Borçların Operasyonel Gücü
15 Temmuz’dan önce, Amerika’nın Türkiye içindeki temel operasyon gücü Gladyo, yani FETO idi.
Silahlı operasyonları PKK, yönetime yönelik operasyonları FETO yapıyordu.
Bu iki örgütlenme, çok büyük darbeler aldığından, Amerika’nın Türkiye içinde operasyon yapacak iki olanağı kaldı.
Birincisi ağır borçların ülke halkı üzerinde yarattığı baskılar. İkincisi ise, dış siyaseti kullanarak Türkiye’nin bölge ülkeleriyle kurmaya çalıştığı birliktelikleri kırmak.
Borçlar siyasi iktidarı bunaltmış vaziyette. Sıcak para akışı yok denecek kadar az. Ekonomi de, piyasa ekonomisinin dışında, başka çözüm aramayan iktidar, sadece yeni borç bulmanın ağır baskısını yaşıyor.
Ekonomide kolay çözüm yok kolay teslimiyet var.
Planlı ve üretim ekonomisine geçemiyor. Piyasaya teslim oluyor. Piyasanın kuralları da, yeni istihdam yaratmadığı gibi eski istihdamı da azaltıyor. Hızlı yükselen gelir eşitsizliği istikrara negatif etkiler yapıyor.
Bu açmazları gören Amerika, Türkiye’yi yeniden kendine ram etmenin tek yolunun, borç yollarına, yeşil ışık yakıp yakmamayı çıpa olarak kullanmasından geçtiğini biliyor.
Döviz kıtlığı ve borçlar siyasi iktidarı yönetmeye başlayınca, Suriye siyasetindeki olumlu gelişmeler olumsuza, Amerika ile olan ilişkiler yeniden teslimiyete doğru yol alıyor.
Bir hafta içinde Amerika’dan Türkiye’ye yönlendirilen diplomasi atağının, ilk aşmada Türk İran ilişkilerini bozmak olduğu anlaşılıyor.
Durup dururken Erdoğan’ın İran aleyhinde açıklamalar yapması, Erdoğan’ın Baş Danışmanı İlnur Çevik’in Fırat’ın Doğusunda bir başka Barzanistan kurulmasına, Türkiye’nin sıcak bakabileceğini ifade etmesi, son ABD baskılarının hangi yönde geliştiğini gösteren işaretlerdir.
Bu gün Amerikan Genelkurmay Başkanı Dunfort Türkiye’de olacak. Suriye’de, Amerika ile nasıl işbirliği yapılır, ABD’nin bölge çıkarları nasıl sürdürülür, Kırım’da ne yapılabilir gibi konular görüşülecektir.
Durumun bu yönde geliştiğini tespit eden Rusya derhal vaziyet aldı. Suriye’de, Şam hükümeti ile işbirliğine yanaşmazsan, ben de, kendi işime bakarım işaretlerini verdi.
Son günlerde Amerika’dan gelen şahsiyetlerin ve görevlilerin kimliklerine bakınca, dış siyasetin ana ekseninin yeniden Atlantik olduğunu söylemek abartı olmaz. Keşke abartı olsaydı.
Suriye’de ve dünyada yolumuz; yeniden Amerikan yoludur. Halk oylamasından önce, Fethullah’ın, tıpkı Ecevit’e Apo’nun teslimi gibi, bir süreç yaşayacağımızı gösteriyor.
Bülent Esinoğlu
bulentesinoglu@gmail.com
