Alzheimer’in Sebebi Enfeksiyon Olabilir mi?
Alzheimer hastalığının “beta amiloid” adı verilen bir proteinin beyinde oluşturduğu plâkların sinir iletilerini bozması, nöronları yani sinir hücrelerini harap etmesiyle ortaya çıktığı kabul ediliyor.
Gel gelelim bugüne kadar beta amiloid proteinlerinin ne işe yaradığı tam olarak bilinmiyor ve bunların yaşlanmayla ortaya çıkan bir takım artıklar (çöp) olduğu düşünülüyordu.
Science Translational Medicine’ da yayınlanan araştırma, beta amiloidin beynin enfeksiyonlarla savaşı sırasında üretilen koruyucu bir madde olabileceğini ama bunun bazı durumlarda gereğinden fazla yapılmasının amiloid plakların oluşumuna yol açabileceğini ortaya koyuyor.
Alzheimer’ in neden bir ileri yaş hastalığı olduğu da insanlar yaşlandıkça enfeksiyona yol açan etkenlerin beyin dokusuna ulaşmasının kolaylaşmasıyla izah ediliyor.
Deneyler fare ve yuvarlak kurtlarda yapıldı
Laboratuvar ortamında nematot (yuvarlak kurt) ve farelerde gerçekleştirilen deneylerde beta-amiloidin bakteri ve mantar enfeksiyonlarına karşı koruyucu etkisi olduğu gösterildi.
Alzheimer’ li farelerin beynine Salmonella typhimurium bakterisinin zerk edilmesiyle amiloid liflerinin bakterileri kuşatarak onları adeta hapsettikleri tespit edildi.
Buna karşılık beyinlerinde bu plaklar bulunmayan farelerin bakteri zerk edilmesine karşı kendilerini savunamadıkları ve kısa sürede öldükleri anlaşıldı.
Bu sonuçlar, beta amiloidin bir antimikrobiyal protein olduğu; virüs, bakteri veya mantar gibi mikroorganizmalara karşı daha fazla beta amiloid üretebilen farelerin enfeksiyonlara daha dirençli oldukları şeklinde yorumlanıyor.
Keloid oluşumuna benziyor
Bu durum keloid oluşumuna benzetilebilir.
Deride meydana gelen yaralanmalar bazen vücut tarafından gereğinden çok fazla bağ dokusu oluşumu ile iyileştirilir ve o kısımda kalın ve sert bir doku (keloid) ortaya çıkar.
Beyne ulaşan enfeksiyon etkenleriyle savaşta da gereğinden fazla beta amiloid maddesi üretilmesi ve bunun da beyinde birikmesi sinir iletiminde bozukluklara sebep olabilir.
Yaşlanmayla beraber beyni mikroorganizmalara ve başka maddelere karşı koruyan kan-beyin seddindeki bozulmanın en fazla olduğu kısmın beynin hipokampus bölgesi olması da araştırma sonuçlarıyla uyumlu.
Alzheimer’ de plakların oluştuğu hipokampus öğrenme ve hafızayla ilgili kısımdır.
Beta amiloid oluşumunun beyne herhangi bir virüs veya bakteri gitmediği halde beyin tarafından böyle bir mikroorganizma varmış gibi algılanması da ihtimal dâhilindedir.
Genlerin de rolü var
Beynine her mikrop giden insanda neden Alzheimer oluşmadığı da genlerle ilgili olabilir.
Mesela, ApoE2 genine sahip olanların beyindeki plakları temizleme kabiliyetleri fazladır ve bunlarda Alzheimer riski azdır.
Buna karşılık ApoE4 gen varyasyonuna sahip olanlar bu plakları temizlemekte zorlanırlar ve bu yüzden de bunlarda Alzheimer riski yüksektir.
Alzheimer’ in tedavisi yok
Alzheimer’ i önleyen veya tedavi eden bir ilaç yok, kullanılan ilaçlar sadece hastalık belirtilerini maskelemeye yarıyor.
Bu ilaçların hem çok ciddi yan etkileri var hem de büyük bir ekonomik kayba sebep oluyorlar.
Son 10 senede test edilen 244 ilaçtan sadece 1 tanesi başarılı bulundu.
Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, sağlıklı uyku, bulmaca çözme, bahçe işleri gibi faaliyetlerin ve B6+B9+B12 vitaminleri, tarçın, çörek otunun Alzheimer’ in önlenmesinde ilaçlardan daha etkili olduğunu gösteren çalışmalar var.
Gelelim neticeye
Tabii ki laboratuvarda yapılan bir çalışmadan kesin yargılara varmak doğru değil ama bu sonuçların çok düşündürücü ve dikkat çekici olduğuna da hiç şüphe yok.
Bilim, hayâl dünyası geniş, herkesten farklı düşünebilen meraklı ve çalışkan insanlar sayesinde gelişir.
Ben bu araştırmayı çok beğendim ve devamını da çok merak ediyorum.
