Gazoz Çocukların Kafasını Kıyak Yapıyor
Obezite, diyabet ve kalp-damar hastalıklarına sebep oldukları bilinen gazoz ve kolalı içeceklerin çocuklarda saldırganlık, dikkat eksikliği ve sosyaluzaklaşım gibi “davranış bozukluklarına” da yol açabileceği belirlendi.
Journal of Pediatrics isimli tıp dergisinde yayınlanan araştırma 20 büyük şehirde anneleriyle beraber doğumlarından itibaren takip edilen yüzde 52’ si erkek, yüzde 51’ i 
Afrika kökenli Amerikalı olan 2.929 çocuk üzerinde gerçekleştirildi (1).
Çocuklar 5 yaşına geldiklerinde annelerden son iki ay içindeki davranışlarını değerlendiren bir sorgulama formu doldurmaları ve günde ne kadar meşrubat içtikleri, ne kadar abur-cubur yedikleri ve televizyon seyrettikleri gibi soruları cevaplamaları istendi.
Neticede, çocukların yüzde 43’ ünün günde en azından bir kutu, yüzde 4’ ünün ise 4 veya daha fazla kutu meşrubat içtikleri belirlendi.
Günde iki veya daha fazla gazoz içen çocukların başkalarının eşyalarını tahrip etme, kavga etme ve başkalarına saldırma gibi davranışların gazoz içmeyen çocuklara nazaran iki misli fazla olduğu tespit edildi.
Gazoz içen çocuklarda dikkat ve sosyal uzaklaşım problemlerinin de fazla olduğu görüldü.
Bu ilişkinin, sosyo-ekonomik faktörler, annenin depresyonu, eş şiddeti, babanın hapiste olması ve diğer çevresel değişkenler bertaraf edildikten sonra da devam etmesi özellikle dikkat çekiyor.
Araştırmanın eksik taraflarının başında ise annelerin ifadelerine dayanması ve sebep-sonuç ilişkisini ortaya koyan bir çalışma olmaması geliyor.
Gazoz neden saldırganlaştırıyor?
Araştırmacılar gazoz tüketimi ile davranış bozuklukları arasındaki ilişkinin bu içeceklerdeki kafein, aspartam, sodyum benzoat, fosforik veya sitrik asit veya yüksek früktozlu mısır şurubundan kaynaklanabileceğini söylüyorlar.
Düşük kan şekeri gibi altta yatan bir sebebin de çocukları agresif yapabileceği ve onları meşrubat ve şekerlemelere düşkün yapabileceği de ihtimal dahilinde bulunuyor.
Araştırmada yer alan annelerin çoğunun dul ve Afrika kökenli olması bu sonuçların tüm çocuklar için geçerli olmasını zorlaştırıyor.
Şeker şiddete yönlendiriyor
Sağlıklı beslenmenin erişkinlerde ve çocuklarda davranış üzerine müspet etkisi olduğu, buna karşılık beslenme yanlışlarının ‘saldırganlık’ gibi davranış bozuklularına yol açabileceği biliniyor.
Meşrubat tüketimi arttıkça saldırganlık, karamsarlık, ümitsizlik, intihar düşüncesi ve teşebbüsü gibi ruhsal bozuklukların arttığını gösteren çalışmalar var (3).
Haftada 5 kutudan fazla meşrubat içen gençlerde silah taşıma ve şiddet gibi saldırgan tutumların daha fazla görüldüğü; yaş, cinsiyet, ırk, vücut kitle endeksi, sigara ve alkol kullanımı gibi riski artıran faktörler dışlandığında da meşrubat içenlerin şiddete ihtimallerinin yüzde 15 yüksek olduğu bildiriliyor (4).
50-70 yaşlarındaki 263 bin kişi üzerinde gerçekleştirilen bir çalışmada da depresyon riskinin günde 4 kutudan fazla suni tatlandırıcı ihtiva eden meşrubat içenlerde yüzde 30 fazla olduğu sonucuna varılıyor (5).
İngiltere’ de 17 bin çocuk üzerinde yapılan bir araştırmada ise, 10 yaşlarında her gün şekerleme ve çikolata yiyen çocukların yüzde 69’ unun 34 yaşında şiddet suçundan tutuklandıkları; buna karşılık şiddete bulaşmayanların yüzde 42’ sinin şeker düşkünü oldukları tespit ediliyor (6).
Gelelim neticeye
Kaliforniya’ da 2-11 yaş arasındaki çocukların yüzde 40’ dan fazlasının günde en az bir kutu gazoz içtikleri bildiriliyor.
Elimizde bir veri olmamakla beraber bizdeki durumun bundan çok farklı olduğunu sanmıyorum:
Çocuklarımızın Amerikalı kardeşlerinden neleri eksik ki gazozu eksik olsun!
Kafayı kıyak yapan içeceklere gereken ‘hassasiyeti’ gösteren idarecilerimizin ‘çocuklarımızın kafasını da dikkate almaları şart’.
Başbakanımıza sesleniyorum:
Bu iş gazozla başlıyor enerji içecekleri ile gelişiyor; bira, şarap, viski, rakı artık ne varsa onunla devam ediyor.
KAYNAKLAR
1. http://www.jpeds.com/webfiles/images/journals/ympd/JPEDSSuglia.pdf
3. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23829470
4. http://www.eurekalert.org/pub_releases/2013-01/aaon-htd010313.php
5. http://injuryprevention.bmj.com/content/early/2011/10/14/injuryprev-2011-040117.abstract
