Ev Hanımlarının Emekliliği
Okurumuz Nagehan Gülmez“Herhangi bir yerde çalışmayan, ev hanımlarının emekli hakkında nasıl bir yol izlemem gerekiyor? İsteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emeklilik mümkün mü? Bu konu hakkında bilgi verirseniz sevinirim.”
Özellikle ev hanımları başta olmak üzere işsizler, sosyal güvencesi olmayanlar, part-time çalışanlar, herhangi bir işyerinde çalışmayan kişilerin de emeklilik hakkını kazanmak için izleyebilecekleri bir yol bulunmaktadır. Ayrıca ev hanımlarının ayrıca yurtdışında geçen çalışma süreleri ile yurtdışında ev hanımı olarak bulundukları süreleri, sigortalı oldukları tarihten sonra yaptıkları doğumlara ilişkin olarak, doğum sonrası çalışmadıkları 2 yıla kadar süreyi borçlanmaları ve emekliliklerine saydırmaları mümkündür. Ev hanımları, işsizler, sosyal güvencesi olmayanlar, part-time çalışanlar, herhangi bir işyerinde çalışmayan kişiler isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek sosyal güvenlik hakkının devam ettirebilirler. Konu bir çok kişiyi yakından ilgilendiriyor. Bu nedenle isteğe bağlı sigortayı enine boyuna yazmakta yarar var. Türkiye’de yasal olarak ikamet edenler ile Türkiye’de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde bulunan Türk vatandaşlarından;
a) 18 yaşını doldurmuş olmak,
b) 5510 Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak veya 4/a bendi kapsamında (SSK) sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak,
c) Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak,
d) İsteğe bağlı sigorta giriş bildirgesiyle SGK’na başvuruda bulunmak, şartları aranmaktadır.
Ülkemiz ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinden isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunanlardan Türkiye’de ikamet şartı aranmamaktadır.
İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin isteğe bağlı sigorta giriş bildirgesi ile ikametgâhlarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerine başvurmaları gerekmektedir. Tekrar isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunacak sigortalıların ise talep dilekçesi ile müracaatları yeterlidir.
Ay içerisinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayan sigortalılardan isteğe bağlı sigorta giriş bildirgesi ya da talep dilekçesi ekinde ay içinde zorunlu sigortaya tabi çalışılan gün sayısının beyan edilmesi, isteğe bağlı sigortaya müracaat eden yabancı ülke vatandaşlarından ise Türkiye’de kaldıkları sürenin belgelendirilmesi istenmektedir. İsteğe bağlı sigortalılık, isteğe bağlı sigorta giriş bildirgesinin veya talep dilekçesinin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlar. Adi posta veya kargo ile gönderilen veya SGK’na doğrudan verilen bildirgenin kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi olarak gönderilenlerde ise postaya verildiği tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilir.
Ay içerisinde 30 günden az çalışan veya prim ödeme gün sayısı, ay içindeki toplam çalışma saatinin İş Kanuna göre belirlenen günlük normal çalışma saatine bölünmesi suretiyle hesaplanan sigortalıların aynı ay içerisinde isteğe bağlı sigorta primi ödemeleri halinde, ödenen primler zorunlu sigortalılığa ilişkin prim ödeme gün sayısına otuz günü geçmemek üzere eklenmektedir. İsteğe bağlı sigorta primi, prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında, sigortalı tarafından belirlenen ve yazılı olarak talep edilen prime esas aylık kazancın yüzde 32’sidir. Bunun yüzde 20’si malullük, yaslılık ve ölüm sigortaları primi, yüzde 12’si genel sağlık sigortası primidir. Örneğin asgari ücretle prim ödeyecek bir kişinin 1.7.2011-31.12.2011 döneminde en az 267.84 TL isteğe bağlı sigorta primi ödemesi gerekmektedir. İsteğe bağlı sigorta primi, ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmelidir.
