Pazarlanan Hastalığın Pazarlanan Aşısı
Grip aşısı tavsiye eden hekimlerin sayısı giderek azalıyor ama Prof. Dr. Selim Badur gibi bu “ticari aşıları” hâlâ hararetle savunanlar da var (1):
“Gelişmiş ülkelerde milyonlarca kişi grip aşısı kullanırken ve ülkemizde 15-20 milyon doz aşı kullanılması gerekirken, sadece 2,5 milyon doz kullanılmakta; buna rağmen hala öne sürülen bu tip yaklaşımları çok sağlıksız ve bilimsellikten uzak bulmaktayım.
Yaşlılar asıl korunması ve aşılanması gereken gruptur ancak yaşlanma ile aşılara yanıt zayıfladığından sağlıklı bir erişkinde %80’ler civarında olan grip aşısı etkinliği, yaşlılarda % 50’lere düşüyor”.
Değerli Hocamız doğru söylüyor; mesela geçen sene USA’ da “ite-kaka” 125 milyon doz grip aşısı yapıldı.
Yapıldı da ne mi oldu, “Amerika gripten kırıldı” (2).
Hem de salgına yol açan H3N2 tipi virüsle aşıdaki H3N’ aynı virüs olmasına, salgın daha antikor seviyelerinin sıfırlanmadığı aylarda ortaya çıkmasına rağmen.
6 aylıktan itibaren herkes grip aşısı olsun diye insanların kafasını ütüleyen CDC daha sonra bu gerçeği rakamlarla açıkladı (3):
“Grip aşılarının 65 yaş üzerinde olan kişilerde aşıdaki üç virüse karşı etkinliği “yüzde 27”, çok ağır bir tabloya yol açan H3N2 virüsüne karşı ise sadece “yüzde 9” dur”.
Avrupa’ da grip aşısı skandalı!
USA’da durum kötü, peki milyonlarca insanın aşılandığı Avrupa’ da nasıl acaba?
Grip aşılarının Avrupa’ daki etkinliğini “skandal” ifadesi bile tam olarak anlatamaz.
Avrupa’ nın CDC’ si (ECDC) tarafından yayınlanan Eurosurveillance’ daki bir araştırmaya göre İspanya’ da grip aşısının tüm grip virüslerine karşı 119 gün sonraki etkinliği “yüzde 0” (yazı ile: sıfır) bulunuyor (4).
8 Avrupa ülkesinde gerçekleştirilen çok merkezli araştırmanın sonucu ise inanılır gibi değil:
“H3N2 virüsüne karşı aşının genel etkinliği ilk aylarda sadece yüzde 38 iken, şubat ortalarından itibaren etkinliği “-1” e (yazı ile: eksi bir) düşüyor (5).
CDC bile gerçekleri saklayamaz oldu
Prof. Dr. Selim Badur grip aşısının sağlıklı erişkinlerdeki etkinliği için “yüzde 80’ ler civarında” diyor (1).
Oysa CDC bile internet sayfasında grip aşılarının etkinliğini artık “yüzde 50-70” olarak bildiriyor.
5 binden fazla bilimsel yayının incelenmesiyle yayınlanan meşhur CIDRAP raporunun ortaya koyduğu “acı gerçekler” de şunlar (6):
BİR: Doğru yöntemlerle yapılan çalışmalar grip aşılarının “etkinliklerinin çok düşük” olduğunu gösteriyor.
İKİ: Aşıların 18-64 yaş arası sağlıklı erişkinlerdeki koruyuculuğunun yüzde 90 değil sadece “yüzde 59”.
ÜÇ: 2-17 yaş arasındaki çocuklarda ve 65 yaş üzerindekilerde koruyuculuğunun “tutarlı kanıtları yok”.
Hepsi bir satış, pazarlama, halkla ilişkiler işi
Şimdi de gelin bu işin uzmanlarına kulak verelim.
CIDRAP ve ona bağlı Center of Excellence for Influenza Research and Surveillance’ ın müdürü Michael T. Osterholm şunları söylüyor (7):
“Bu aşıyı aşırı teşvik ettik ve abarttık. Yüceltildiği kadar korumuyor aslında. Hepsi bir satış/pazarlama, halkla ilişkiler işi.
Bugünkü aşılara duyulan güvenin daha etkili aşıların bulunmasını sağlayacak araştırmaların yapılmasını engellemesinden kaygı duyuyorum”.
Pazarlanan hastalığın pazarlanan aşısı
Peter Doshi de BMJ’ de grip hastalığı ve grip aşısını şu veciz cümle ile tarif ediyor (8): “Pazarlanan hastalığın pazarlanan aşısı”:
“Grip aşılarının pompalanması günümüzdeki “en saldırgan halk sağlığı politikalarından biridir”.
1990’ da USA’ da 32 milyon doz grip aşısı üretilirken bugün pazara giren aşırı miktarı 135 milyon doza çıktı.
Aşılar eczanelerde, süpermarketlerde uygulanıyor, hatta arabanızdan inmeden yaptırmanız bile mümkün.
İşin ilginç tarafı ise, bu artış popüler bir taleple değil aklı başında hiç kimsenin doğru bulmayacağı bir mesaj veren halk sağlığı kampanyası ile gerçekleşti:
“Grip ciddi bir hastalıktır, hepimizde grip komplikasyonları riski var, grip aşısının ise hiçbir riski yoktur ve aşılanma hayat kurtarır”.
Grip aşısı politikalarına yakından bakıldığında bunları destekleyen araştırmaların düşük kalitede olduğu ve iddia edildiği kadar emniyetli olmadığı ve grip tehdidinin abartıldığı görülüyor”.
Gelelim neticeye
BİR: İyi ki, ülkemizde sadece 2,5 milyon doz kullanılıyor; bunun 15-20 milyon doza çıkması milyonlarca liranın boşa harcanması demek.
İKİ: Halkın literatürü bir takım “hocalardan” daha iyi takip ettiği de anlaşılıyor.
KAYNAKLAR
1. http://ahmetrasimkucukusta.com/2014/09/22/etibba-diyor-ki/grip-asisinda-ayni-soru/
4. http://www.eurosurveillance.org/ViewArticle.aspx?ArticleId=20388
5. http://www.eurosurveillance.org/ViewArticle.aspx?ArticleId=20390
6. http://www.cidrap.umn.edu/cidrap/files/80/ccivi%20report.pdf
8. http://www.bmj.com/content/346/bmj.f3037
