Sağlığınıza İyi Gelmediği Halde Neden D Vitamini Desteği Almıyorsunuz?
JAMA’ da Aaron Carrol’ un makalesi (1):
Dizlerde osteoartropatiye (bizde halk arasında kireçlenme adıyla bilinir) bağlı şikâyetleri olan hastalara 2 sene süreyle D vitamini desteği verildi ama ne kıkırdak hacminde ne ağrı skorlarında ne kıkırdak defektlerinde eve ne de kemik iliği lezyonlarında anlamlı bir düzelme olmadı (2).
Menopoz sonrası dönemdeki kadınlar üzerinde yapılan randomize kontrollü çalışmada 1 sene D vitamini desteği verilmesinin total 
fraksiyonel kalsiyum emilimi, kemik mineral dansitesi, kas kitlesi, fitnes testleri fonksiyonel durum ve fizik aktivite üzerine plaseboya göre anlamlı bir faydası olmadığı ortaya çıktı (3).
Yaşlı kadınlarda yapılan araştırmalarda D vitamini desteğinin düşme ve düşmelere bağlı hasarları önlemediği ama egzersizin hasarları azalttığı sonucuna varıldı (4).
46 randomize kontrollü çalışmanın meta-analizinde vitamin D’ nin kan basıncının azaltılmasına etkisi olmadığı tespit edildi (5).
Gebelikte D vitamini desteği çocukta astım gelişimini engellemiyor (6, 7).
Cochrane değerlendirmesinde D vitamini desteklerinin birçok insan tarafından kullanılmasına rağmen kronik ağrı tedavisinde önemli bir etkisinin olmadığı gösterildi (8).
Özel bir risk faktörü olmayan toplum içinde yaşayan erişkinlerin osteoporozun önlenmesi için D vitamini kullanmalarının uygun olmadığı ortaya çıktı (9).
Cochrane değerlendirmesinde D3 vitaminin 70 yaşın üzerindeki kadınlarda mortaliteyi azalttığı ama bir ölümü önlemek için 150 kadının 5 sene tedavi edilmeleri gerektiği belirlendi (10).
Taramalarla gerçek eksiklik olduğu belirlenen kişi sayısı çok az olduğu için USPSTF toplumda yaşayan, gebe olmayan, bir şikâyeti olmayan 18 yaşından büyük kişilerde yaygın D vitamini taramasını tavsiye etmiyor ama yine de milyonlarca insan her gün D vitamini desteği alıyor (11).
USA’ da sadece 2015’ de vitamin ve bitkisel desteklere harcanan para 21 milyar dolardır ve bunların çoğunun da muhtemelen hiç kimseye bir faydası olmamaktadır.
Bunun sağlık sistemindeki payı çok düşük olmakla beraber sistemin çok büyük bir problemini ortaya koyuyor.
Büyük miktarda parayı araştırdığımız zaman bir işe yaramadığı ortaya çıkan işlere harcamaya çok hevesliyiz.
Bunlar, kontrollü araştırmalarda hiçbir işe yaramadığı ispatlanan cerrahi müdahaleler, etkileri giderek azalan taramalar veya çok az ya da hiç faydası olmayan ilaçlar olabilir.
Akıllı Seçim (Choosing Wisely) kampanyası tıpta yapmamız gerektiği halde yaptığımız çok ama pek çok uygulamaya dayanıyor ve bunların hepsi de para israfına yol açıyor (12).
Saçma sapan tıbbi uygulamalara harcanan milyarlarca dolar hiçbir olumsuz sonucu olmadan kurtarılabilir ama maalesef çok fazla insan bu israfın “koruma” olduğunu sanıyor.
Gelelim neticeye
BİR: Big farmanın yerine göz diken ve hızla ilerleyen “vitamin big farma” nın ekmeğine yağ sürmeyelim.
İKİ: “İlaçlar gıdanız değil gıdalar ilacınız olsun” diyen Hipokrat’ ın kemiklerini sızlatmayın.
Kaynaklar:
2. http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=2499277
3. http://archinte.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=2422066
5. http://archinte.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=2195120
6. http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=2484339&resultClick=3
7. http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=2484338&resultClick=3
9. http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(13)61647-5/abstract
10. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD007470.pub3/abstract
