Yol; ulaşmaktır, iletişim kurmaktır, kavuşmaktır, yani medeniyettir. O halde sorun olmaktan çıkarılmalıdır.
8 yıl yönetici olarak çalıştığım İl Özel İdaresinin temel görevleri kırsal alanların yol su kanalizasyon sorunlarını çözmekti, tüm Türkiye’de olduğu gibi çalıştığım özel idarelerde de mesafe kat edilse de sorunlar çözülemedi, yöntem sorunu vardı, çözülemezdi de. Şimdi Büyükşehir sürecinde de yol sorunumuz bu yöntemlerle çözülemeyecek malesef.
Konumuz yol ve yol üzerinden yazımıza devam edelim. 2.080 km si imarlı ve 24.320 km si kırsal alanda olmak üzere toplam 26.000 km yol ağımız var.
Öncelikle Ordu Büyükşehir Belediyemizin 752 km şeklinde büyük yol ihalelerine çıkarak sorunu çözmek istemesi önemli. (ihalelerdeki kırım oranları tartışmalıdır, zamanı gelince zaten masaya yatırılacaktır)
Çünkü 500 metre, 1 km gibi küçük ihalelerle bu yolları bitirmek mümkün olmadığı gibi yapılan işin kaliteli olma şansı da hiç yok, çünkü küçük işlere kalite derdi olan ve uzun vadeli dayanıklı iş üreten firmalar girmiyor, girmeyince de kalıcı işler çıkmıyor ve daha üzerinden bir kış geçmeden bu yollar bozuluyor.
YÜKSEK SESLE SÖYLÜYORUM: BU ŞEKİLDE YAPILAN HER İŞ YANLIŞTI, VEBALDİ, GÜNAHTI...
Ancak Ordu’nun kent içi ve kırsal alan yollarının tamamının projelendirilerek, büyük ölçekli ihaleleri yapılarak 5 yıllık bir periyotta sorunun çözülmesi ve yolların en az 20 yıl ömrü olan kaliteli imalatlarla yaptırılması lazım. Yani 750 km ile ilgili düşünce doğru ancak sonuca götürme noktasında çok eksik.
Bugünkü yazımda ilimiz tüm yol ağının kalıcı ve kaliteli imalatlarla 5 yıllık periyotta tamamen çözülmesi ile ilgili önerilerimi paylaşmak istiyorum.
Yol çalışmalarında mevcut durum
- Ganel yatırım bütçesinden her il için aynı yaklaşımla, yani nüfusuna göre bütçe gönderilmesi kabul edilebilir bir durum değil ama malesef öyle, burada nüfusun yanında toprak büyüklüğü ve arazinin coğrafi yapısı da dikkate alınarak il bütçeleri belirlenmeli (Karadeniz Bölgesinde yapılan bir yol, İç Anadolu Bölgesinde aynı kriterde ve büyüklükteki bir yolun 4-5 katına mal olabiliyor)
- Küçük mesafeler ve küçük bütçeli ihaleler yapılıyor ve ihaleye büyük ve kaliteli iş üretecek firmalar girmiyor (elbette çok güzel iş yapan firmalarımız var, onları tenzih ediyorum, mesele o değil)
- Çok fazla parçadan oluşan işler çıkıyor ortaya, genelde bu işler normalin çok üstünde oranlarda kırımlarla veriliyor, ihaleyi alan firmaların “eksik yaparsam karizmayı çizdiririm” diye bir derdi olmuyor veya bazen ihale bedelleri maliyetini kurtarmayabiliyor, bu durumda başka sorunlar ortaya çıkabiliyor
- Bu küçük firmaların çoğu kısa vadede işlerini yürütemiyorlar, kapanıyorlar, ihaleyi yapan kurumlarımız muhatap bulmakta zorlanıyor
- Tüm yol ağı; bütüncül bir proje, bütüncül bir ihale, bütüncül bir kontrollük ve bütüncül bir planlama ile değil çok parçalı bir süreçle yaptırılmaya çalışılıyor
- Kontrollük hizmetlerine yeterince ve teknik eleman görevlendirilememesi veya bir teknik elemana olması gerekenin çok üzerinde kontrollük verilmesi ve lojistiğinin yeterince sağlanamaması
Olması gereken yöntem
- Tüm yolların tamamın aynı anda projelendirilmesi
- Her ilçenin bir, hatta Akkuş, Altınordu, Fatsa, Gölköy, Mesudiye ve Ünye gibi yol ağı daha geniş olan ilçelerimiz ikişer bölgeye ayrılmak üzere 25 ayrı ihale bölgesinin belirlenmesi ve aynı anda tamamının ihale edilmesi
- Mümkünse bir firmanın birden fazla ilçede iş almamasının sağlanması, yani bir ilçe bir firma gibi düşünülmesi
- Küçük ihalelerin 500 km, ortalama ihalelerin ise 1.000 km civarında bir ölçekle yapılması ve bu ihalelere büyük firmaların katılmalarının sağlanması
- İhalelere yolların yanı sıra; köprü, menfez, duvar, V kanal gibi yolun mütemmimi olan tüm yapıların dahil edilmesi
- Tüm bu ihale ve kontrollüklerde kalıcı ve uzun ömürlü yol yapımının esas alınması
- Yolların ihaleyle yaptırılmasıyla açığa çıkan teknik personellerin kontrollük işlemlerine kaydırılması
- Teşeron firmaların doğru seçilmesi (malesef ülkemizde taşeronluk sistemi kanayan yara ve hükümetimizin bu yaraya acilen müdahele etmesi gerekiyor)
Medeniyetin bütçesi yarınki yazımda...