Büyük Boy Gazoz ve Kolalara Yasak Geliyor
“Kürtaj ve sezaryen” konusunda da girişimleri var mı bilmiyorum ama New York Belediye Başkanı M. Bloomberg’ in halk sağlığını en çok düşünen Başkan olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim.
2002’ den beri Başkan olan Bloomberg, önce açık alanlarda sigara içilmesine karşı savaş açtı. Bugün New York’ ta artık yalnız kapalı mekânlarda değil; parklar, yayalara açık meydanlar, stadyumlar, golf sahaları, iskeleler, plaj ve sahillerde de sigara içilmiyor.
Halkının sağlığını kendine dert edinen Başkan çok haklı olarak kafayı obezite ve onun sebep olduğu diyabet, hipertansiyon, kalp krizi gibi hastalıklara takmış durumda.
Önce trans yağlara karşı savaş açtı.
Ardından ambalajlı yiyeceklerde ve restoran menülerinde tuz miktarını 5 senelik bir sürede yüzde 25 azaltmak için faaliyete geçti.
New York’ taki restoranlara yiyecek ve içeceklerin kalori miktarlarının menü listelerine yazılması zorunluluğunu getirdi.
Aşırı içki içilmesini azaltmak için okul yakınlarında içki reklâmı yapılmasını ve gençlere alkollü içki satılmasını yasakladı.
Büyük Başkan şimdi de restoranlarda, büfelerde, sinema, tiyatro, stadyum gibi yerlerde gazoz, kola, enerji içecekleri gibi şekerden zengin içeceklerin 16 onstan yani yarım litreden büyük boylarının satışını yasaklamak istiyor.
Amerika’ da satılan standart gazoz ve kolaların 20 onsluk standart kutularında 15 ilâ 18 çay kaşığı miktarında şeker bulunuyor.
Önümüzdeki sene mart ayından itibaren New York’ ta marketler dışında büyük boy şekerli içecek satılamayacak ama süt, ayran, kefir, meyve suyu ve diyet içecekler bu yasak kapsamı dışında kalıyor.
İtirazlar hemen geliyor
Bu tür içeceklerin üreticilerinden ve satışını yapan restoran ve büfe sahiplerinden hemen itiraz sesleri yükseldiğini söylemeye gerek var mı bilmem.
Obezitenin pek çok sebebi olduğunu, sadece şekerli içecekleri yasaklamanın mantıksız olduğunu öne sürüyorlar.
Bu yasağı insan özgürlüğüne bir müdahale olarak görenler ve hatta “büyük kurşunları yasaklamaya” benzetenler bile var.
Bence üreticiler ve satıcılar –açıkça söylemeseler de- yasağın tüm ülkeye yayılmasından ve sıranın marketlerde satılan içeceklere gelmesinden çekiniyorlar.
Cambridge Belediye Başkanı Henriette Davis’ in de sağlık görevlilerine çağrıda bulunarak New York’ ta olduğu gibi Cambridge’ de de restoran ve büfelerde büyük boy gazoz ve kolaların yasaklanmasını istemesi bunun en güzel ispatı.
Yarın bir gün başkaları da bu ikilinin peşinden gitmek için harekete geçerlerse şaşırmamak lâzım.
İçeceklerin obezitedeki rolü
Tıp Enstitüsü’ nün bir raporu, 1977-2007 seneleri arasında Amerika’ da kilo artışının en azından yüzde 20’ sinden şekerle tatlandırılmış içeceklerin sorumlu olduğunu gösteriyor.
Aynı rapora göre, 2 yaşından büyük olanlarda fazladan alınan kalorilerin en büyük kaynağı da şeker.
Bu bilgiler bile Bloomberg’ in ne kadar haklı olduğunu göstermeye yetiyor.
Gelelim neticeye
Fazla miktarda içmek isteyenler 2-3 küçük kola içerler, yasağın mânası kalmaz diyenler elbette haklı.
Obeziteyi büyük boy veya aile boyu içeceklerin satışını sınırlayarak ortadan kaldırmak da mümkün değil.
Bu “sembolik” girişim, insanların şuur altlarına bu içeceklerin “zararlı olduğu” düşüncesini yerleştirmesi bakımından çok önemli!
Sıra tabii ki daha sonra marketlerde satılan şekerli içeceklere ve diğer yiyeceklere de gelecek.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş bu mevzuda ne düşünüyor; Bloomberg’ in peşine takılır mı merak ediyorum.
Ben bu tür kararlar alabilen bir mevkide olsaydım bunların küçük boyu-aile boyu gibi ıvır-zıvır işlerle uğraşmaz, gazoz ve kolalı içecekleri tümden yasaklardım.
Bloomberg’ i peşime takardım.
