Genel Sağlık Sigortası (GSS) uygulamasına göre, işçi/çalışan olup 4/a (SSK) sigortalısı olanların prim borcu ödeme yükümlüsü, yanlarında çalıştıkları işverenlerdir. 4/a (SSK) sigortalıları için, sağlıktan yararlanmanın önemli koşulu geriye dönük bir yıl içerisinde en az 30 günlük sigortalarının bulunmasıdır.
Bu noktada, part time çalışanlar için sorun devam ediyor. Part time çalışanlar, halen prim ödeme gün sayısını 30’a tamamlamak zorundadır. Eğer bu çalışmadan dolayı borçları varsa, sağlık hizmetlerinden faydalanamıyor.
Genel Sağlık Sigortası yardımlarından yararlanabilmeleri için borcu olmaması gerekenler ise, kendileri borçları ödemekle yükümlü kılınan kişilerdir.
- 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalıların,
- Sadece genel sağlık sigortasına tabi olup gelir testi sonucu aylık geliri asgari ücretin üçte birinden fazla çıktığı için primlerini kendileri ödemesi gerekenlerin,
- Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışmaları nedeniyle 5510 sayılı Kanunun Ek 5’inci maddesi kapsamında sigortalı olanların,
- 5510 sayılı Kanunun Ek 6’ncı maddesi kapsamında sigortalı olan ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı şoförleri ile düşünür, yazar ve sanatçıların
60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması gerekmektedir.
1 Ekim 2015 tarihli Mükerrer Resmi Gazete yayımlanan 2015/8106 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile genel sağlık sigortası prim borcu olanlara 31 Aralık 2015 tarihine kadar borcu olmama şartı aranmamış sağlık yardımlarından yararlanma imkanı getirilmişti. Bu istisnadan; 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olanlar ve sosyal güvencesi olmayıp sadece genel sağlık sigortasına tabi olanlar (60/g) (gelir testi yaptıranlar da dahil olmak üzere) olanlar faydalanmıştı.
Bakanlar Kurulu söz konusu süreyi 2015/8300 sayılı kararı ile 30 Haziran 2016 tarihine kadar uzatmış ve borçların ödenmesi için de dolaylı yoldan süre tanımıştı.
Ancak, 30 Haziran tarihinden sonra, genel sağlık sigortası prim borcu olanlar sağlıktan faydalanmayacak.
15 yıl 3.600 günde başlangıç tarihi önemli
Mevcut kıdem tazminatı düzenlemesine göre,
Yaş dışındaki diğer şartları tamamlayarak, yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanılmaktadır.
Daha çok bilinen adıyla ‘kıdem tazminatı alabilir yazısı’ ya da ‘15 yıl 3.600 gün yazısı’ için temel şart, 8.9.1999 tarihi öncesi sigortalı olunması ve 15 yıllık sigortalılık süresinin doldurulmasıdır.
8.9.1999 veya sonrası ilk işe giriş tarihi olanlar, SSK kapsamında 25 yıl sigortalılık süresi ve 4.500 prim günü ve kadınlar için 58; erkekler için ise 60 yaş şartıyla emekli olabilmektedir.
Sigorta girişi 30.04.2008 tarihinden sonra olanlar ise SSK şartlarında en erken 5.400 günle emekli olabilmektedir.
Dolayısıyla, 8.9.1999 sonrası sigorta girişi olan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 günü doldurmasına rağmen, kıdem tazminatı alarak işten ayrılamamaktadır.