Kentsel Dönüşüm Çorbaya Döndü
Yaşanan onca sorunun arasında Türkiye’ye nefes aldıracak, ekonomideki durağanlığı aşacak, ulusalda yerelde hareketlenme sağlayacak ve doğru uygulanırsa kentlerin geleceğini şekillendirecek en önemli argüman şüphesiz, kentsel dönüşüm olacak. Konu büyük çoğunluğu ilgilendiriyor.
Eviniz merkezde ya da daha uzak semtlerde olsa fark etmez, bir gün mutlaka kentsel dönüşüm için kapınız çalınacak.
Ya bir semt müteahhiti karşınıza çıkacak ya da apartmanınızda oturan bir kat malikinin çıkarttığı yıkılma kararı yüzünüze tutulacak.
Pergel yasasından sonra İzmir Büyükşehir sınırları 12 bin kilometrekareye ulaştı, şu an kentsel dönüşümün yapılması planlanan alan ise 4 bin 500 kilometrekare.
Bu da demektir ki İzmir’in neredeyse yarısı yıkılacak, yeniden yapılacak. Kimileri için bu süreç başladı. Fena halde plansız, programsız. Semt aralarında kentsel dönüşüm kapsamında apartmanlar yıkılıp yeniden yapılıyor ve kat yükseltiyorlar.
Konu şimdiden çorbaya dönmüş durumda.
Üstelik İzmir’de ilk ve tek düzenli kentsel dönüşümün yaşandığı Kadifekale’de ve diğer ön çalışmalarda büyük tecrübesi olan Karabağlar Belediye Başkanı Muhittin Selvitopu dahi karmaşadan bunalmış durumda.
En büyük kentsel dönüşüm ilçesinde olacak ama Başkan kimin nereden dönüştüğünü kontrol edemiyor. Bir mülk sahibi, belediye dışındaki kurum ve kuruluşlar aracılığı ile Çevre ve Şehicilik Bakanlığı İl Müdürlüğü’ne başvuruyor, tehlikeli yapı izni alıyor. Diğer mülk sahipleri şaşkın, belediye başkanı daha şaşkın.
Selvitopu’nu dinleyince şimdiden sorunların işin içinden çıkılmaz noktalara gittiğini yaşananlar anlatıyor. Bu konuda önce şu bilgileri vermekte yarar var sanırım.
RİSKLİ ALAN
6306 Sayılı riskli alanların dönüştürülmesini amaçlıyor. Yasa aslında afet riskine karşı geliştirildi. Riskli alanlar Bakanla Kurulu tarafından belirleniyor. Bu alanlar en az 15 bin hektar olmak zorunda.
RİSKLİ YAPI
Asıl sıkıntı burada. Ekonomik ömrünü tamamlamış binalar için getirildi. Kamu kurumları, belediyeler, meslek örgütleri, bağımsız denetleme kuruluşları Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri’ne başvurabiliyor. 2 aydan 36 aya kadar kira yardımı, tapu kadostro, birçok harç, banka ve sigorta olmak üzere vergi indirimleri söz konusu. Otopark yönetmeliği içine girmediğinden şu anda yıkılıp yeniden yapılan tüm apartmanlar kentsel dönüşüm olarak gösteriliyor.
Tek hak sahibinin başvurusu yeterli olunca yeni bir oyun başladı. Müteahhitler bir daire alarak ilgili kurumlara başvuruyor ve yasal izin alıyor, çoğunlukla diğer mülk sahiplerinin sonradan haberi oluyor. Selvitopu, “Parsel bazlı yapılandırmalara tamamen karşıyım” diyor.
REZERV ALAN
Daha çok boş alanları kapsıyor. Hiçbir plana bakılmaksızın, yeşil alan olan bölgeler bile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından rezerv alan ilan edilebiliyor. Uygulama başladı, belediyeler sürecin tamamen dışında.
KARABAĞLAR’DA 731 HEKTAR
İzmir’de en büyük kentsel dönüşüm Karabağlar’da uygulanacak. 540 hektar ve 191 hektar olmak üzere iki ayrı riskli alan ilan edilmiş durumda. Riskli alanlarda belediyeler öncü olmasına rağmen, başkan Selvitopu bu konuda hiç bilgi alamadıklarından yakınıyor. Toplam 731 hektarlık alanda dönüşüm yapılacak sahibi yok. İzmir’de toplam 30 ilçede toplam 900 bin yapı, 2.5 milyon bağımsız yapı bulunuyor. Menemen, Karşıyaka, Ballıkuyu’da riskli alan çalışmaları yapılıyor. Konut sahipleri şaşırmış durumda, Bakanlık şu kadar veriyor, belediye bu kadar veriyor hesapları yapılıyor. Bakanlık bu konuda belediyelerle adeta yarış halinde.
