İyi Hekim Olmanın Kriteri Nedir?
Sağlık Bakanlığı tarafından yaptırılan Hasta Memnuniyet Anketinde halkın yüzde 80’ inin birinci basamak sağlık hizmetlerinden memnun oldukları ortaya çıktı. Birileri çıkıp da “Hastaların yüzde 80’ i sağlık hizmetlerinden memnun” diye öğünmesin. Bu oran ne tıp eğitiminin ne de o ülkenin sağlık sisteminin başarılı olduğunun bir göstergesi değildir. Çünkü herhangi bir doktora giden kişilerin yüzde 80’ inin memnun olması zaten beklenen bir orandır. Bu oran, aynı zamanda bir sağlık ocağı veya bir genel hastane polikliniğine başvuran ama önemli bir sağlık sorunu olmayan kişilerin de oranıdır. Bunların bir kısmı ilaç yazdırmak için, bir kısmı önemli olmayan gelip geçici bir takım şikâyetler (soğuk algınlığı, boğaz ağrısı, kabızlık, hazımsızlık, hâlsizlik…) için, bir kısmı tansiyon ölçtürmek için, bir kısmı muayene ücretsiz olduğu için, hatta bir kısmı canı sıkıldığı için sağlık kuruluşuna başvurur. Bu yüzde 80’ lik kısmın sorunlarını iyi bir eğitim almış veya almamış olsun her birinci basamak hekimi rahatlıkla halleder. Örnek vermeye bile gerek yok; bu kişilere üç aşağı beş yukarı hep aynı reçeteler yazılır. Hatta aile hekimi ve pratisyen meslektaşlarım bana kızmasınlar ama bu yüzde 80’ lik kısmı “aklı başında bir sağlık memuru” bile memnun edebilir.
Sağlık Bakanlığı tarafından yaptırılan Hasta Memnuniyet Anketinde halkın yüzde 80’ inin birinci basamak sağlık hizmetlerinden memnun oldukları ortaya çıktı.
Birileri çıkıp da “Hastaların yüzde 80’ i sağlık hizmetlerinden memnun” diye öğünmesin. Bu oran ne tıp eğitiminin ne de o ülkenin sağlık sisteminin başarılı olduğunun bir göstergesi değildir.
Çünkü herhangi bir doktora giden kişilerin yüzde 80’ inin memnun olması zaten beklenen bir orandır. Bu oran, aynı zamanda bir sağlık ocağı veya bir genel hastane polikliniğine başvuran ama önemli bir sağlık sorunu olmayan kişilerin de oranıdır.
Bunların bir kısmı ilaç yazdırmak için, bir kısmı önemli olmayan gelip geçici bir takım şikâyetler (soğuk algınlığı, boğaz ağrısı, kabızlık, hazımsızlık, hâlsizlik…) için, bir kısmı tansiyon ölçtürmek için, bir kısmı muayene ücretsiz olduğu için, hatta bir kısmı canı sıkıldığı için sağlık kuruluşuna başvurur.
Bu yüzde 80’ lik kısmın sorunlarını iyi bir eğitim almış veya almamış olsun her birinci basamak hekimi rahatlıkla halleder. Örnek vermeye bile gerek yok; bu kişilere üç aşağı beş yukarı hep aynı reçeteler yazılır.
Hatta aile hekimi ve pratisyen meslektaşlarım bana kızmasınlar ama bu yüzde 80’ lik kısmı “aklı başında bir sağlık memuru” bile memnun edebilir.
Gerçek hasta oranı yüzde 20 kadardır
Elimde bu konuda yapılmış bir araştırma yok ama gerçek manada doktor muayenesi ve tıbbi tedaviye ihtiyaçları olanlar birinci basamak hekimlere başvuranların ancak yüzde 20’ si kadarı olabilir.
Asıl hasta memnuniyetini ve dolayısıyla da hekim başarısını bu yüzde 20’ lik “gerçek hastalar” belirler.
İyi yetişmiş birinci basamak hekimler, bu gerçek hastaların yarısına onları çok iyi dinleyerek, ayrıntılı olarak sorgulayarak; titizlikle muayene ederek ve bazılarında kan sayımı, akciğer röntgeni, idrar tahlili gibi basit tetkikler yaptırarak teşhis koyar ve tedavi de edebilirler.
Yüzde 20’ nin yarısının ise bir uzman (kardiyolog, nörolog, dermatolog vb) tarafından görülüp değerlendirilmesi gerekir. Dolayısıyla gerçek hastanın doğru uzman hekime zamanında yönlendirilmesi de çok önemlidir.
Gelelim neticeye
Hekimlik asla ve kat’a hata kabul etmeyen bir meslektir. 100 hastanın sadece 1’ inde bir yanlışlık yapmanız bile başarısız sayılmanıza yol açar.
Kimse “Bu hekim 99 kişiyi başarı ile tedavi etmişti, bir hastada da yanlış yapabilir” demez.
Başarılı olmak için gerçek hasta memnuniyetinin yüzde 100 olması gerekir. Yüzde 99’ luk başarı bile başarı değildir.
Unutmayalım ki mimarın hatasını mermer, aşçının hatasını mayonez, doktorun hatasını ise toprak örter.
