Enerji konusunu çok yazmamız, okumamız, takip etmemiz gerekiyor. Çünkü ülkemizin ithalatının yaklaşık dörtte birini teşkil ediyor. Ayrıca enerjide dışa bağımlı iseniz aslında tam bağımsız bir ülke de sayılmazsınız.
İki gündür daha çok güneşten elektrik enerjisi elde edilmesi ağırlıklı yazdığım konularla ilgili gene güneş özelinde değişik görüş ve tespitlerimi paylaşmak istiyorum.
- Güneş enerjisi 10 yıllık periyotta ülkemizin tüm enerji tüketimini karşılayabilecek potansiyellikte olup, acilen önündeki prosedürler sadeleştirilmeli ve azaltılmalıdır.
- Son 13 yılda elektrik üretimimizde kurulu güç iki katından fazla artmış olmasına rağmen % 20 artış gösteren şebeke uzunluğumuz ve hat kapasitelerimiz acilen yeterli hale getirilmelidir. Dolayısıyla diğer vasıfları uygun arazi bulunduğu takdirde doğru hat var mı, kapasitesi var mı, kapasite yeterli mi, sorularının cevabı acilen bulunmalı ve uygulanmalıdır. Yeterli güneş enerjisi olan doğru yer bulunduğunda hat vb. teknik konuların halledilmesini TEDAŞ taahhüt etmeli ve hızla halletmelidir.
- 1 MW üstü güneş tarlalarında lisans bedeli acilen ve mutlaka kaldırılmalıdır. Bunun yerine trafo, şebeke vb. temel altyapı bedelleri için MW başına sabit bir katılım bedeli belirlenmeli ve herkese aynı olarak uygulanmalıdır.
- Köylülerimizin köylerin tapu işlemleri yapılırken tarım arazisi olarak geçse de çokta verimli olmadığı için ilgilenmediklerinden meraya kalan ancak mera olarak da kullanılmayan araziler tekrar değerlendirilerek güneş tarlası kurulumuna açılmalıdır.
- Her yıl ortalama % 5 artış gösteren enerji tüketimimiz olduğu düşünüldüğünde devletimiz eğer enerjide dışa bağımlılığı ciddi anlamda azaltmak istiyorsa, lisans bedeli vb. birçok gereksiz zorlamaların kuralların havada uçuştuğu uygulamalar kamu destekli bir pakete dönüştürülerek yatırımcıya hazır hale getirilmelidir.
- Türkiye’nin toplam elektrik tüketimini karşılayacak güneş tarlalarının kapladığı alan için; Türkiye’nin toplam alanının on binde 25’inden daha dar bir alan, diğer bir deyişle bin 600 km²’lik bir alan yeterli olmaktadır.
- Türkiye’de güneşten ısı üretiminde 16 milyon m2 yi aşan monte edilmiş güneş kollektörleri ile çatılarda toplanan ısı enerjisiyle sıcak su elde edilmesindeki tecrübemiz ve pratikliğimiz güneşten elektrik üretilmesi sürecimize de yansıtılmalıdır. (Türkiye güneşten ısıtma amaçlı yapılan kurulu güçte Dünyada 4. sırada)
- Tüm potansiyeller değerlendirildiğinde 3,2 milyon ton karbondioksit azaltımına ve en az 1 milyon TEP (ton eşdeğer petrol) tasarrufa katkı sağlaması öngörülmektedir. İklim değişikliği ile mücadelemizde ülkemize uluslararası standartları yakalamasında önemli mesafe kat ettirecektir.
- Güneşten elektrik enerjisi üretiminde “işletmeye girdiği tarihten itibaren 10 yıl süreyle” 13,3 dolar cent/Kw “sabit fiyat garantili alım mekanizması” uygulanmakta, tesis kurulumunda yerli üretim katkısı kullanma oranına göre de 6,7 cent/Kw’a kadar ilave edilerek 20 dolar cent/Kw’a çıkabilmektedir.
- Türkiye’nin güneş verimliliği kuzeyden güneye artış göstermekte, bu durumda aynı kapasitedeki güneş tarlasından elde edilecek gelir kuzeyden güneye artmaktadır. Dolayısıyla 13,3 lük desteğin güneyden kuzeye artması daha adil olacaktır.
- Bürokratik işlemlerde kaybedilen zamanın önlenmesi için süreçlerin hızlandırılması, kurumlararası (kamu, dağıtım şirketleri, yerel yönetimler) iletişimin ve eşgüdümlü çalışmaların artırılması gerekmektedir.
- Yatırımlarda yerli bankalarımız tarafından yüksek teminat talep edilmekte olup, gelirin temlik edilmesi ile yetinilmesi gerekmektedir.
- Kalkınma ajanslarının spesifik olarak “yenilenebilir enerji kobi mali destek programı” açmaları, proje bütçelerini ve destek oranlarını arttırmaları (hiç olmazsa 0,5 MW’lık tesis yapılacak şekilde) önemlidir.
- Yerli üretici ve teknolojilerin yurt dışı etkenlere karşı haksız rekabetten korunup desteklenmesi önemlidir.
- Mevzuatta hızlı bir şekilde iyileştirmeler ve sadeleştirmeler yapılarak sürecin önü bir an önce açılmalıdır.
Enerjiyi çok konuşmamız lazım, güneşi çok konuşmamız lazım, rüzgarı çok konuşmamız lazım, yeminle söylüyorum çok konuşmamız lazım.