Rapor Bildirimi ile SGK’nın Bütçe Açığı Artacak
Sigortalılar iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık (doğum) hallerinde Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan istirahat-rapor parası denilen geçici iş göremezlik ödeneği almaktadır.Sosyal Güvenlik Kurumu 12 Mayıs 2010 tarihli Resmi gazetede yayınlanan bir tebliğle sigortalıların raporlu oldukları sürelerde işyerinde çalışmadıklarına yönelik bir ‘Çalışılmadığına Dair Bildirim İşlemleri’nin internet üzerinden yapılmasına yönelik bir zorunluluk getirdi. Bu zorunluluğun uygulamasına ilişkin olarak da SGK yönetimi 2010/66 sayılı SGK genelgesi yayınlandı.
Bildirmeyene ceza geliyor
İşverenler, sigortalılarca hak edilen istirahat süresini takip eden 5 iş günü içinde elektronik ortamda Kuruma gönderecekler. Aslında uzun yıllardır sosyal güvenlik sisteminde taahhütname olarak kağıt ortamında kullanılan ve işçinin işyerinde çalışmadığına yönelik bir denetimi amaçlayan bir sistem bu.
Burada yeni olan husus, bildirim yapmayan işverenlere yüklü para cezalarının uygulanacak olmasıdır. Bildirimi göndermeyen veya süresi dışında gönderen işverenler hakkında idari para cezası uygulanacağı duyurulmuş. Ancak 2010/66 sayılı SGK genelgesi ile idari para cezası uygulaması yumuşatılmış.
Buna göre; Sigortalıların istirahat raporlarını işverenlerine ibraz etmelerine rağmen, çalışılmadığına dair bildirimi e-sigorta yoluyla 5 iş günü içinde göndermeleri istenecektir.
Yine, istirahat raporları sigorta müdürlüğüne intikal ettiği halde bildirim yapılmamış olan işyerlerine SGK müdürlükleri tarafından bir yazı gönderilerek sigortalının raporlu olduğu sürelere ilişkin ‘Çalışılmadığına Dair Bildirim İşlemleri’nin internet üzerinden yapılması istenecek. Sigorta müdürlüğünün yazısına rağmen çalışılmadığına dair bildirimi e-sigorta yoluyla 5 iş günü içinde göndermeyen işverenler hakkında 2 aylık brüt asgari ücret (2 * 729 TL) idari para cezası (2 asgari ücret) uygulanacak.
Öte yandan SGK Müfettişleri veya SGK Kontrol Memurları tarafından işyerlerinde yapılacak denetimlerde bu bildirimin geç yapıldığının tespiti halinde idari para cezası tebligata gerek kalmadan uygulanacak deniliyor. Şimdi ceza uygulanacak mı, uygulanmayacak mı belli değil. Daha ötesi cezanın yasal dayanağı olduğu belirtilen maddenin burada geçerli olması biraz şüpheli görünüyor.
10 gün ve daha kısa süreli raporların bitimi tarihinden itibaren 5 iş günü içerisinde, 10 günden fazla süren raporların ise sigortalının talebi halinde 10’ar günlük dilimler halinde sisteme girilmesi gereklidir. Örneğin, 45 gün rapor alan sigortalı için 10 gün + 10 gün+ 10 gün + 10 gün+ 5 gün olmak üzere 5 parça halinde ‘Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi’ yapılması gerekiyor. Ancak, 10 günden fazla istirahat alan sigortalıların 10’ar günlük dilimler halinde almak istediklerine ilişkin işverenlerine talepte bulunmamaları durumunda bildirim girişlerinin, raporun bitiş tarihinden itibaren 5 iş günü içinde yapılması gerekecek.
SGK ne yaptığını bilmiyor!
Yine, sigortalıların bir gün istirahat alması durumunda dahi iş göremezlik belgesi düzenleneceği belirtiliyor. Ancak, sigortalıların hastalanmaları halinde 1 veya 2 günlük rapor alınması durumunda SGK tarafından istirahat-rapor parası denilen geçici iş göremezlik ödeneği verilmiyor. Bu nedenle bir çok işyeri 2 günlük süreler için işçinin ücretini tam ödeyip, sigorta primini de yatırıyordu. SGK tarafından istirahat parası verilmeyen bir-iki günlük süreler için bildirim zorunluluğu getirilmesi hem SGK’nın prim kaybına, hem de sigortalıların gün kaybına neden olacak.
Sadece 1-2 günlük raporlar için değil, bugüne kadar SGK anlaşması olmayan kurumlardan veya özel sağlık sigortası ile alınan raporlar için, işçilerin ücretini tam ödeyip SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği aldırmayan işverenler bu uygulamalarını değiştiriyor. Artık SGK’dan rapor parası almayan sigortalılar da SGK’dan istirahat parası aldığında zaten büyük açıkları olan SGK’nın açığı hızla artacak.
Açıkçası SGK ne yaptığını bilmiyor. Bu sistem sağlık harcamalarını artıracak ve daha fazla rapor parası ödenmesini getirecek.
