Asansör Hayat Kurtarır
Asansör Sempozyumu 13–15 Ekim 2016 tarihleri arasında İzmir Tepekule Kongre ve Sergi Merkezinde, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası ve TMMOB Makina Mühendisleri Odası tarafından, 447’si delege olmak üzere yaklaşık 1.300 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi.
Sempozyum sonucunda
aşağıdaki konuların kamuoyuna sunulması karar altına alındı:
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı; ülkemizdeki asansör sayısının yaklaşık 500.000 olduğunu, 2015 yılında bu asansörlerin 203.231’inin periyodik kontrolünün yapıldığını ve % 58`inin kullanılmasının sakıncalı olduğunu açıkladı. Bakanlık personel sayısını artırarak; yetkili montaj ve bakım firmalarına yönelik denetimleri genişleterek sürdürmeli, merdiven altı olarak tabir edilen bakım firmalarının faaliyetlerini engellemeli ve periyodik kontrol sonucu uygunsuz bulunan asansör ve bakımcı firmalara yaptırımda bulunmalıdır.
Asansör tasarımı, projelendirilmesi, malzemesi, montajı risk değerlendirmesi, bakımı, revizyonu, periyodik kontrolü, iş güvenliği, enerji verimliliği, mevzuat ve ilgili standartlar üzerine teorik ve uygulamalı bilgiye sahip uzmanlaşmış mühendislere sektör gereksinim duymaktadır,
Asansörler elektrik, makine ve mekatronik mühendisliği meslek alanına girdiğinden asansörlerin tasarımından, projelendirilmesine, montajından, işletilmesine, bakımından, periyodik kontrolüne kadar Odalar meslektaşlarına yönelik eğitim ve belgelendirme faaliyetlerini geliştirerek sürdürmelidir,
Sektör nitelikli ara elemana gereksinim duymakta, meslek yüksek okulları ve meslek liseleri bu
gereksinimi sağlayamamakta, bu konudaki en önemli görev Milli Eğitim Bakanlığı`na düşmekte, nitelikli ara eleman yetiştirme konusunda üniversitelere, ara teknik eleman yetiştiren okullara ve meslek odalarına önemli görevler düşmektedir,
Bakım ve montajda çalışacak teknik personelin sayısının yanı sıra niteliğinin artırılması ve belgelendirilmesi için çalışmaların tamamlanması gerekmektedir,
Türkiye iş kazası sayısı bakımından Avrupa’da birinci, dünyada ise üçüncü sıradadır, özellikle işveren ve çalışanlar olmak üzere tüm halkımızda işçi sağlığı ve iş güvenliği kültürünün yerleşmesi için başta TC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olmak üzere tüm bakanlıklara, işverenlere, işveren örgütlerine, sendikalara, yazılı ve görsel basına, meslek odalarına ve sektörel derneklere önemli görevler düşmektedir,
Sektörde finansman, sermaye yetersizliği, düşük verimlilik, kalifiye işgücü, teknolojik ve endüstriyel birikim ve paylaşım sorunlarından dolayı, sektörde sahip olunan bilgi ve deney birikiminin uygulamaya ve katma değere dönüştürülmesi için sistem tasarımında ulaşılan seviyenin geliştirilerek yaygın kullanımı, yerli malzeme üretim ve kullanımını teşvik önemlidir,
Mevzuatlara uygun, güvenli ve konforlu asansör yapımında eksikler yaşanmakta, bina tasarımında asansöre ilişkin hususların doğru oluşturulması gerekmekte ve asansör avan ve uygulama, mimari ve statik projelerinin tekniğe-mevzuata uygun olarak hazırlanmasında-uygulanmasında sorumlulukların tanımlanması ve yaptırımlarının belirlenmesi için yasal düzenlemeler gerekmektedir,
Bu projelerin denetim ve uygulanmasından sorumlu idareler ve yapı denetiminde görev alan mühendisler meslek odalarınca eğitilmeli ve belgelendirilmelidir,
Meslek odalarının kuruluş yasalarının verdiği görev çerçevesinde, kamu yararına ve kamu adına sürdürdüğü üretim ve denetim hizmetlerinin önündeki yerel ve merkezi tüm engel ve sınırlamalar kaldırılmalıdır,
Mevzuat ve standartlara uygun üretim ve bakım, piyasa gözetim ve denetimi ile periyodik kontrol uygulamalarında yaşanan sorunların çözümünde etkin koordinasyon için; Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kuruluşlar, onaylanmış kuruluşlar, A tipi muayene kuruluşları, asansör montaj ve bakım firmaları, bina yöneticileri, sektör dernekleri ve meslek odaları ortak çalışma ve işbirliği içinde olmalıdır.
Engelliler ve hareket kısıtlılığı bulunanların asansöre erişimi, asansörlerin farklı engel gruplarından kullanıcılar için gerekli donanımlarla monte edilmesi önemlidir. Bunun için yasal düzenlemelerin uygulanmasında sorunlar vardır.
Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği gereği, 2012’den beri ülke genelinde A tipi muayene kuruluşlarınca gerçekleşen periyodik kontrol kriterlerinde farklı uygulamalar vardır. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda hem kriterlerin aynılaştırılmalı hemde tüm kriterler yeniden gözden geçirilerek yayınlanmalıdır.
Periyodik kontroller sonucunda güvensiz bulunan asansörler 30 veya 60 gün içerisinde uygunsuzlukları giderilmediğinde ilgili idareler tarafından hizmetten men edilmektedir. Kırmızı ve sarı etiket oranlarının çok yüksek olması ve firmaların teknik eleman kapasitelerinin sınırlı olması dikkate alınarak bu süreler gözden geçirilmelidir.
Bakım yapan firmaların yetkin teknik personel sayısına göre yapabilecekleri bakım sözleşmesi sayısı belirlenerek yetkili kurumlar tarafından denetimi sağlanmalıdır.
A tipi muayene kuruluşlarının ve firmaların kapasiteleri ile bugüne kadar yapılan kontrol sayıları dikkate alındığında, periyodik kontrollerin tamamının bir yılda bitirilmesi mümkün olmadığından ilk tarama işlemi en azından ilk kontroller için 2 yıla çıkarılmalıdır.
ASTEK Asansör Teknik Komitesi ve Bakanlık tarafından oluşturulan komisyon aktifleştirilmelidir
Yürüyen merdivenlerin ve yürüyen yolların montaj, bakım, işletme ve periyodik kontrolleri konusunda mevzuatları yoktur, bu ekipmanların güvenli kullanımı asansörler gibi önemlidir, mevzuat çalışmaları bir an önce başlamalıdır.
Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin zorunlu uygulaması 01.01.2017’de ve TS EN 81-20 standardının fiili uygulanması 01.09.2017’de başlayacağından karmaşa yaşanmaması için, gerekli hazırlıkların sektör tarafından şimdiden yapılmalıdır. Bilgilendirme ve eğitimler için Bakanlık ve Meslek Odalarına görev düşmektedir.
