Köy Kanunu Tasarısı Taslağına İlişkin İtiraz ve Öneriler
Şu an için 65 maddeden oluşan Köy Kanunu Tasarısı Taslağı 65 madde olarak öngörülmüş olan 27 sayfalık bir metindir. Tasasısı taslağı metin hacmi bakımından olağan / normal bir içeriğe sahiptir. Teknik açıdan gözle görülür bir sorun yoktur.
Tasarı taslağını içerik açıdan önemli noktalardan madde madde sırayla irdelemek yerinde olacaktır.
1. İkinci maddede belirtilen tanımlar bölümünün ç bendinde köy organları olarak köy muhtarı ve köy meclisi öngörülmüştür. Eski kanunda bulunan İhtiyar heyeti ve köy derneği bulunmamaktadır. Bu konuda şu esaslar dikkate alınsa kanımızca iyi olacaktır.
a) Köyün yürütme organı olarak "Muhtar"ın terminolojik olarak adının korunması yerindedir. Zira yüz yıllık bir süreçte artık oturmuş bir kavramdır.
b) Köyün karar yürütme organı olarak ihtiyar heyeti yasadan tamamen çıkarılmıştır. Bu doğru değildir. Doğru olan, köyün karar yürütme organının korunması, adının da "Köy Yönetim Kurulu" şeklinde değiştirilmesidir, ki bu belediyelerde ve İl Özel İdarelerindeki Encümene tekabül edecektir. Şu var ki, zaten İl Özel İdarelerinin ve Belediyelerin karar yürütme organı olan "Encümen" terimi bundan sonraki yasal düzenlemelerde "Yönetim Kurulu" olarak güncellenmelidir. Şu durumda bu terminolojik değişimi de öngörerek köy karar yürütme organı olan "İhtiyar Heyeti" yerine "Köy Yönetim Kurulu" kavramını kullanmak yerinde olacaktır. Köy yönetim kurulu da birinci gurup köyler için 5, ikinci gurup köyler için 4, üçüncü gurup köyler için 3 üyeden oluşmalıdır.
c) Eski köy kanununda belirtilen köy derneği yerini "köy meclisi"ne bırakmalı ve köy meclisi nüfusu birinci grup köyler için 15, ikinci grup köyler için, 10, üçüncü grup köyler için 8 üyeden oluşmalıdır. Köy meclisinin bu üyelerine belediyelerdeki gibi huzur hakkı verilmelidir. Nüfusu 250 nin altındaki köyler için köy meclisi, köyün seçme seçilme yeterliliğine sahip halkından oluşmalıdır. Fakat bu kademedeki köylerin meclis üyelerine toplantı başına huzur hakkı doğal olarak öngörülmeyecektir.
ŞU VAR Kİ, YENİ KÖY KANUNU TASLAĞINDA KALDIRILAN İHTİYAR HEYETİ, KÖY YÖNETİM KURULU ŞEKLİYLE MUTLAK SURETTE ÖNGÖRÜLMELİ, KÖY MECLİSİ BUNU TAMAMLAMALIDIR.
2. Köy muhtarının ve meclisin başarısızlığı durumunda yeni tasarıda "geri çağırma" yolu getirilmiştir. Bu yol kanımızca isabetli bir uygulamadır.
3. Üçüncü maddede dile getirilen köy kuruluşuyla ilgili düzenlemeler oldukça isabetlidir.
4. Dördüncü maddede belirtilen köy kademelendirmelerinde belirtilen (250, 250-1500, 1500 ve üstü) rakam aralıkları zor aralıklardır. Bu aralıkların daha akılda kalan ve düzgün rakamlardan oluşması gerekir. Ayrıca, bu kademelendirmedeki aralıkların, 5393 sayılı yasada belirtilen belde belediyelerinin kuruluşu için gerekli asgari 5000 sayısı öngörülerek, bu rakam aralığındaki köyler, büyük köyler olarak nüfusu 2000 ve üzeri şeklinde düzenlenmelidir. Bu durumda, kademelendirme şu şekilde olmalıdır:
a) Birinci Grup Köyler: Nüfusu 2000 ve üzeri nüfusa sahip köyler,
b) İkinci Grup Köyler: Nüfusu, 1000 den 2000'e kadar olan köyler.
c) Üçünü Grup Köyler: Nüfusu 1000'e kadar olan köyler.
5. 5. 6. ve 7. maddelerde belirtilen köy sınırları, tespiti ve sınır uyuşmazlıklarına ilişkin düzenlemeler yerindedir. Aynı şekilde 8. maddede belirtilen köy adının değiştirilmesindeki usul ve esaslar da yerindedir.
6. 10. maddede liste halinde sıralanan görevler arasında s bendinden sonra gösterilen 2 numaralı alt benddeki görevler bu guruplamayla yeniden düzenlenmelidir.
7. 13. maddede öngörülen köy meclisine ilişkin görevler birbirinden ayrılarak köy yönetim kurulunun ve köy meclisinin görevleri şeklinde yeniden maddelendirilmelidir.
8. Köy meclisinin toplantısı üç ayda bir, olarak öngörülmeli, köy yönetim kurulunun toplantısı ise, ayda bir mutat şekilde, ayrıca muhtarın gerekli gördüğünde olağanüstü olarak toplanacak şekilde öngörülmelidir. Toplantı aralıklarının 5393 sayılı yasadakinden farklı olarak öngörülmesi, köyün çap ve iş yoğunluğu olarak belediyeler kadar olmayacağı gerçeğine dayanmaktadır.
9. Köy meclis kararının onayı en büyük mülki amirce verilmeli fakat, mülki amir, köy meclisinin kararını köy meclisi yerine geçerek değiştiremeyecek şekilde düzenlenmelidir. Köy meclisine iade eder. Aynı şekilde köy meclisinden geçen kararı üst mülki amir onaylar. Mülki amirin karara katılmaması durumunda idari yargı yolu açıktır.
10. 16, 17, 18 ve 19. maddelerde belirtilen düzenlemeler isabetlidir. 20. maddede belirtilen muhtarın görevlerinden uygun olanlar, köy yönetim kuruluna bırakılmalıdır.
On maddede köy kanunu tasarı taslağının ilk yirmi maddesini ele aldık. Bundan sonraki yazımızda da başta köy personeli olmak üzere diğer maddelerini kritik yapmaya devam edeceğiz.
Ülkemiz için aydınlık yarınlar temennisiyle.
Yazımız devam edecektir.
Not:
Bu yazı, https://www.bilgiagi.net, www.timeturk.com, http://www.bilgievreni.com, http://www.siyasalforum.org, http://www.gercekgazete.web.tr, www.bolgeselhaber.com, www.sinematur.com, www.ahmetfidan.com ile, Kuzey, Gazete Gerçek, vb. kağıt bası gazetelerde yayınlanmaktadır. Yazarın izni olmaksızın başka hiçbir yayın organında kaynak veya dipnot göstermeksizin kısmen veya tamamen alınamaz, çoğaltılamaz.
