Özel Öğretim Kurumları Kanunu’na Göre İstisnalar
Okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve ortaöğretim özel okullarının iş ve işlemleri, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ile Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği hükümlerine göre uygulanmaktadır. Kurumlarda görev yapan eğitim personeli ile diğer personel, Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, sosyal güvenlik ve özlük hakları yönünden, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (5510 4/a maddesi) ile 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine tabidir.
5580 sayılı Kanunu'nun 9'uncu maddesine göre özel öğretim kurumlarında çalışan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler ile kurucu veya kurucu temsilcisi arasında yapılacak iş sözleşmesi, en az bir takvim yılı süreli olmak üzere yönetmelikle belirtilen esaslara göre yazılı olarak yapılmaktadır. Mazeretleri nedeniyle kurumdan ayrılan öğretmen ve öğreticilerin yerine alınacak olanlar ile devredilen kurumların yönetici, öğretmen ve öğreticileri ile bir yıldan daha az bir süre için de iş sözleşmesi yapılabilmektedir.
Özel okullarda yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmeti yapanlara, kıdemlerine göre (emekliler hariç) dengi resmî okullarda ödenen aylık ile sosyal yardım kapsamındaki ek ödeme tutarlarından az ücret verilememektedir.
Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemeler, bütçe kanunlarıyla resmi okul öğretmen ve personeline sağlanan haklara denk olarak okul öğretmenlerine ve personeline de ödenir. Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemelerden gelir vergisi kesilmez.
Özel Öğretim Kurumları Kanunu'na tabi özel eğitim kurumlarından sadece özel okullarda yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmeti yapanların dengi resmi okullarda ödenen aylık ve sosyal yardım kapsamındaki ek ödemeler ile ilgili olup, özel dershaneleri kapsamamaktadır. Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun 2'nci maddesinde, "Okul: Okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve ortaöğretim özel okullarını" kapsadığı belirtilmiştir. Bu nedenle, özel dershanelerde görevli olan yönetici ve eğitim-öğretim hizmeti yapanlara ödenen sosyal yardımların GVK'nda yer alan ücret hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.
Özel öğretim kurumlarında çalışan eğitim öğretim sınıfında görev yapan personele ödenen eğitim yardımının sigorta primine tabi tutulması gerekmektedir.
Özel okullarda çalışan öğretmen ve personele ödenen ücret ve diğer ödemelerin vergi kesintisine tabi olup olmadığına ilişkin olarak Maliye Bakanlığı Gelir Vergisi Kanunu İç Genelgesi Sıra No : 2003/2'nde gerekli açıklamalar yapılmıştır. Buna göre;
- Özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmen ve personele ödenen asli ücretleri ile sosyal yardımlar dışında kalan özel hizmet tazminatı, iş güçlüğü, iş riski ve eleman teminindeki güçlük zammı, ek ders ücreti ve kira yardımlarının gelir vergisine tabi tutulması,
- Özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmen ve personele ödenen eğitim-öğretim tazminatı ile yabancı dil tazminatı ve öğretim yılına hazırlık ödeneğinin resmi okul öğretmen ve personeline yapılan tutarı kadar kısmının gelir vergisine tabi tutulmaması,
- Sosyal haklar ve yardımlar niteliğindeki 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun ilgili hükümlerine göre gelir vergisinden istisna edilerek ödenen aile ve çocuk (657 sayılı Kanun madde 203), doğum (657 sayılı Kanun madde 207), ölüm (657 sayılı Kanun madde 208), tedavi (657 sayılı Kanun madde 209), giyecek (657 sayılı Kanun madde 211) ve yiyecek (657 sayılı Kanun madde 212) yardımlarının, özel öğretim kurumlarında da ödenmesi halinde, bu ödemelerin, devletçe verilen tutarı kadar olan kısmının gelir vergisinden istisna edilmesi,
gerektiği belirtilmiştir.
Bu çerçevede özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmen ve personele ödenen asli ücretleri ile sosyal yardımlar dışında kalan özel hizmet tazminatı, iş güçlüğü, iş riski ve eleman teminindeki güçlük zammı, ek ders ücreti ve kira yardımlarının gelir vergisine tabi tutulması, ancak eğitim-öğretim tazminatı ile yabancı dil tazminatı ve öğretim yılına hazırlık ödeneğinin resmi okul öğretmen ve personeline yapılan tutarı kadar kısmının gelir vergisine tabi tutulmaması gerektiği hükme bağlanmıştır.
