İstanbul’da Yaşam Kalitesi Ne Durumda?
Muhtemelen, İstanbul’da yaşadığınızı farzederek ; “İstanbul’da nasıl bir yaşam sizi mutlu eder?” diye sorsam, cevabınız birkaç cümle ile nasıl sıralanırdı?
Siz düşüne durun, ben kendi cümlelerimi hemen sıralayayım:
* Stressiz bir trafikte ulaşım,
* Başarılı ve devamlılık arzeden bir iş,
* Sağlıklı ve huzurlu bir yaşam,
* Güvenli ve korkusuz bir yaşam "
* Sevdiklerimle birlikte olduğum bir yaşam.
* Maddi sorunsuz bir yaşam…
…
Diye, 30 yıllık İstanbul tecrübemle birkaç cümleyi bu şekilde sıralamam mümkündür... Özetle, güler yüzlü ve mutlu birey olmak için akla gelen her şeydir aslında.
Şimdi ironi yapalım:
Yukarıdaki yazdığım cümlelerin tamamı, aslında özlediğimiz hayatın ta kendisidir. Maalesef tam tersini yaşıyoruz. Yani yaşam kalitemiz çok düşük.
Stresli bir trafik, yoğun ve yorgun bir iş ortamı, sürekli güvenliğini kollaması gereken bir yaşam tarzı nasıl insanı huzurlu ve mutlu eder ki!
Tabi çok mutsuzda değiliz, en azından ailemizle birlikte becerebildiğimiz şeylerin en iyisini yaparak mutlu olmaya çalışıyoruz.
İstanbul gibi bir Metropolde yaşam kalitesini bir bilim insanı incelemiş ve ortaya şu sonuçlar çıkmıştır:
…
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Murat Şeker tarafından yapılan araştırma projesinin sonuçları, İstanbul Ticaret Odası tarafından kitap olarak yayınlandı.
İstanbul'un "Yaşam Kalitesi Araştırması"na göre Kadıköy, Beşiktaş ve Beyoğlu ilk sırada. Esenler, Gaziosmanpaşa ve Sultanbeyli sonda geliyor.
Araştırmaya göre İstanbullu çalışma şartlarından şikayetçi, hobilerine zaman ayırmak istiyor.
En başta gelen üç sorun ise trafik, nüfus yoğunluğu ve asayiş.
Demografik yapı, eğitim, sağlık, ekonomi, ulaşım, çevre ve sosyal yaşama ilişkin verilerin yanı sıra bireylerin yaşam kalitesine yönelik algılara da yer verilmiş.
İlçelerde durum ne?
Endeks sonuçlarına göre ilçedeki ekonomik yapı yaşam kalitesini etkileyen en önemli unsurlardan biri olarak öne çıktı. İlçede yaşayanların eğitim düzeyi, ilçedeki eğitim imkanlarının çeşitliliği ve kalitesi yaşam kalitesinin önemli belirleyicilerinden. Yaşam kalitesinin düzeyi azaldıkça sağlık sorunlarının arttığı ve sağlıkla ilgili alınan hizmet düzeyinin azaldığı gözlendi. Nüfus yoğunluğu da yaşam kalitesini etkileyen önemli bir unsur olarak görülürken, İstanbul'da en önemli sorun olarak tespit edilen trafik ve ulaşım sorunlarına yönelik ilçedeki ulaşım imkanlarının çeşitliliği ve erişilebilirlik düzeyinin yüksekliği de yaşam kalitesinde önemli değişken olarak tespit edildi.
Endeksteki demografik yapı değişkenine göre, Adalar, Arnavutköy ve Ataşehir ilk 3 sırada yer alırken, Zeytinburnu, Üsküdar ve Ümraniye son sırada yer aldı.
Ekonomi, eğitim ve sağlıklı yaşamda ilk ve sonlar:
Beşeri sermaye (eğitim) endeksinde Beşiktaş, Kadıköy ve Şişli ilk 3 sırada bulunurken, Esenler, Sultanbeyli ve Bağcılar son sıralarda, sağlıklı yaşam endeksinde Sarıyer, Şile ve Pendik ilk üç sırada, Gaziosmanpaşa, Çekmeköy ve Arnavutköy sonlarda, ekonomik gelişmişlik endeksinde ise Şişli, Kadıköy, Beşiktaş ilk 3 sırada yer alırken, en son sıralarda ise Esenyurt, Sancaktepe ve Sultangazi yer aldı.
Beyoğlu'nun ulaşımı kolay, Şile'de çevre güzel:
Ulaşım ve Erişilebilirlik endeksinde Beyoğlu, Bakırköy ve Şişli ilk sırada, Sultanbeyli, Bağcılar ve Bayrampaşa son 3 sırada, çevresel durum endeksinde Şile, Adalar ve Sarıyer ilk 3 sırada, Esenyurt, Güngören ve Esenler son sırada, sosyal yaşam endeksinde ise Beyoğlu, Kadıköy ve Beşiktaş ilk 3 sırada yer alırken, Çekmeköy, Sultanbeyli ve Gaziosmanpaşa sonlarda kaldı.
İlk üçteki ilçelerde yaşam sağlıklı değil:
Araştırmaya göre İstanbul'un yaşam kalitesi en yüksek ilçeleri olan Kadıköy, Beşiktaş, Beyoğlu ve Şişli, beşeri sermaye, ekonomik gelişmişlik, ulaşım ve erişilebilirlik ile sosyal yaşam endekslerinde ilk sıralarda yer alıyor. Bu ilçelerin dezavantajlı olduğu alanlar ise demografik yapı, sağlıklı yaşam ve çevresel durum endeksi. Bu dezavantajların nedeni de bu ilçelerin İstanbul'un iş ve sosyal hayatının merkezleri olmasına dayandırılıyor.
İstanbullu hobilere zaman ayırmak istiyor:
İstanbul'un 39 ilçesinde yapılan kapsamlı saha araştırmasına göre İstanbul'da bireylerin günlük yaşamda istediklerinden daha az zaman ayırmak zorunda kaldığı faaliyetlerin başında gönüllü hayır işlerinde veya politik faaliyetlerde yer alma (yüzde 41.82), hobi, özel ilgi alanları (yüzde 41.10) ile kitap ve dergi okumak (yüzde 35.74) yer alıyor. Buna karşın ayırmak istenilenden daha fazla zaman ayrılan faaliyetler ise aile bireyleriyle görüşme (yüzde 30.64), televizyon (yüzde 23.21) ve internet (yüzde 20.36) ilk sıralarda geliyor.
İstanbullu 2 oda bir salonda yaşıyor:
Araştırmaya katılanlara yaşadıkları yerin salon dahil kaç odalı olduğu sorulduğunda, verilen yanıtlar İstanbul'daki konutlarda ortalama olarak salon dahil 3 odanın bulunduğunu gösterdi. Konutlarla ilgili sorunların başında da evin küçüklüğü, yer azlığı, dışarıda balkon, bahçe teras gibi oturulacak bir yerin olmaması geldi.
Zaman kısa iş çok:
İstanbul'daki bireylerin en fazla "sürekli kısa zamanda fazla iş yüküyle meşgul" olmalarından şikayet ettikleri araştırmada, "işini çok stresli ve zahmetli", aynı zamanda "sıkıcı ve kasvetli" bulanların da önemli bir düzeyde olduğu görüldü.
İş hayatının başlıca sorunu, başka şeye zaman bırakmaması:
Araştırmaya katılanların iş hayatıyla ilgili en sık yaşadığı sorun, işten eve evle ilgili yapılması gereken bazı işleri yapamayacak kadar yorgun gelmeleri. Bu sorunu, bireylerin işe harcanan zaman nedeniyle ailesine karşı olan sorumluluklarını yerine getiremeyişi izledi.
İşe ulaşma süresi: 53 dakika:
Katılımcılara işlerine ne kadar sürede ulaştıkları sorulduğunda, ortalama süre 53 dakikada olarak tespit edilirken, evlerinde yalnız otururken kendilerini ne kadar güvende hissettikleri sorulup 1-10 arasında bir değer olarak ifade etmeleri istendiğinde, ortalama değer 6.85 olarak ortaya çıktı. Buna karşın yaşanılan çevrede gece yalnız yürürken kendilerini ne kadar güvende hissettiklerine yönelik hesaplanan ortalama değer ise 5.75.
Başlıca güvenlik kaygısı: Hırsızlık
Araştırmaya katılanlara güvenlikle ilgili en fazla hangi sorunlarla karşılaştıkları sorulduğunda, en fazla mağduriyet duyulan alan hırsızlık olarak tespit edildi. Araştırmaya katılanların yüzde 13.75'i evinde, yüzde 9.36'sı işyerinde hırsızlık yaşandığını belirtirken, bunu sırasıyla kapkaç, yankesicilik (yüzde 8,32), dolandırıcılık (yüzde 7.92) motorlu araçtan herhangi birşey çalınması (yüzde 7.03), yaralanma-darp (yüzde 6.87), şantaj, tehdit (yüzde 5.62), oto hırsızlığı (yüzde 4.79), cinsel taciz (yüzde 4.21) ve diğer suçlar (yüzde 4.05) izledi.
İstanbullunun en önemli üç sorunu: trafik, nüfus yoğunluğu, asayiş:
Araştırmaya göre İstanbul'un en önemli 3 sorununun trafik, nüfus yoğunluğu ve asayiş olduğu ortaya çıktı. Buna göre İstanbul'da yaşayanların yüzde 31.33'ü kentin en önemli sorununu trafik olarak görürken, yüzde 21.23'i nüfus yoğunluğunu, yüzde 14.69'u da asayiş sorununu görüyor. Bu sorunları sırasıyla çevre kirliliği (yüzde 8.58), gecekondulaşma/plansız yapılaşma (yüzde 8.18), yol altyapısının bozukluğu (yüzde 4.96), sosyal yaşam alanlarının yetersizliği (yüzde 4.26), temizlik hizmetleri (yüzde 3.01), su ve kanalizasyon sorunları (yüzde 1.55), doğalgaz altyapı sorunları (yüzde 0.49) ve diğer sorunlar takip etmekte.
Herkes bir nedenle baskı altında :
Araştırmaya katılanlara yaşadıkları ilçede belirtilen konularda toplumun baskısını hissedip hissetmedikleri sorulduğunda, en fazla siyasi görüşlerinden dolayı baskı altında olduklarını ifade ettikleri görüldü. Buna göre toplumum yüzde 33.17'si zaman zaman siyasi görüşlerinden dolayı baskı altında olduğunu, yüzde 26.14'ü dini inanç ve davranışlarından dolayı, yüzde 26.08'i gelenek ve göreneklerinden dolayı, yüzde 22.14'ü kılık kıyafetlerinden, yüzde 19.55'i memleketinden dolayı, yüzde 19.07 etnik kökeninden dolayı, yüzde 17'si işinden, yüzde 16.63'ü medeni durumundan dolayı, yüzde 16.63 cinsiyetinden dolayı, yüzde 14.72'de yaşından dolayı baskı gördüğünü belirtti.
İstanbullu nerede yaşamak istiyor, nerede istemiyor?
Araştırmaya katılan bireylere İstanbul'da hangi ilçede yaşamak istedikleri sorulduğunda ise Adalar, Beşiktaş ve Kadıköy ilk üç sırayı paylaşırken, Esenyurt, Sultangazi ve Gaziosmanpaşa ise son 3 sırada yer aldı.
Genel olarak bakıldığında İstanbul'da yaşayan bireylerin belediye hizmetlerinden duyduğu memnuniyet düzeyi ortalama 10 üzerinden 5.82 olarak belirlendi. İstanbul'da yaşayan bireylerin hayatlarından genel olarak memnuniyet düzeyleri ise 10 üzerinde 6.02 oldu. Katılımcıların kişisel durum ve gelişmelerine yönelik en fazla memnun oldukları alanların başında aile hayatının ve evliliklerinin yer aldığı gözlenirken, deneklere bu alanlar dışında hayatlarında ne kadar mutlu olduklarını 1-10 arası belirtmeleri istendiğinde, ortalama olarak 6.58 düzeyinde bir sonuca ulaşıldığı görüldü.
…
Sonuç olarak, dünyanın en güzel kenti İstanbul’da yaşama şansına sahip olupta güzelliğinden istifade edemeyen İstanbullunun en önemli üç sorununun: trafik, nüfus yoğunluğu, asayiş olduğunu görüyoruz.
Karamsarlığa düşmeden, elimizdeki bu veriyi iyi okumak lazımdır.
Demek ki, bu üç sorun üzerinde yoğunlaşırda daha köklü çözüm üretilirse, diğer sorunlar kendiliğinden çözülecek ve yaşam kalitesi herkesin arzuladığı yüksek standarda yükselecektir.
