Bağ-Kur Sigortası İptal Edilebilir mi?
Okurumuz Dudu Akbulut, aslında bir çok Bağ-Kur’lunun en büyük sıkıntılarından birisi olan sigortalılığın durdurulmasına ilişkin bir soru sormuş.
Okurumuz “01.01.1973 doğumlu bayanım. 27.02.1995 başlangıç tarihli aktif Bağ-Kur’luyum. Bağ-Kur’a prim borcumu öğrenmeye gittim. Kaydımın olmadığı söylendi. Evraklar tamamlandı, kaydımın 2008 tarihinden itibaren başlandığı söylendi. 13 yıl kayıp. Bu 13 yılı alabilir miyim? Bu şartlarla Bağ-Kur’dan ne zaman emekli olabilirim? Bağ-Kur’u terk edip SSK’lı çalışsam ne zaman emekli olurum?” diye soruyor.
Sigortalılık hakkından vazgeçilmesi her ne kadar mümkün değilse de, zaman zaman bazı düzenlemelerle Bağ-Kur sigortalıları için bu yönde düzenlemeler yapılmıştır.
5510 sayılı kanunla, 04.10.2000-01.10.2008 tarihleri arası vergi mükellefiyeti olduğu halde Bağ-Kur tescili olmayanlar için 01.10.2008’den sonra 6 ay süre verilerek, 6 ay içerisinde başvuru yapanlara söz konusu aralıktaki süreleri borçlanma imkanı verilmiştir.
04.10.2000 tarihinden önce vergi mükellefiyeti olduğu halde Bağ-Kur kaydı olmayanlar için o dönemde 6 ay süre verilmişti ve 6 ay içinde kaydını yapanların haklarının geriye götürülmesi sağlanmıştı. Ancak şu an için 04.10.2000 tarihinden önce vergi mükellefiyeti olduğu halde Bağ-Kur kaydı olmayanların 04.10.2000 tarihinden önceki dönemleri borçlanmaları mümkün değildir.
5510 sayılı Kanuna göre, 01.10.2008 tarihi öncesinde vergi kaydı olup Bağ-Kur tescili olmayan kişilerin 1 Nisan 2009 tarihine kadar Bağ-Kur tescilini yaptırmamış olması halinde sigortalılık süresi 1.10.2008 tarihinden başlatılmaktadır.
Bu gün için, 01.10.2008 öncesinde Bağ-Kur sigortalılığını gerektirir bir faaliyeti olup kayıt ve tescilini yaptırmamış olanların sigortalılık başlangıçları 01.10.2008 tarihinden önceye götürülemeyecektir. Yani Bağ-Kur sigortalılık başlangıcı en fazla 01.10.2008 tarihi itibarıyla kazanılabilecektir. 2008’den itibaren sigortalı olduğunuz için hem Bağ-Kur’da hem de SSK’da 58 yaşını tamamlayarak emekli olabilirsiniz.
15 yıl 3600 günü dolduran kıdem alır
İsmini vermek istemeyen bir okurumuz, “Ben 01/01/1995 tarihinde bir bankada göreve başladım. Şu anda da görevime devam etmekteyim ve yaklaşık 4000 gün prim ödemişliğim bulunmaktadır. Ben 15 yıllık çalışmama karşılık gelene kıdem tazminatımı alarak ayrılabilir miyim? SGK ile görüştüm ve bana ‘15 yılda ayrılma yok, 20 yılını doldurman gerekiyor’ dediler. Oysa ben yaptığım araştırmaya göre bu hakka sahip olmalıyım diye düşünüyorum. Bu konuda bilgi verir misiniz?” diye yoruyor.
Maalesef SGK’dan size verilen bilgi yanlıştır. Emeklilik için gereken sigortalılık süresi ile prim gün sayısını doldurup yaşını doldurmayı bekleyen sigortalılara kıdem tazminatı verilmesi gerekmektedir. 08.09.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan sigortalılar için aylığa hak kazanma koşullarından yaş dışında en az 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün sayısı koşullarını tamamlayıp, emeklilik yaşını bekleyen sigortalılara 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısı verilmektedir. 15 yıl ve 3600 gün koşulunu tamamlamışsınız. Bu yazıyı almak suretiyle işverenden kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.
SGK Başkanlığı önceleri 15 yılı kabul etmemekteydi. Mahkemeye başvuran sigortalıların tamamı davaları kazanmakta ve SGK gereksiz yere milyonlarca lira mahkeme masrafı ödemekteydi. SGK’nın başarılı Daire Başkanı Cevdet Ceylan beyin gayretleri ile SGK bu yükten kurtulmuş ve mahkeme kararları doğrultusunda mevzuat değişikliği yaparak 15 yıl 3600 günü dolduranlara kıdem tazminatı alabilir yazısı verilmesi yönünde düzenleme yapmıştır.
