce-ilan-etmeli
sitesinde açılan ve tüketicilerden destek imzası beklenen kampanya için Türk Veteriner Hekimler Birliği Merkez Konseyi Başkanı Sayın Talat Gözet’in basın açıklamasında ‘’Süt üreticimizi baskı altına alanları kınıyoruz.’’ der iken 28.03. 2013 tarihinde süt-yem baskısı ile ilgili olarak basına açıklama yapan Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği başkanı Sayın Ali Koyuncu 500’ü aşan sayıda üreticinin Rekabet Kurumuna başvurduğunu açıklar iken tüm üreticilerin yem-süt baskısı yapan firmalar ile ilgili şikayetlerini Rekabet Kurumuna göndermeleri gerektiğini söylediği bildiriliyor.
Change.org’un yukarıdaki linkinden çiğ süt, ambalajlı süt ve süt ürünleri tüketicileri; üreticilere destek olmak için açılan kampanyayı imzalıyor, lütfen bir imza da siz verin diyorum.
Beş yıldır olaylar sütte suların durulmayacağını gösteriyor, üreticiler feryat ediyor, yöneticilerimiz uyuyor mu? Diyor üreticiler.!
Kaynak: https://groups.google.com/group/cigsutureticileri
https://twitter.com/caparkanat
