Deprem Öncesinde Bir Şey Yapılamaz İmiş!
Avcılar Belediye Başkanı Mustafa Değirmenci hafta sonu Firüzköy Sosyal Tesisleri’nde basın toplantısı düzenledi.
Toplantıya yaklaşık 15 dakika geç katıldım. Salona girdiğimde Mustafa Değirmenci anlatıyordu. “Deprem sonrasında hangi makine ile binalar nasıl temizlenir, yıkıntılar nasıl kaldırılır, ölüler nasıl çıkarılır, bina altında hayatta olanlara nasıl ulaşılır?” sorularını soruyor ve yanıtları veriyordu.
****
Devlet gibiydi, Değirmenci. Deprem öncesiyle uğraşmıyordu o… Varsa yoksa deprem sonrasıydı.
Halbuki devlet deprem öncesinde bir şeyler yapsa, deprem sonrasında yapılacaklar anlam kazanıyordu.
Deprem öncesi bir şey yapamayan devlet, sonrasında da çaresizleşiyor ve zavallılaşıyordu.
Deprem öncesi bir şey yapamayan, yapmakta istemeyen devlet, yıkıntıların altında kaldığı için, bakanını protesto edenleri provokatör olarak değerlendiriyordu.
Aynı 1999 depreminde Bolu Valisi’nin, kendisini eleştiren bir genç kızı tokatlayıp provokatör ilan etmesi gibi…
Depremler oluyor, insanlarımız yıkıntılar altında kalıyor. Deprem sonrasında tam bir kepazelik yaşanıyor. Ama devlet suçu yurttaşına atıyordu.
****
1999 depreminde Marmara bölgesi depremden etkileniyor. Depremin geniş alanda etkisini gösterdiği için devletin çaresiz kaldığını, yetmediğini anlatan o zaman ki devletin etkili, yetkili ve haşmetli yetkilileri tarih oluyor ama zihniyet yaşamaya devam ediyordu.
Van merkezde 26 bina, Erciş’te 183 bina yıkılıyor. Devlet yine yıkıntıların altında kalıyordu. İkinci depremde 25 bina yıkılıyor, devlet yine yıkıntıların altında kalıyordu.
****
Van’da Vali’nin üssüne pardon afet koordine merkezine girdiğimizde basın panosu dikkatimi çekiyordu.
Van Valiliği kurtarma ekipleri Mayıs ayında deprem tatbikatı yapmışlar. Ve ertesi gün gazetelerin başlıkları şöyle. Gerçeği aratmayan tatbikat… Tatbikatın başarılarından söz eden gazete kupürleri panoyu süslüyordu.
Ekim ayında Van’ı 5.7 şiddetinde deprem vuruyor, gerçeği aratmayan tatbikat yerle bir.
Çadır organizasyonu bile yapamayan devlet.
Depremzedeler çaresizliklerinden dolayı, belediye başkanını, kaymakamı, valiyi, bakanı suçladığı isyan ettiğinde, devlet ceberut suratıyla, polis copuyla ve biber gazıyla ortaya çıkıyor. Ve sokakta medyaya konuşanları ötekiler diyerek suçluyorlardı.
Talepte bulunan depremzedeler, görevini yerine getirmeyen devlet görevlilerini protesto ettiği için provokatör oluyorlardı.
****
Yeniden dönelim Avcılar Belediye Başkanı Mustafa Değirmenci’nin düzenlediği basın toplantısına. Değirmenci açıkça itiraf ediyordu. “Belediye başkanının deprem öncesinde yapacağı bir şey yoktur.”
Ancak, deprem sonrasında karga burun iş makinesi alındığında yıkıntıların kolayca kaldırılacağını ve ardından da ekliyordu. ‘Yıkıntılarla da yol yapılır.’
Değirmenci aklıyla, yıkıntılarda boşa gitmemiş oluyordu.
Değirmenci tam 11 yıl öncede aynı hikayeyi anlatıyordu. Değirmenci, yıkıntıları ayıklayacak bir makine alıyor. Göl kenarına kurduruyor. Molozlar ve demirler birbirinden ayrılacak ve yol malzemesi olacaktı.
Ancak 1999 depreminden sonra Avcılar’da yıkılan tüm binaların molozları gölü ve denizi doldurduğunu unutuyordu. Molozlar yolları değil, göl ve denizin derinliklerini dolduruyordu.
****
Değirmenci’ye birkaç soru sordum.
- 1999 yılında bina stokunuz durumunu -binaların kimlik kartlarını- ortaya çıkarmak için ihale ile makineler aldınız. Bugüne kadar kaç binayı kontrol ettiniz? Makinelerin akıbetine ne oldu?
- 1999 yılından itibaren yapılmış her binanın altında olan imzama kefilim diyorsunuz. Yeşilkent ve Tahtakale Mahallesi’nde yapılan kaçak binalarda buna dahil mi?
****
Başkan Değirmenci, her zamanki gibi döndürerek hiçbir şey anlatmayan yanıtlar veriyordu. “Yurttaşlar duyarlı olmadılar, talep etmediler, yapamadık. Yapılan her binanın altındaki imzamın arkasındayım.”
O, deprem öncesinde yapılacaklarla ilgilenmiyordu. O’nun aklı deprem sonrasında karga burunlu iş makinesi ile yıkıntıların nasıl kaldırılacağında, ölülerin nasıl çıkarılacağında idi.
Devlet Van’da 200’den fazla binanın yıkılmasıyla deprem altında kalmıştı.
İstanbul’da olacak bir depremde, her bir ilçesi Van olan kentin hali hayal bile edilemezdi.
İnanın kurtaracak ekip bulamazlardı?
İnanın Türkiye devleti ayağa kalkamayacak bir şekilde çökerdi.
Karga burunlu iş makinelerini kullanacak operatör bile bulamazlardı.
****
Bir belediye başkanı “Deprem öncesinde belediye başkanının yapacağı bir şey yoktur” diyerek açıklama yaparsa, söz susar, kelimeler kifayetsiz kalır. Kelimelerin kifayetsiz kaldığı yerde bana da düşen susmaktır. Susuyor ve dinliyorum.
Ha CHP’li bir başkan ha AK Partili bir bakan… Ne fark var. Biri ‘yapılacak bir şey yok’ diyor. Diğeri kendisinin dinlenilmediği için ‘ne haliniz varsa görün’ diyor, ardında da polisin copları ve biber gazı konuşuyor. Yine söz susuyor.
Konuşacak olan ne? Neyse o…
