Kalkınma-gelişme önerileri yaparken önce tarihe bakacağız. Son elli yılda(1960-2010) yaşadığımız verimlilik atılımlarını kalıcılaştıramadık. İlk verimlilik hızlanmasını 1960-70’lerde yaşadık. KİT’ler ucuz sanayi girdisi sağladı, ithalat duvarları da sanayicileri korudu, bu durum 1979-80 kriziyle son buldu.

4. NİTELİKLİ İNSAN KAYNAĞI a. Kokartlı rehberler, bu mümkün değilse yerel rehberler; ilçe ilçe veya başlık başlık (av turizmi, yayla turizmi, vb.) olarak hazırlanmalı eğitimleri uygulamalı olarak yapılmalıdır. b. Sektörün ilave ihtiyaç duyduğu insan kaynağı eğitimleri programlanmalıdır.