Sağlıkta Püf Noktaları
Önceki gün “Sağlıkta “Otomatik” ayar!” başlıklı yazımızdan sonra çok sayıda okur yorumu geldi. Umarız yazdığımız haksız uygulamalar SGK yönetimi tarafından değerlendirilir ve kaldırılır. Bazı okurlarımız işsizler, sigortalının eşi ve kız çocuklarının sağlık yardımını soruyor.
SPAS programı ile otomatik olarak T.C. Kimlik numarası ile provizyon sorgulaması yapıldığından, bazı durumlarda maalesef sistem provizyon vermediği için manuel olarak işlem yapmak gerekebilmektedir. SPAS programı öncelikle nüfus kayıt kütüğüne gidilerek kişinin doğum, evlenme, boşanma ve ölüm vb. tüm nüfus bilgileri kontrol edilmektedir.
Sigortalının ölümü halinde provizyon otomatik olarak sonlandırılmakta olup, evlenme ve boşanma hallerinde provizyon durumu sigortalının son durumuna uygun meri mevzuata göre güncellendiğinden ayrıca SGK’nda işlem yapılmasına gerek kalmamaktadır. Genel sağlık sigortası kapsamındaki kişilerin yeni doğan çocuklarının provizyonları nüfus kütüğüne kayıt tarihi itibariyle otomatik olarak açılmaktadır.
Dolayısıyla hak sahibi olmasına rağmen bazen sistemde faydalandırılmayan kişiler için de SGK personeli tarafından işlem yapılmaktadır.
***
Çocuklar prim ödeyecek mi?
Genel sağlık sigortalılarının bakmakla yükümlü olduğu eş ve 18 yaşından küçük çocukları, 01.10.2008 tarihinden önce sağlık hak sahipliği oluşturulan 18 yaşından büyük tüm kız çocukları ile 4/c kapsamında bulunan sigortaların 25 yaş altı erkek çocuklarının provizyonları SPAS tarafından otomatik olarak açılmaktadır. Ancak; genel sağlık sigortalısı ve eşinin her ikisinin de aynı anda genel sağlık sigortalısı olması durumunda, 18 yaşından küçük çocukların aktivasyon ve provizyonları öncelikle baba üzerinden açılmaktadır. Başvuru olması halinde ancak anne üzerinden aktivasyon ve provizyon açma işlemi manuel olarak yapılmaktadır.
1 Ekim 2008 tarihinden önce bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olan kız çocukları evli olmadıkları, çalışmadıkları sürece sağlık yardımından yararlanabiliyor. Bu kız çocuklarının işe girmesi ve evlenmesi nedeniyle sağlık yardımlarından faydalandırılmamakla birlikte, kız çocuklarının işten çıkma ve boşanma nedeniyle durum değişikliğinin sona ermesi halinde anne veya babası üzerinden sağlık yardımlarından yararlandırılmaktadır. Sağlık aktivasyon ve provizyon işlemleri sistem tarafından otomatik olarak gerçekleştirilmektedir.
Bu kişilerin ilgili kanunlarına göre devir tarihinden önce anne veya babası üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi olmasına rağmen aktivasyon ve provizyon işlemi yapılmayan kız çocukları ve durum değişikliğinden sonra çeşitli nedenlerle aktivasyonu otomatik açılmayan boşanmış kız çocukları ve dul eşler için genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişilerin Sağlık Yardımı Talep ve Taahhüt Formu veya anılan formdaki bilgileri taşıyan dilekçesi ile SGK’na başvurmaları halinde provizyon verilmektedir.
Sağlıktan yararlanma hakkı olmayan kız ve erkek çocuklarının mutlaka gelir testine girmeleri ve sonucuna göre prim ödeyerek veya primleri devlet tarafından ödenerek sağlıktan yararlanması gerekmektedir.
***
İşsizler 100 gün sağlıktan yararlanabilir
SGK uygulamalarında işten ayrılanlar on gün süreyle genel sağlık sigortasından yararlanabiliyor. Sigortalının son bir yılda 90 gün prim ödeme gün sayısı bulunması halinde ayrılış tarihinden itibaren 10+90 gün; 90 gün bulunmaması halinde ise 10 gün daha provizyon verilerek sağlık hizmetlerinden faydalandırılmaları sağlanmaktadır.
Ancak işten ayrılanların sağlık yardımlarından yararlanmasında zaman zaman çeşitli sorunlar yaşanıyor. Özellikle işsizlik sigortasından yararlananların, bu sürede sağlık yardımlarından yararlanabilmesi için otomatik aktivasyon yapılmadığından dolayı mağduriyetler söz konusu olabiliyor. Türkiye İş Kurumundan işsizlik ödeneği alanlar için SGK halen otomatik aktivasyon yapamıyor. Aynı durum önceki gönde yazdığımız üzere öğrenciler için geçerlidir.
Mutlaka İş-Kur kayıtları esas alınarak işsizlik ödeneği alanların ve yurtiçinde öğrenci olduğu MEB veya YÖK kayıtlarından görülebilecek kişiler için otomatik aktivasyon yapılması yönünde değişiklik olmalıdır. Böylece hem SGK personeli üzerindeki iş yükü azaltılabilecek, hem de vatandaşa zorluk çıkartılmayacaktır.
***
