Kral ÜBÜ’ler…
Geri sayım... Dört gün kaldı, beşinci gün nihayet yerel seçim. Bizler, seçeceklerimizin etkilerini beş, on yıl sonra hissedeceğiz, çocuklarımız hayatları boyu.
Onlar, gençlerimiz nasıl bir ülke istiyorsa, bu arzuya harç atacak bir yönetimi seçmek şimdi marifet.
Aydınlık, özgür, cumhuriyetçi, kadınıyla erkeği ile eşit, ‘hukuk devleti’ temelinde büyüyen, ulusu bütün olarak gören, tüm dini ve etnik öğelere saygılı, etik ve ahlaki değerleri yücelten bir iktidar gelecek adına istenen, hepsi bu...
Elbet refah odaklı, ekonomik vizyonu geniş, üretim gücü yüksek, gelirin tabana yayılabildiği bir iktidar olsun, lakin önce yeniden “biz” olalım.
*
‘Seçimlere odaklan, zor geçer bu hafta’ derken, geçen akşam İzmirli grup, ‘Tiyatro VİYA’nın sergilediği Tulumbacılar oyununu izledim. İzlenmesini şiddetle öneririm.
Ve fark ettim ki, bu hafta ‘27 Mart Dünya Tiyatro Günü ve Haftası’. Birçok salonda etkinlikler, gösteriler var. Ardından birşey daha hatırladım. Tiyatro Viya’nın önceki oyunu, Kral Übü’yü. Etkileyici bir performanstı.
1873-1907 yılları arasında yaşayan 34’ünde genç yaşta ölmesine karşın tiyatro tarihine damgasını vuran Alfred Jerry’nin Kral Übü’sü...
*
Oyunun kahramanı bir darbe ile tahta oturur ve kralın izlerini yok etmek ister. O artık Polonya Kralı ÜBÜ’dür.
İktidar hırsıyla yetkilerini kötüye kullanırken, en büyük korkusu tahtı kaybetmek olur.
Diktatör zorbalığıyla halkı sindiren Übü, adamlarını nitelikli insanlardan değil körü körüne kendine itaat edenlerden seçer.
Oyun, despotizmi ve korkuyla sinen insanların psikolojisini işler. Yaşamın her alanına vergi koyan ve vergiden pay alan Übü, kendine tehdit olarak gördüklerini ya zengin yaparak yanına çeker ya da hapse attırır.
Oyun, halkın nasıl tepkisizleştiğini anlatır. Birkaç aydın, kralın yanlışlıklarını anlatmaya çabalasa da işinden, son kalan ekmeğinden olma derdine düşen halk, yaşadığı sıkıntılara rağmen Übü’ye karşı çıkmaz.
Sonunda birgün aydınlar, Çarı Polonya’ya saldırmaya ikna eder ve Übü kurtuluşu Fransa’ya sığınmakta bulur. Yüz yıl öncesinde Alfred Jerry’nin kaleme aldığı bu oyun nedense aklımda kalmış!
*
Evet, seçim rüzgarı ve Türkiye’nin insanı bulandıran konjonktüründen biraz olsun sıyrılmak için bu hafta bir şansımız daha var. Tiyatro, insanı, insana insanla anlatan ve yaşama ayna tutan bir sanat.
Güncel yaşamın sorgulanmasına, algılanmasına klavuzluk eder.
Mümkün olduğunca çok oyun izleyelim ki, olur ya yerelde ve genelde karşımıza çıkabilecek ‘Übü’leri fark edebilelim.
Nihayetinde, her biri değerli oylarımız kendi ‘makus talihimiz’ olmasın
