Son yıllarda muhtaçlara yönelik haklarda önemli oranda iyileştirmeler yapılmıştır. Toplumda muhtaç durumda olanlara 2022 sayılı Kanuna göre 5 çeşit aylık bağlanmaktadır.
- 65 Yaş Aylığı
- %40-69 Arası Engelli Aylığı
- % 70 ve Üzeri Engelli Aylığı
- 18 Yaş Altı Engelli Yakını Aylığı
- Silikozis Aylığı.
Bu kapsamda engellilere belli şartları taşımaları halinde aylık bağlanmaktadır.
Aylık başvuruları, kişilerin Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhının bulunduğu Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına yapılmaktadır. 2022 sayılı Kanun kapsamında muhtaçlara engelli aylığı bağlama işlemleri, defterdarlık/malmüdürlükleri (Valilik/Kaymakamlık) aracılığıyla vatandaşlardan alınan başvuru evrakının, il/ilçe idare kurulu tarafından verilen muhtaçlık kararı ile birlikte yapılan incelemenin ardından sonuçlandırılmaktadır.
Engelli Aylıklarına ilişkin tüm iş ve işlemler Bütünleşik Sosyal Yardım Hizmetleri Bilgi Sistemi kullanılarak yapılmaktadır.
2022 sayılı Kanun Kapsamında Aylık Alan Özürlülere Sağlık Kurulu Raporu Vermeye Yetkili Hastanelerin Belirlenmesi ile Sağlık Raporlarının Alınmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre belirlenir. 2022 sayılı Kanunun uygulanmasında;
a) Engel durumuna göre toplam engel oranı yüzde 40 ile yüzde 69 arasında olanlar "engelli",
b) Engel durumuna göre toplam Engel oranı yüzde 70 ve üzeri oranda olanlar ise "başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede engelli"olarak kabul edilmektedir.
Yetkili hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu ile yüzde 40 ve üzerinde engelli olduğu belirlenenlerden 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşları SGK'dan bir gelir veya aylık almıyor, çalışmıyor ve (nafaka bağlanmış ya da nafaka bağlanması mümkün olanlar hariç olmak üzere) her ne nam altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücretin aylık net tutarının 1/3'ünden az olduğu tespit olunarak muhtaçlığına karar verilenlere engelli aylığı bağlanmaktadır.
Eşi Vefat Etmiş Kadınlara Yönelik Yardım Programında hak sahibi olan kişiler 2022 sayılı kanun kapsamındaki aylıklardan yararlanamamaktadır.
****
Kimler aylıktan yararlanamıyor
* Hangi ad altında olursa olsun sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık hakkından faydalananlar ile isteğe bağlı prim ödeyenler dâhil olmak üzere sosyal güvenlik kurumlarına uzun vadeli sigorta kolları kapsamında sigortalı olmayı gerektirecek şekilde bir işte çalışanlar,
* 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 60/(g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılanlar (Provizyon sorgusu sonucu kapsamı 60/g olarak görülenler),
* Muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde nafaka bağlanmış veya bağlanması mümkün olanlar,
* Muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde mahkeme kararıyla veya bir mevzuat gereği bağlanmış devamlı bir geliri bulunanlar,
* Herhangi bir şekilde muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde devamlı gelir sağlayan ya da sağlaması mümkün olanlar,
* Kamu veya özel kurum ve kuruluşlarda iaşe ve ibateleri dâhil olmak üzere sürekli bakımı yapılan veya yaptırılanlar (Huzurevi, Bakım Merkezi vb),
* Malları ve gelirleri devredilerek bir sözleşmeyle gerçek veya tüzel kişilerce kendilerine bakılanlar,
Aylıktan yararlanamamaktadır.
***
2014 yılı için Engelli maaşları
2014 yılı için (01.01.2014-30.06.2014 dönemi) engelli aylıkları aşağıda sunulmuştur:
Engel Oranı-01.01.2014-30.06.2014 dönemi Aylık Tutarı
Yüzde 70 ve üzeri Engelli Aylığı -423,55 TL
Yüzde 40-69 Engelli Aylığı -282,37 TL
