Hasta ve Hasta Yakınlarına Acil Servis Tüyoları
Başlangıcımıza Dair:Bu güzel siteye emek verenlere ve beni davet eden sayın Dr. Ahmet FİDAN hocama saygılar. Bu köşe altında sizlerle kişisel tecrübelerimi paylaşmak ve bilgim olduğu noktalarda yararlı bilgileri sizlere iletmek istiyorum.
Şimdiden ifade etmek isterim ki ben mükemmellikten çok uzak olan bir insanım. Ancak hatalarımı kabul edecek olgunluğa sahibim şükürler olsun. Yazdığım her bilgi tartışılabilir ve gereğinde kaynak göstererek açıklanabilir olacaktır. Kendime güvenim tamdır ve yazılarım tamamen eleştiriye açıktı. Olursa ki bir yanlışımız şimdiden beni eleştirenlere çok teşekkür ederim. Köşemizin başlığında olduğu gibi hemen acile giriş yapalım:))
***
İyi bir hasta ya da hasta yakını nasıl olunur ki? Yani doktorun kafasını ağrıtmayan, her dediğine “tamam” diyen hasta demek istediğimi sanıyorsanız YANILIYORSUNUZ.
Her şeyden iyi bir hasta ya da hasta yakını, hastalığını iyi tanımlayabilen, hastalığı ile ilgili bilgileri doğru ve net verebilen kişidir. Doktora çok soru soran değil, doğru soruları sorabilen kişidir. Bunun için ekstra bir eğitime gerek yoktur.
Yukarıda tanımladığım ve yazının devamında daha ayrıntılı bilgi vermeye çalışacağım bu iyi hasta ya da hasta yakını olma konusunda sadece kendinize yardım etmiş olacaksınız. Doktor sizin için elinden geleni yapsa da “Ateş düştüğü yeri yakar”.
Her şeyden önce aşağıdaki konularda anlaşmamız gerekiyor.
Doktorlar size işkence çektirmek için, gıcıklık yapmak için maaş alan kişiler değildir. İyileşmeyin de her gelişinizde daha çok para kazanayım tarzı düşünce yapıları da yoktur. (Her meslekte kötü niyetli olanlar vardır. Lütfen herkesi aynı kefeye koymayalım.)
Bütün bunlar ışığında ilk kez gördüğünüz bir doktor varsa, onun hakkında bir soruşturma açılmamışsa, etrafınızda o doktor hakkında çok kötü şeyler duymamışsanız, DOKTORUNUZA GÜVENİNİZ. Doktorunuzun söylediği her şeyin tedavinin bir parçası olduğunu biliniz, sizin mantığınıza yatmasa bile gerekli olduklarını kabul ediniz. Mesela ben farenjit olan hastalarıma sürekli bol ılık su içmelerini tavsiye ederim. Ancak ilaç yazmadığımda hastaya doğru tedavi yapmamış olmak ile suçlanırım.
Doktor seçme hakkınızın olduğunu biliniz. Eğer bir doktorun tedavisi konusunda şüpheleriniz var ise başka bir doktora da başvurabilirsiniz. Ancak benim tavsiyem hastalığınızın düzelmediği konularda ilk olarak başvurduğunuz doktor ile tedavinize devam etmenizdir. Unutmayınız, hastalıkların çok az kısmı kesin belirtiler gösterir. İnsan dediğimiz kapalı bir kutudur. Sürekli farklı bir doktora gitmeniz tedaviye sürekli baştan başlamanız anlamına gelir. Tanı ve tedavi süreniz uzar. Bazı meslektaşlarımız farklı teşhislerde bulunabilir. Bu da sizde güvensizliğe neden olacaktır. Ancak bazı durumlarda uzun bir tanı süreci gerekebilir. Bazen bir tanı koyabilmek için en teknolojik merkezlerde bile haftalar, aylar gerekebilir. Doktorunuzun sizin ile ilgilendiğini hissediyorsanız sabırlı olunuz. Doktorunuzun ilgisinden memnun değilseniz farklı bir doktora gidiniz. Ancak tekrar belirtmem gerekir. Doktor seçme hakkınız her zaman vardır. En iyi doktora gitme hakkınız var. Sağlığınıza sahip çıkınız.
Bizim insanımızın çok yaptığı bir hata var. Hastalığı başlamıştır. Hafif belirtileri vardır. Ancak geçer diye bir doktora gitmez. Ancak şikâyetleri çok ağırlaşır ya da beklemesine rağmen geçmez. Gece acil servise başvurur. Ancak her acil serviste konu ile ilgili bir uzman doktor bulunmayabilir. Dolayısı ile acil müdahalesi ya da geçici olarak rahatlamasını sağlayacak bir tedavi yapıldıktan sonra acil servis sorumlu doktoru kendisine bir uzman doktora başvurması söyleyecektir. Bütün bunları yaşamak istemiyorsanız sizi rahatsız eden bir durum olduğunda mesai saatleri içinde bir doktora başvurunuz ki, gerekli tetkikler ve tedavi daha rahat yapılabilsin. Hastalığınızın zamanında tedavisi, acilleştiğinizde çekeceğiniz acıların önüne geçecektir.
Doktora başvuracaksanız, hastalığınız ile ilgili bazı konularda kesin bilgi sahibi olmanız gerekiyor. Hastalığınızın belirtileri (Öksürük, ateş, burun akıntısı, karın ağrısı gibi).
Bu belirtilerin şiddeti, süresi, yayılımı gibi özellikleri konusunda bilgi sahibi olmalısınız. Mesela göğüs ağrınız var. Göğüs ağrınız sadece belirli bir noktada mı? Kolunuza, omzunuza yayılıyor mu? Sürekli bir ağrı mı yoksa gelip giden bir ağrı mı? Hareket ederken olan bir ağrı mı, nefes alırken olan bir ağrı mı? Bu ve buna benzer ayrıntıları doktorunuza belirtmeniz kendinize ya da hasta olan yakınınıza yapabileceğiniz en büyük iyiliktir.
Doktorunuza bilgi verirken gereksiz ayrıntılar vermekten kaçınınız. Bu doktorunuzun dikkatini dağıtacaktır. Olayı hikayeleştirmek yerine şikayetlerinizi tam olarak anlaşılır şekilde belirtmektir. Örnek olarak bazen hastalarımız gelir. Bize şikayetlerini anlatacaklardır. Mesela WC’de bayılan bir hasta hakkında bilgi verecek olan hasta yakını gece yatmaya başladıklarından başlar.
“Gece yatacaktık. Bey tuvalete gitti. Ben yattım. Canım su çekti, mutfağa gittim. Baktım beyim yerinde yok. Merak ettim gittim, oraya baktım buraya baktım. Tuvalete baktım oraya yığılmış.” Bu kadar ayrıntı doktorunuzun dikkatini dağıtacaktır. Hastanıza ve hastalığına yoğunlaşmasına engel olacaktır. Halbuki hastanızın tuvalet içinde başı dönerek mi, yoksa gözleri karardığı için mi düştüğünü bilmesi yeterli olacaktır.
Doktorunuza gerekli bilgileri verirken asla çekinmeyiniz, utanmayınız. Bazı bilgileri saklamanız, size yarardan çok zarar getirecektir. Çoğu bayan hastamız, özellikle erkek doktorlara muayene olduklarında bazı şikâyetlerini söylemek istemezler. Bu konuda ön yargıları ne yazık ki kıramıyoruz. Bunun dinsel bir alt yapısı var olarak görülse de daha çok kültürel bir olay söz konusudur. Ancak bu durum yavaş yavaş değişmekte. Bu da sevindirici bir durum.
Sizde, 1. Derece yakınlarınızda (anne, baba, öz kardeş) var olan hastalıkları, varsa ölüm nedenleri konusunda doktorunuzu bilgilendiriniz. Kronik hastalığınızı, hastalıklarınız için sürekli kullanmak zorunda kaldığınız ilaçlarınızı eksiksiz bildiriniz. Sigara, alkol alışkanlıklarınız hakkında eksiksiz bilgi veriniz. Mesela kaç yıl boyunca, günde kaç paket sigara içiyorsunuz.
Yakın zamanda geçirdiğiniz bir hastalık olup olmadığı konusunda bilgi veriniz.
Tüm bilgileri doktorunuza doğru ve eksiksiz olarak verdikten sonra, doktorunuzun hastanızı muayene etmesine izin veriniz. Muayene tamamlandıktan sonra doktorunuz sizden gerekli tetkikleri isteyecektir. Tetkiklerinizi yaptırınız. Tetkiklerin sonucunda doktorunuzdan gerekli bilgileri almanız için vakit gelmiştir.
DOKTORA SORMANIZ GEREKEN ÖNEMLİ SORULAR
Doktorunuza hastalığınız ile ilgili konularda kafanıza takılan soruları sorunuz.
Hastalığınızın ne olduğunu sorunuz.
Bulaşıcı olup olmadığını sorunuz.
Hali hazırda kullandığınız ilaçların hastalığınıza bir etkisi olup olmayacağını sorunuz.
Doktorun yazdığı ilaçların, sürekli kullandığınız diğer ilaçlar ile etkileşimini sorunuz.
Yeni yazılacak ilaçların var olan kronik hastalığınıza etkisinin olup olmayacağını sorunuz.
Hastalığınızın tedavisinin ne kadar sürmesi gerektiğini sorunuz.
Kontrol için gelmek zorunda olup olmadığınızı sorunuz.
Hastalığın gidişatı konusunda bilgi verebilecek, dikkat edilmesi gereken belirtiler konusunda bilgi alınız.
Kontrol randevusu tarihinden daha erken gelmenizi gerektirecek belirtiler konusunda bilgi alınız.
Yazılan ilaçları derhal bırakmanızı gerektirecek durumlar hakkında bilgi alınız.
İnternette birçok sitede birçok hastalık için bilgi verilmektedir. Unutmamanız gereken bir konu var ki en iyi doktor en yakınınızdaki ve sizi muayene eden doktordur. Lütfen internet üzerinde ki bilgileri dikkatli şekilde okuyunuz ancak gözünüz ile gördüğünüz bir doktor tarafından doğrulanmadığı sürece dikkate almayınız. Çünkü her doktorun dikkat ettiği bir konu varsa o da ilk önce zarar verme prensibidir.
Sağlıklı günler dileğiyle...
