Dayıbaşı Sarsılır, Yıkılmaz!
Mayıs ayında Soma faciası yaşandı.
301 can ihmal, ilkellikle yok oldu.
Haziran’a geldik.
Çoğu şeyi unuttuk.
Sanki bir şey olmamış gibi…
Ölüm ocaklarına işbaşı çağrısı yapıldı.
Kim yapıyor?
Dayıbaşı!
***
Kimdir dayıbaşı?
İnsan tedarikçisi…
İşçi simsarı…
Emek pazarlayıcısıdır.
Cebinde bir defteri vardır.
Hangi işe, nasıl adam gerekli…
Akşam bulur, sabah gönderir.
Hazır işçi onun malı gibidir.
Dayıbaşı…
“ Gel” derse gelinir.
“ Kal” derse beklenir.
Aksi hali, bir daha iş bulamamaktır.
***
Dayıbaşılığın yazılı kuralı yok.
Dayıbaşı olacak adamın dili kuvvetli, iknası güçlüdür.
İşçiyi hemen bağlar.
İşverene istediği fiyattan satar.
Hiç çalışmaz. İşçinin başında durmaz.
***
Çalışma, iş kanunu, yönetmeliği olmayan…
Veya birçok yasal boşluğu bulunan ülkelerde…
Mesela memleketimizde vazgeçilmez sistemdir.
Adana’da pamuk…
Karadeniz’de fındık…
Doğu’da tütün…
Ege’de üzüm- incir
Soma’da kömür…
Trakya’da çeltik işlerinde ilk adrestir
***
Dayıbaşının işçileri, kamyon kasasına, traktör römorkuna istiflenir…
Yatağı yorganı yanına atılır.
Ekmek içine konmuş helva verilir.
Diyar diyar gezdirilir, çalıştırılır.
***
Dayıbaşının amele takımı…
Ne iş yapacaksa oraya bırakılır.
Ya paslı tenekeden derme çatma baraka…
Ya yırtık çadır içine yerleştirilir.
Günde tek öğün yemek verilir.
Genelde bulgur, makarna ağırlıklı çoluk çocuk mutluluğu paylaşır.
Yevmiyenin üçte biri ise dayıbaşına arz edilir.
***
Dillere dolanan taşeronluk kalkar da…
Dayıbaşılık yok olmaz.
Yasalar değişir.
Bakanlar gönderilir.
Hükümetler devrilir.
Dayıbaşılık her dönem geçerlidir
***
Nedeni mi?
Herkes iyi bilir.
Bakılırsa çevreye her cinsi görülür.
Sektörlere çöreklenmiştir.
Sömüreninden, götürenine!
****
Dayıbaşının takdir edilecek yanı…
Mesaisi yoktur.
Kazandıkça der ki;
“ Durmak yok, çalışmaya devam
*********
