Sağlıkta “Otomatik” Ayar!
Okurumuz İsmail Bektaş; “Yeğenim Murat Vurucu, 02.02.1990 Almanya Doğumlu ilk-orta lise Almanya da okudu ve şu anda Berlin Cottsbus Teknik Ün. Endüstri Mühendisliği bölümünde okuyor. SGK’na GSS sağlık primi ödememek ve tescil için Almanya’daki okuldan öğrenci belgesi Şubat ayında geldi. Buradan yeminli tercümandan Türkçe’ye çevrildi ve Noter tasdiki yapıldı. Bu belgeler SGK Müdürlüğüne verildi ancak merkez kabul etmeyince denklik belgesi istendiği için elden YÖK’e gönderildi. Maalesef denklik işlemleri uzun sürmekte olup, tarafımıza hemen cevap verilmedi, Nisan sonunda cevap geldi. Geçen hafta içinde SGK merkezine verildi. Ve Yapılan tahakkuklar iptal edildi. Servis şefi 10. ayda evrakları tekrar istiyor. Şimdi bu kişinin öğrenci olduğu belgeli ise ve hiçbir kanunda da denklik şartı aranmıyorsa SGK neden denklik istiyor ve neden bizi bu kadar uğraştırıyor.” diyor.
SGK sağlık uygulamasında son dönemlerde önemli değişiklikler yapılmıştır. Sigortalıların sağlık yardımlarından yararlanabilmeyle ilgili sorgulamalar Sağlık Provizyon Aktivasyon Sistemi üzerinden yapılmakta olup, çeşitli yazılarımızla ve televizyon programlarımızla önermemiz sonrası yapılan otomatik provizyon uygulaması ile hem SGK’nın ve hem de vatandaşların iş yükü önemli ölçüde azalmıştır.
T.C. Kimlik numarası ile provizyon sorgulaması yapılınca öncelikle nüfus kayıt kütüğüne gidilerek kişinin doğum, evlenme, boşanma ve ölüm vb. tüm nüfus bilgileri kontrol edilmektedir. Ölüm halinde provizyon otomatik olarak sonlandırılmakta; evlenme ve boşanma hallerinde provizyon durumu sigortalının son durumuna uygun meri mevzuata göre güncellenmektedir. Genel sağlık sigortası kapsamındaki kişilerin yeni doğan çocuklarının provizyonları nüfus kütüğüne kayıt tarihi itibariyle otomatik olarak açılmaktadır.
Sorgulanan kişi, 18 yaşından büyük ise; T.C. kimlik numarası ile öğrencilik tablosuna gidilerek provizyon tarihinde geçerli bir öğrencilik belgesi olup olmadığı kontrol edilmekte, geçerli bir öğrencilik belgesi varsa öncelikle baba, babadan yoksa anne üzerinden, öğrencilik durumu yoksa maluliyet rapor bildirimi olup olmadığının kontrolü yapılmakta olup rapor bildirimi varsa maluliyet raporuna göre sırasıyla baba veya anne üzerinden provizyon verilmektedir.
***
Öğrenciye denklik şoku
Okurumuzun da belirttiği gibi özellikle öğrencilerle ilgili de ciddi sorunlar yaşanıyor. SGK genel yazısına göre 18 yaşından büyük çocuklardan;
- Yabancı ülkelerde öğrenim gören öğrenciler için öğrenim dönemlerini belirten onaylı ve Türkçeye tercüme edilmiş öğrenim belgesi veya bulunduğu ülkenin Türk Konsolosluğundan alınan öğrenim dönemlerini belirten belge ile birlikte Yükseköğretim Kurumu veya Milli Eğitim Bakanlığından alınacak denklik belgesi,
- Malül çocuklar için Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca düzenlenen ve Kurum Sağlık Kurulunca onaylanan sağlık kurulu raporu,
İbraz edilmesi halinde aktivasyon işlemleri yapılmaktadır. Yurtdışında okuyan öğrencilerin SPAS programında sağlık yardımından faydalanabilmeleri için 18 yaşından büyük olan çocuklarla ilgili HATALI-LÜZUMSUZ bir şekilde yurt dışından denklik belgesi istenileceği belirtilmektedir. Ya bu genelgeyi hazırlayan kısa vadeli sigorta dairesi ne yazdığını anlayamamış, ya da denklik belgesinin ne olduğunu ve ne işe yaradığını bilmiyor. Kanunda veya bir başka yasal mevzuatta denklik belgesi şartı olmayıp, öğrenci olması yeterli bulunduğundan Yurtdışında okuyan öğrencilerin denklik vs. şartı aranmadan işlem tesisi uygun olacaktır.
Burada mutlaka yurtdışında okuyan öğrencilerin denklik şartının kaldırılması ve yurtiçinde öğrenim gören öğrenciler için de YÖK ve Milli Eğitim Bakanlığı ile protokol yapılarak sistem üzerinden otomatik aktivasyon yapılmalı, öğrencilerin her yıl belge ibrazı ve aktivasyon çilesi kaldırılmalıdır.
***
İşsizler 100 gün sağlıktan yararlanabilir
SGK uygulamalarında işten ayrılanlar on gün süreyle genel sağlık sigortasından yararlanabiliyor. Sigortalının son bir yılda 90 gün prim ödeme gün sayısı bulunması halinde ayrılış tarihinden itibaren 10+90 gün; 90 gün bulunmaması halinde ise 10 gün daha provizyon verilerek sağlık hizmetlerinden faydalandırılmaları sağlanmaktadır.
Ancak işten ayrılanların sağlık yardımlarından yararlanmasında zaman zaman çeşitli sorunlar yaşanıyor. Özellikle işsizlik sigortasından yararlananların, bu sürede sağlık yardımlarından yararlanabilmesi için otomatik aktivasyon yapılmadığından dolayı mağduriyetler söz konusu olabiliyor. Türkiye İş Kurumundan işsizlik ödeneği alanlar için SGK halen otomatik aktivasyon yapamıyor. Mutlaka İş-Kur kayıtları esas alınarak işsizlik ödeneği alanların da otomatik aktivasyon yapılması yönünde değişiklik olması gerekmektedir.
Özellikle AK Parti’nin ülkeye verdiği en büyük hizmetin sağlık alanındaki düzenlemeler olduğunu, sayın Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan ve hükümetin bu yönde büyük çabalar harcadığını söylemeliyiz. Ancak her zaman olduğu gibi bürokrasideki oligarşik yapı bir çok konuda bilerek yada bilmeyerek bu hizmetlere köstek oluyor. SGK’da kısa bir süre önce göreve gelen SGK Başkanı Yadigar Gökalp İlhan, Mustafa Kuruca ve yeni SGK üst yönetiminin canla başla çalıştığını çok iyi biliyoruz. Gelin görün ki, aklı sıra işi bildiğini zanneden, vatandaşa eziyeti alışkanlık haline getirmiş bazı bürokratların iş bilmezliği hem ÇSGB/SGK yönetimini zor durumda bırakıyor, hem de yapılan büyük hizmetleri gölgeliyor.
***
