İşsizlik sigortası zorunludur. Bu Kanun kapsamına giren ve halen çalışmakta olanlar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, yeni girenler ise işe başladıkları tarihten itibaren sigortalı olurlar.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilmiş olan işyeri ve sigortalılar Kuruma da bildirilmiş sayılmaktadır.
Sigortalılığın başlamasıyla birlikte, sigortalılar ile bunların işverenlerinin sigorta hak ve yükümlülükleri de işlemeye başlar. İşsizlik durumunda da, gerekli şartları taşıyan işsizlere ödenek verilmektedir.
Özellikle asgari ücretin artışı, işçinin cebine girecek parayı artırdığı gibi, asgari ücrete endeksli birçok parametrede de değişikliğe neden oldu.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun, 31 Aralık 2015 tarihli ve 29579 Sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan kararıyla 01.01.2016-31.12.2016 döneminde uygulanacak asgari ücret yüzde 29.3 artışla günlük brüt 54.90 TL ve aylık brüt 1.647,00 TL olarak açıklanmıştı.
Dolayısıyla asgari ücret artışıyla birlikte, işsizlere ödenen işsizlik ödeneğinde de önemli artışlar oldu.
İş sözleşmeleri işsizlik ödeneğine hak kazanacak şekilde sona eren sigortalılar, Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüklerine süresi içinde şahsen başvurarak yeni bir iş almaya hazır olduklarını kaydettirmeleri halinde işsizlik ödeneği alabilirler.
İş sözleşmelerinin sona ermesinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş ve işten ayrılmadan önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmaları kaydıyla işsizlik ödeneği almaya hak kazanırlar.
İş sözleşmelerinin sona ermesinden önceki son üç yıl içinde,
- 600 gün prim ödemiş olanlara (600-899 gün arası) 180 gün,
- 900 gün prim ödemiş olanlara (900-1079 gün arası) 240 gün,
- 1.080 gün ve daha fazla prim ödemiş olanlara 300 gün,
süre ile Çalışma ve İş Kurumu Müdürlükleri tarafından işsizlik ödeneği ödenmektedir.
Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkı'dır.
Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, 4857 sayılı İş Kanununun 39. maddesine göre asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçemez.
01.01.2016-31.12.2016 dönemi için 1.647,00 TL asgari ücret üzerinden aylık işsizlik ödeneği tutarı en az 658,80 TL ve en yüksek tutar ise 1.317,60 TL olarak uygulanacaktır. Bu tutarlardan binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapılarak ödeme gerçekleştirilir. Bu durumda ödenek tutarları sırasıyla net 653,79 TL ve 1307,59 TL dir.