Amerika’da Gündemi Gölgede Bırakacak Dava
Önümüzdeki günlerde Amerikan mahkemelerinde görülecek bir davanın sonucunu şimdiden merakla bekliyorum. Dava, New York’ ta yaşayan iki çocuklu Poses ailesinin apartman komşuları Harry Dale’ nin sigara dumanının hayatlarını cehenneme döndürdüğü iddiasıyla açıldı. Poses’ler şunları söylüyor:
“Komşumuzun sigara dumanından ve kokusundan artık bu evde oturamayacak kadar rahatsızız. Uykularımız bozuldu, baş ağrısından duramıyoruz. Astım hastası olan oğlumuzun solunum şikâyetleri bitmiyor. “
Harry Dale ise “Sigaralarının çoğunu dışarıda içtiğini, üç tane hava temizleyicisi kullandığını ve gene de dumanın komşularına sızmaması için yalıtım yaptırdığını” ileri sürerek şöyle devam ediyor: “Çocukları benim sigaramdan değil, şehirdeki hava kirliliğinden daha çok etkileniyor.”
Her bir aile ferdi içi 500 bin dolar olmak üzere toplam 2 milyon dolar tazminat talep eden Poses ailesinin avukatı ise “Apartmanlarda sigara içilmesini yasaklayan bir kanun yok ama dumanın komşu daireye sızması ve orada yaşayanların sağlıklarını etkilemesi ciddi bir problemdir. Mahkemenin bu rahatsızlığı ortadan kaldıracak bir karar alacağına inanıyoruz. “ diyor.
New York’ ta yürürlükte olan kanunlara göre restoran ve barlarda sigara içilmesi yasak ve yasağın açık parklarda, plajlarda ve plazalarda da uygulanması tartışılıyor.
Dördüncü el dumana hayır!
Sigara tiryakisi Harry kusuruma bakmasın; ben de komşuda içilen sigaranın yani dördüncü el dumanın insan sağlığı için zararlı olduğu kanaatindeyim. Poses ailesinin şikâyetlerinde haklı olduğunu düşünüyorum ve onların tarafını tutuyorum.
Elimde Poses’ lerin davayı kazanmalarına yardımcı olacak kapı gibi deliller var:
Komşunun sigarasının dumanının çocukların kanına girdiği ispatlandı: 6-18 yaşları arasındaki 5 bin çocuk üzerinde yapılan bir araştırmada kotinin isimli maddenin apartmanlarda yaşayan çocukların kanında, müstakil evlerde yaşayan çocuklarınkine göre yüzde 45 fazla olduğu belirlendi. Kotinin, nikotin parçalanma ürünü olan bir madde ve pasif olarak sigara maruz kalmanın kanıtı olarak kabul ediliyor. Bu çocukların kanında kotinin seviyeleri çok yüksek olmamakla beraber pasif dumana maruz kalmanın güvenilir bir sınırı yok.
Tek bir sigara bile genleri bozuyor: Weill Cornell Medical College of Cornell Üniversitesi ve Presbyterian Hastanesi uzmanları tarafından yapılan araştırma aktif veya pasif olarak maruz kalınan sigara dumanının genleri etkilediğini ortaya koydu. Buna göre çok az sigara içilmesi bile solunum yolları hücrelerinde genetik değişikliklere yol açarak akciğer kanseri, KOAH gibi hastalıkların başlamasına sebep olabiliyor.
Kanser yapıcı etki dakikalar içinde ortaya çıkıyor: Minnesota Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada sigara içenlerin DNA’ sının dakikalar içinde hasara uğradığı ortaya çıktı. Sigara dumanında bulunan ve kansere yol açtığı bilinen poli aromatik hidrokarbonlardan (PAH) biri olan “fenantren”’ in 15 ila 30 dakika içinde içicilerin DNA’ sını etkilemeye başladığı belirlendi.
Dumanaltı olmak çocukları kalp hastası yapıyor: Almanya’ da ortalama yaşları 5.7 olan 4 binden fazla çocuk üzerinde yapılan bir araştırmada anne ve babaları sigara içen çocukların tansiyonlarının sigara içilmeyen evlerde yaşayan çocuklara göre çok yüksek olduğu belirlendi. Yüksek tansiyon bu çocukların ileri yıllarda kalp hastası olmalarına yol açıyor.
Gelelim neticeye
Bu dava ile ilgili beklentilerim şöyle:
BİR: Bu davanın bizde olduğu gibi senelerce sürüp sonunda zaman aşımından düşeceğini ve sigara tiryakisi Harry’ nin de bu işten yırtacağını sanmıyorum. Aksırıncaya tıksırıncaya kadar sigara içenler elbette cezalarını çekeceklerdir.
İKİ: Gizli tanığın gizli ifadesi üzerine Harry’ nin evinin yakınlarında toprağa gömülü sigara, çakmak, kül tablosundan oluşan envanter dışı “mühimmat” bulunacağına inanıyorum.
ÜÇ: Davanın Amerikan televizyonlarında sayısız programda tartışılacağından da şüphem yok. Hatta Can Ataklı’ nın Harry’ yi, Rasim Ozan Kütahyalı’ nın ise Poses’ leri savunmak üzere Amerika’ ya davet edilmelerine de şaşırmam.
DÖRT: Poses ailesinin davayı kazanmasında “telefon dinlemeleri” ve “gizli kamera kayıtları” ndan ziyade sunduğum belgelerin etkili olacağına eminim.
BEŞ: Tabii ki, Poses ailesinin bu iyiliğimi karşılıksız bırakmayacaklarını, kazanacakları tazminatın uygun bir kısmını bana göndereceklerini umuyorum.
Haksız mıyım?
KAYNAK
http://www.nypost.com/p/news/local/manhattan/smoke_scream_3BHUiT2iBXCxmqgQsXmI6K
http://pediatrics.aappublications.org/cgi/content/abstract/127/1/85
http://ajrccm.atsjournals.org/cgi/content/abstract/182/12/1524
