Çocuklarınıza Dua Etmeyi Öğretin (I)
Çocuk, Allah’ın insana en büyük lütuflarından biridir. Bununla birlikte insan için bir imtihan vesilesidir. Her Müslüman en az çocuğunun dünyasını imar etmeye çalıştığı gibi ahiretini inşa ve imar etme sorumluluğunu da taşımalıdır.
Uzmanların da ifade ettiği gibi insan, çocukluk döneminde çok şey öğrenir. İnsanların çocukluk döneminde öğrendiği bilgiler bilinçaltında yerleşir. Unutulmamalıdır ki yetişkinlerin ve çocukların öğrenme, kavrama ve anlayışları arasındaki fark sadece tecrübedir. Tecrübelerin dışında, üç yaş ve üzeri çocuklar ile yetişkinlerin anlayışları aynı derecededir denebilir. Hatta çocukların ahlaki temelleri daha anne karnında oluşmaya başlıyor diyebiliriz. Bu yüzden hamilelik dönemindeki kadının dinlediği (Müzik vs.) dahi çocuğun ahlaki (kişilik) gelişimine tesir edici niteliktedir. Bundan dolayı, hamile kadının yediğine, içtiğine ve davranışlarına dikkat etmelidir.
Özet olarak çocukluk dönemi tasvir ettiğimizden daha hassas ve önemli bir evredir. Önemsenmediği gibi değildir. Bu dönem, dünyaya gelişle değil, cenine ruh üflendiği andan itibaren başlar. İnsanların iyi-kötü olması ile çocukluk dönemleri arasında önemli bir bağlantı söz konusudur. Çocukların bilinç altları, gelecekteki olaylarda da başat etkendir. Başka bir deyişle, insanların iyi veya kötü bir karaktere sahip olması ile çocukluk döneminde atılan temel arasında sağlam bir bağlantı var demek zor olmayacaktır. Bu bağlamda çocukların bilinç altları, gelecek yaşamlarını doğrudan etkilemektedir diyebiliriz.
Çocuk ve dua eğitimi:
Çocuklarınıza dua etmeyi ve yakarışta bulunmayı öğretin, bunun size ne kazandıracağını biliyor musunuz?
Çocuğu manevi olarak yetiştirmek anne ve babanın önemli vazifelerindendir. Manevi dinamikler pek çoktur. Kanaatimce dua bu dinamiklerin en önemlilerinden birisidir. Çocuklara dua öğretmek, yaşamlarına pozitif bir etki yapar. Bunun için yapmamız gereken de, çocuklarımıza çocukluk evresinde dua etmeyi öğretmektir. Rabbinden istemeyi bilen, rabbine durumunu arz edebilen çocuk, Allah ile samimi bir bağ kurar.
İnsanlar sürekli kendinden büyük bir(Totem/İdol) şeye gereksinim/ihtiyaç duyar. Hep kendinden büyük birini arar. Bu, insanın fıtratında vardır. Bu yüzdendir ki; bazı insanlar bazı yaratıklara tapar ve onlara yakarışta bulunurlar. Bu bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaç insanın fıtratında vardır, fıtridir. Aileler, çocuklarının bu ihtiyacını, onları Allah’a yönlendirerek gidermeliler.
Bu durum toplumumuzda önemsiz olabilir ama bir toplum huzur ve barış dolu bir yaşam istiyorsa bunun için dua ve dua eden çocuklar gereklidir. Pedagogların da bu konu üzerinde önemle durması gerekmektedir. Yetişkinler için dua kitapları var ama çocuklar için ya yok veya yok denecek kadar azdır.
Dua; Allah’la konuşmaktır, Allah’a arzuhaldir, halini Allah’a arz etmektir.
Bizler nasıl ki çocuklarımıza dünya yaşamını ve geçinmenin yollarını öğretiyorsak dua etmeyi de öğretmeliyiz. Evet, çocuklarınızı dünya ve dünya işlerine, okuma ve dünyadan faydalanmaya alıştırın. Fakat o evrede dua etmeyi de öğretiniz. Geçim sıkıntısını gidermek için, geçimlik elde etmek için nasıl yol ve yordam varsa dua etmenin de yol ve yordamı vardır.
Çocuk ilk önce duanın ne olduğunu, niçin yapıldığını ve kimden istekte bulunulduğunu bilmeli. Dua; istemek ve yakarıştır. Çocuk önce kimden istediğini bilmeli ve istekte bulunduğu kişiyi tanımalı. Bu konu çok önemli bir konudur. Çocuklarımıza, yanımızda kimse olmazsa, zor bir durumda olduğumuzda bile, Allah’ın yanımızda ve bizi işitiyor olduğunu anlatmamız gerekir. O’nu çağırdığımız zaman bizi işitir ve imdadımıza yetişir.
Zor ve sıkıntı anında rabbinden yardım alacağını bilen bir çocuk ümitsizlikten kurtulur. Aslında böylece çocuklarımızı ümitsizlikten de kurtarmış oluyoruz. Bu inanç büyük bir önem arz ediyor. Unutmayın, ümitsizlik yenilmenin anasıdır. İnsan bu tuzağa düştüğünde öyle bir duruma düşer ki kendi hayatını kendi elleriyle sonlandırabilmektedir.
Anladığım kadarıyla, tecrübe dışında erişkin ve çocukların akıl ve hisleri aynıdır. Büyükler için önemli olan şeyler, çocuklar için de önemlidir. Dua konusunun önemi de burada belirginleşiyor. Belirtmeliyim ki; eğer çocuklarımıza duanın kabul şartına göre dua etmeyi öğretirsek, yaşamlarına etki edip büyük bir anlam kazandırmış olacağız.
Nasıl ki biz büyükler, duanın kabulü için: Kötü şeylerden uzak durmak gerektiğini bilir ve bu yüzden bizden dua isteyenlere; ‘Salihlerin, iyilerin duası ile’ deriz. Çocuk da dualarının kabul edilmesinin kötü alışkanlıklardan uzak durmaları nispetinde olacağını anlamalıdır. İnanın ki böyle bir anlayış ilerde çocuklarımızın hayatında temel taş vazifesi görecek ve pozitif bir etki edecektir. Çocuklar dualarının kabul edilmesi için doğru bir kişiliğe sahip olmaları gerektiğini anlayacaklar. Bunun için de kötü alışkanlıklardan uzak duracaklardır. Bu anlayış çocukların hal ve hareketlerine de büyük ölçüde etki edecektir.
Not: Dua nasıl olur da bu kadar büyük bir etkiye sahip olabilir? Duanın etkili olabilmesi için hangi soruları cevaplandırmamız gerekir? Vb. tüm soruların cevabı bir sonraki yazıda…
