Özürlü Emekliliğinde Sorun Var?
Okurumuz Kenan Akyüz, "Resul bey, benim 27.10.2004 SSK işe girişim var. Yüzde 40 özürlüyüm ve sakatlık vergi indirimim var.2008 yılında çıkan yasaya göre yüzde 40 raporu olanlar 2008 'den sonra işe girenler 18 yıl sigortalılık şartı ararken 2008 den önce işe girenler 20 yıl sigortalılık şartı aranıyor. Bu anayasal bir haksızlık değil midir? Benden daha önce işe girenler daha az sigortalılık süresi ile emekliliği hak edebiliyor veya 2008 den sonra işe girenlerde benden daha erken emekliliği hakediyor. Ama bizim gibi 2003 ile 2008 arası işe girmiş olanlar için daha fazla sigortalılık şartı aranıyor. Bu haksızlığı nasıl düzeltebiliriz?" diyor.
Özürlülerin yaşam kalitesini yükseltmek ve sıkıntılarını en aza indirmek için son 10 yılda ciddi düzenlemeler yapıldı. Akparti hükümetleri döneminde ve özellikle sayın Başbakanın özürlülerle ilgili sorunların çözülmesi noktasında önemli çalışmalar var. Ancak buna rağmen bürokrasinin ihmali uygulamada bazı sıkıntılara sebebiyet veriyor ve bizde bu köşeden bunları zaman zaman dile getiriyoruz. Sakatlık vergi indirim belgesinin daha sonra alınmasında bir sakınca yoktur. Sakatlık vergi indiriminden yararlanıldığı takdirde yaş koşulu aranmadan emekli olabiliyorlar. Okurumuzun belirtmiş olduğu bu soruna aslında bundan iki yıl önce parmak basmış ve köşe yazımda" 1 gün erken giren, 4 yıl geç emekli oluyor" demiştim.
1 Ekim 2008 öncesi sigortalılar aşağıda belirtilen işe giriş tarihleri ile çalışma gücü kaybı oranı ve derecesine göre belirli bir prim günü ve sigortalılık süresi ile aylık bağlanabiliyor.
| 1 Ekim 2008 Öncesi SSK’lı Özürlü Rapor Oranı ve Derecesi | |||
| Sigortalılık Başlangıcı | I. Derece (Yüzde 80 +) |
II. Derece (Yüzde 60-79) |
III. Derece (Yüzde 40-59) |
| 05.08.1991 ve daha önce | 15 yıl- 3600 gün | 15 yıl- 3600 gün | 15 yıl- 3600 gün |
| 06.08.1991-05.08.1994 | 15 yıl- 3600 gün | 15 yıl, 8 ay-3680 gün | 16 yıl- 3760 gün |
| 06.08.1994-05.08.1997 | 15 yıl- 3600 gün | 16 yıl, 4 ay-3760 gün | 17 yıl- 3920 gün |
| 06.08.1997-05.08.2000 | 15 yıl- 3600 gün | 17 yıl- 3840 gün | 18 yıl- 4080 gün |
| 06.08.2000-05.08.2003 | 15 yıl- 3600 gün | 17 yıl, 8 ay-3920 | 19 yıl- 4240 gün |
| 05.08.2003-30.09.2008 | 15 yıl- 3600 gün | 18 yıl-4000 gün | 20 yıl-4400 gün |
******************
1 Ekim 2008 sonrası işe girenlerin özürlü emekliliği
1 Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalı olan özürlüler ise sakatlık vergi indirimi aranmadan aşağıda belirtilen rapor oranı ve derecesine göre emekli olabiliyorlar.
| 1 Ekim 2008 Sonrası SSK’lı Özürlü Rapor Oranı ve Derecesi | |||
| Sigortalılık Başlangıcı | (Yüzde 60 +) |
(Yüzde 50-59) |
(Yüzde 40-49) |
| 01.10.2008 - 31.12.2008 | 15 yıl- 3700 gün | 16 - 3700 | 18 - 4100 |
| 01.01.2009 - 31.12.2009 | 15 yıl- 3800 gün | 16 - 3800 | 18 - 4200 |
| 01.01.2010 - 31.12.2010 | 15 yıl- 3900 gün | 16 - 3900 | 18 - 4300 |
| 01.01.2011 - 31.12.2011 | 15 yıl- 3960 gün | 16 - 4000 | 18 - 4400 |
| 01.01.2012 - 31.12.2012 | 15 yıl- 3960 gün | 16 - 4100 | 18 - 4500 |
| 01.01.2013 - 31.12.2013 | 15 yıl- 3960 gün | 16 - 4200 | 18 - 4600 |
| 01.01.2014 - 31.12.2014 | 15 yıl- 3960 gün | 16 - 4300 | 18 - 4680 |
| 01.01.2015 tarihinden sonra | 15 yıl- 3960 gün | 16 - 4320 | 18 - 4680 |
Yukarıdaki birinci tabloda sigortalılar daha erken işe girmelerine karşın daha geç emekli olabiliyor. 06.08.1996 ila 30.09.2008 tarihleri arasında işe girmiş olan özürlülere 16-20 yıl arasında farklı gün sayıları ve sigortalılık süresi ile aylık bağlanıyor. Oysa, ikinci tabloda daha farklı bir emeklilik koşulu aranıyor. Hatta 4 yıla varan daha geç emeklilik bile sözkonusu olabiliyor. 01.10.2008 tarihinden önce çalışmaya başlayan ve sakatlık vergi indiriminden yararlanamayan özürlülere erken emeklilik hakkı da tanınmıyor. Her günü zorluklarla mücadelede geçen özürlülerin bu sorununun da bir an önce düzeltilmesi
