Genital Herpes Bebeğin Otizm Riskini Artırıyor
Columbia Üniversitesi’ nin araştırmasına göre, annenin gebeliğin erken döneminde genital herpes simplex 2 (HSV-2) enfeksiyonu geçirmesi erkek çocukta otizm riskini 2 misli artırabiliyor.
Araştırmada Norway Autism Birth Cohort kapsamında otizmli çocuğu olan 442 anne ile otizmli çocuğu olmayan 464 anneye ait veriler karşılaştırıldı.
Bütün kadınlarda gebeliğin ortasında (18 haftalık) ve doğumdan sonra kan örneklerinde fetüse zarar verebilecekleri bilinen beş etkene (Cytomegalovirus, Toxoplasma gondii, rubella, HSV-1, and HSV-2) karşı antikorlar (IgG) araştırıldı.
Gebelik sırasında bu etkenlerden herhangi biri ile bir enfeksiyon ve etkenin bebeğe geçmesi düşüklere, beyin hasarı, görme problemleri gibi doğumsal defektlere yol açabiliyor; enfeksiyon bazı vakalarda doğumdan sonra da bebeğin hayatını tehdit edebiliyor.
IgG antikorları varlığı, annenin hayatının bir döneminde bu virüsle karşılaşmış olduğunu gösterirken yüksek antikor seviyeleri veya antikor seviyelerinin artış göstermesi güncel bir enfeksiyon ya da virüsün reaktivasyonu olarak değerlendiriliyor.
Amerikan Mikrobiyoloji Derneği tarafından çıkarılan mSphere’ de yayınlanan araştırmada, önce antikor seviyeleri ve otizm riski arasında bir ilişki bulunmadı ama ileri analizlerde gebeliğin ortasında kanlarında HSV-2’ ye karşı yüksek miktarda antikor bulunan (bu sonuç annenin haftalar önce aktif enfeksiyonu olduğu anlamına geliyor) kadınların erkek çocuklarında otizm riski 2 misli yüksek bulundu (1).
Diğer mikroplarla ilgili böyle bir ilişki gösterilemedi ve kız çocuk sayısı az olduğu için bunlarla ilgili bir değerlendirme de yapılamadı.
Sebep virüs değil annenin bağışıklık cevabı olabilir
Araştırmanın başyazarı M. Mahic “Annenin HSV-2’ ye karşı gösterdiği bağışıklık cevabının merkezi sinir sistemi gelişmesini bozmasının otizm riskini artırdığına inandıklarını” söylüyor (2).
Araştırmacılar, HSV-2 gibi etkenlere karşı yoğun bir bağışıklık cevabı geliştirmeye yatkın kadınlarda ortaya çıkan enflamasyonla alakalı moleküller (sitokinler) ve antikorların plasentadan geçerek fetüsün beyninde hasara yol açabileceğini düşünüyorlar.
Bu araştırmanın sonuçları, HSV-2’ nin doğrudan beyni etkilediği ve otizme yol açtığı anlamına gelmiyor çünkü fetüsün HSV-2 enfeksiyonu düşük veya erken doğuma yol açabilecek kadar ağır bir tablodur.
HSV-2 enfeksiyonunu fetüsün beyninin gelişimi döneminde karşılaşacağı otizme sebep olan birçok çevresel faktörden biri olarak görmek gerekir.
Nitekim herhangi bir enfeksiyon hastalığı için gebeliği sırasında hastaneye yatırılmaları icap eden gebeliklerde otizm riskinin yüzde 30 arttığı gösterilmiştir (3).
Bununla beraber beyin yapısındaki büyük değişikliklerin hastalık belirtileriyle beraber hayatın ilk 2 senesinde ortaya çıkmasına dayanarak otizmden tek başına enflamatuar moleküllerin sorumlu olmasını şüpheyle karşılayan uzmanlar da var.
Mesela, Natur’ da yayınlanan bir araştırmada, ileride otizm teşhisi konacak 6-12 aylık çocuklarda beyin yüzeyinin anormal büyüdüğü gösterildi (4, 5).
Gebelikte geçirilen diğer enfeksiyonların otizm riskini neden artırmadığı ise bilinmiyor.
Araştırmanın sonuçlarına güvenmeyen tenkit eden uzmanlar da var (7).
Araştırmanın kusurları
BİR: Bu araştırma metot olarak bir vaka-kontrol araştırması olduğundan buradan bir sebep-sonuç ilişkisi çıkarmak mümkün değildir.
İKİ: Araştırmanın az sayıda katılımcı üzerinde yapılmış olması ve yüksek IgG değerlerine sadece 14 annede rastlanmış olması da sonuçların şansa bağlı olarak ortaya çıkma ihtimalini artırmaktadır.
ÜÇ: Bu araştırmadan en fazla bir risk artışı sonucu çıkarılabilir ama bu sonuçların da daha geniş kapsamlı araştırmalarla doğrulanması gerekir.
DÖRT: Yüksek antikor seviyelerine sahip annelerin erkek bebeklerinde riskin 2 misli yüksek bulunması, her yüksek değere sahip annenin bebeğinin otistik olacağı anlamına gelmediği bilinmelidir (6).
Otizm görülme oranı artıyor
Otizm, USA ve diğer gelişmiş ülkelerde yüzde 1-2 oranında görülüyor, oran erkek çocuklarda daha da yükseliyor. Buna göre USA’ da otizm erkek çocuklarda yüzde 2.4 oranında yani her 42 erkek çocuğun birinde görülüyor.
Araştırmalar otizmin genetik bir yatkınlıkla beraber çevresel faktörlerin birlikte etki etmesiyle ortaya çıktığını ve bunun da birçok vakada fetal hayatın erken döneminde gerçekleştiğini gösteriyor.
USA’ da her beş kadından biri HSV-2 enfeksiyonu geçiriyor. Çok bulaşıcı olan virüs seks yoluyla yayılıyor. Virüs sinir hücrelerinin yakınında kalıyor ve virüse karşı bağışıklık geliştikçe de alevlenmeler azalıyor, virüs inaktif durumda kalıyor.
Gelelim neticeye
Bu araştırma, gebelikte geçirilen bir enfeksiyonun ve bununla ilgili bağışıklık sistemi aktivasyonu ile ortaya çıkan antikor ve sitokinler gibi moleküllerin plasentadan geçerek fetüs beynine ulaşması ve bunun da beyin gelişimini etkilemesi “ihtimalini” ortaya koymaktadır.
Buna göre gebelikte geçirilecek olan enfeksiyonların yarattığı bağışıklık cevabının otizm riskini artırması gibi, bağışıklık sistemini uyararak etkili olan aşıların da benzer mekanizma ile otizm riskini artırması “teorik” olarak mümkündür.
Bağışıklık sistemi henüz tam gelişmemiş olan bebeklere yapılan aşılarla otizmi ve diğer beyin gelişimiyle ilgili hastalıkları ilişkilendiren R. Kennedy, Robert De Niro gibi aşı karşıtlarının bu çalışmadan çok mutluluk duyduklarını düşünüyorum.
Kaynaklar:
1. http://msphere.asm.org/content/2/1/e00016-17
2. https://www.sciencedaily.com/releases/2017/02/170222131515.htm
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4418173/
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28202961
5. http://www.sciencemag.org/news/2017/02/herpes-virus-may-be-trigger-autism
7. http://edition.cnn.com/2017/02/22/health/autism-herpes-pregnancy-study/
