FDA Uzmanları İlaç Şirketlerinin Adımı Çıktı?
Tıbbi fetva kurumu FDA ile ilaç endüstri arasındaki ilişkiler yeni bir araştırma ile bir kere daha ispatlandı.
BMJ’ de yayınlanan araştırmaya göre, FDA’ da ilaçların ruhsatlandırma bölümünde çalışan uzmanların dörtte birinden fazlası kurumdan ayrıldıktan sonra ilaç şirketlerine danışmanlık yapmaya başlıyorlar (1).
Araştırma, 2001-2010 seneleri arasında hematoloji-onkoloji alanında çalışan 55 uzmandan 26’ sının bu sürede FDA’ dan ayrıldıklarını ve bunların 15’ inin (yüzde 57) ilaç endüstrisinde çalışmaya veya danışmanlık yapmaya başladıklarını gösteriyor.
Başka bir ifadeyle ilaç değerlendirmesi yapan uzmanların yüzde 27’ si FDA’ dan ayrılıp ilaç endüstrinde çalışıyor.
Bu, elbette kanun dışı bir şey değil.
Bir uzman kurum değiştirebilir ama senelerce ilaçların ruhsat alıp almamalarıyla ilgili kararları verenlerin endüstrinin maaşlı çalışanı olmaları etik kabul edilemez.
Bu uzmanların FDA’ da çalıştıkları dönemde endüstrinin menfaatlerini gözetmiş olmaları kuvvetle muhtemeldir ve/veya çıktıktan sonra da şirketlere FDA’ nın açıklarını, sırlarını aktararak onlara kolaylık sağlayacaklardır.
FDA endüstri menfaatleri doğrultusunda karar veriyor
FDA’ nın endüstrinin menfaatleri doğrultusunda karar verdiğini gösteren yüzlerce örnek var.
Bir bakıyorsunuz milyonlarca insan tarafından senelerce kullanılan bir ilacın ruhsatı ya etkili olmadığı ya da riskleri daha fazla olduğu için kaldırılıveriyor.
Hastalıkları önlediği gerekçesiyle tavsiye edilen antibakteriyel ürünlerdeki içlerinde triklosanın da bulunduğu 19 kimyasal geçtiğimiz günlerde yasaklandı (2).
FDA, 50 seneden beri tüm dünyada kullanılan bu ürünlerin ne enfeksiyonlara ne de başka hastalıklara karşı korunmada düz sabun ve sudan bir farkı olmadığı gibi çok ciddi riskleri olabileceğini açıkladı.
İşin ilginç tarafı FDA bu kimyasalları terk etmeleri için üreticilere bir sene mühlet veriyor.
“Şirketler bir sıkıntıya girmesinler de varsın insanlar bir sene daha zehirlenmeye devam etsinler” demeye getiriyor.
Bağımsız uzmanlar senelerdir bu kimyasalların faydası olmadığı gibi kanserden hormon bozukluklarına kadar sayısız hastalığa yol açtığını bildiriyor ve FDA’ yı uyarıyordu.
FDA olması gereken bir kurum
Yeni bulunan ilaç ve diğer tıbbi ürünlerin bir kurum tarafından denetlenerek kullanıma girmesi için onay alınmasına diyecek bir sözüm yok.
Bu bakımdan FDA olması gereken bir kuruluştur.
FDA’ nın şirketlere milyar dolarlar kazandıran kararlarını endüstrinin değil toplum menfaatini esas alarak ve sadece bilimsel verilere dayanarak aldığı sanılır ama gerçekler hiç de öyle değildir (3).
Ülkemizde ilaçlarla ilgili kararlar Sağlık Bakanlığı’ na bağlı “Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu” (TİTCK) tarafından alınıyor (4).
Gelelim neticeye
Bizdeki durum da esasında Amerika’ dan farklı değil.
Öğretim üyelerinin ve tıp derneklerinin ilaç endüstrisi ile kanunların müsaade ettiği ama bana göre kesinlikle ahlâki olmayan ilişkileri var.
Senelerce “şu aşıyı yaptırmazsanız, şu ilacı almazsanız hayatınız riske girer” diye aşı ve ilaç tüketimini bilimsel (!) gerekçelerle teşvik eden “anlı-şanlı” hocalar bir bakmışsınız ki emekli olup veya fakülteden ayrılıp ilaç şirketinin maaşlı elemanı oluveriyor.
Bu durum evet kanunidir ama ahlâki midir; karar sizin.
Not: Karikatürde FDA ve ilaç şirketleri karı-koca pozisyonunda aynı yatakta yatarken hasta tabutta resmediliyor (5).
Kaynak:
1. http://www.bmj.com/content/354/bmj.i5055
2. http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm517478.htm
3. https://www.amazon.com/Inside-FDA-Business-Politics-Behind/dp/0471610917
5. http://circleofdocs.com/is-the-cdc-is-sleeping-with-drug-companies-you-decide/
