Bayramda Çalışana İlave Ücret Var mı?
Birkaç gün sonra Ramazan Bayramı’nı yaşayacağız. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılabilecektir. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir. Toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerine hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde işçilere tanınan haklara, ücretli izinlere ve yüzde usulü ile çalışan işçilerin İş Kanunuyla tanınan haklarına aykırı hükümler konulamaz.
4857 sayılı Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa iş sözleşmesinde, toplu iş sözleşmesinde veya işyeri uygulaması ile aksi bulunmaması halinde ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenecektir.
Dolayısıyla özellikle, turizm, sağlık, temizlik, güvenlik gibi hizmet sektörlerinde bayramda da çalışılması zarureti nedeniyle, tatil yapmayarak çalışan personelin ilave bir ödemeye hak kazanması söz konusudur.
Ramazan Bayramı’nda hastanede çalışan bir sağlık görevlisinin, normal ücretine ilave olarak o günlük çalışması karşılığında, bir günlük yevmiyesinin (ücretinin) ödenmesi gerekecektir. Örneğin, aylık 3.000 TL brüt ücretle çalışan sağlık görevlisinin (günlük ücreti 100 TL/Brüt olan) bir kişiye Ramazan Bayramında tatil yapmayarak bir gün mesaisinde çalışmış ise bir aylık çalışması karşılığında 3.000 TL ve Ramazan Bayramındaki bir günlük çalışması için de 100 TL olmak üzere toplam 3.100 TL brüt ödenecektir.
Parça başına, akort, götürü veya yüzde usulü ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti, ödeme döneminde kazandığı ücretin aynı süre içinde çalıştığı günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır. (49 Mad.) Bu şekilde hesaplanan ücret, ulusal bayram veya genel tatil günlerinde çalışan işçiye ödenecektir. Ramazan Bayramı’nda Arefe günü saat 13.00 den sonra tatildir, ancak 08.00-16.00 vardiyasında çalışan işçiler açısından ise saat 13.00 den sonra çalışmaları genel tatile rastladığından 13.00-16.00 arası süreler için genel tatil ücretinin ödenmesi gerekmektedir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan personele müteakip günlerde izin kullandırılarak ilave ücret ödenmemesi mümkün değildir. Bu tür uygulamalar kanuna aykırıdır. Ulusal bayram ve genel tatil çalışması fazla çalışma olmayıp bu çalışmaların denkleştirilmesi veya serbest zaman kullandırılması mümkün değildir. Bu vesileyle tüm okurlarımızın da bayramını kutluyorum.
GSS borcu olana yılsonu müjdesi
Geçen hafta bu köşemizden, 30 Haziran tarihinden sonra, genel sağlık sigortası prim borcu olanlar sağlıktan faydalanmayacağını belirtmiş ve bu konuya dikkat çekmiştik. Bakanlar Kurulu’ndan borcu olan vatandaşlarımıza güzel bir haber geldi. 2015/8106 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile genel sağlık sigortası prim borcu olanlara 31 Aralık 2015 tarihine kadar borcu olmama şartı aranmadan sağlık yardımlarından yararlanma imkânı getirilmişti.
Bu haktan, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olanlar ve sosyal güvencesi olmayıp sadece genel sağlık sigortasına tabi olanlar (60/g) (gelir testi yaptıranlar da dâhil olmak üzere) olanlar faydalandı. Bakanlar Kurulu’nun genel sağlık sigortası prim borcu olanlara vermiş olduğu süre 2015/8300 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 30 Haziran 2016 tarihine kadar uzatmış ve borçların ödenmesi için de dolaylı yoldan süre tanımıştı.
28 Haziran 2016 tarihinde ise 2016/8983 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bu süre 31.12.2016’ya kadar uzatılmıştır. Buna göre;
1- Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar (Bağ-Kur kapsamında sigortalı sayılanlar),
2- Genel Sağlık Sigortasından yararlanmayan Türk vatandaşları ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarına ait sağlık tesisleri ile devlet üniversitelerinin sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinde (üniversite hastaneleri) sunulan sağlık hizmetlerinden 31.12.2016 tarihine kadar yararlanma imkânı getirilmiştir.
Dolayısıyla bu kişilerin Bağ-Kur kapsamında 60 günü aşan borçları bulunsa dahi kamuya ait devlet hastaneleri veya üniversite hastanelerine ait sağlık hizmetlerinden 31.12.2016 tarihine kadar yararlanmaları mümkündür.
Bununla birlikte genel sağlık sigortası tescili yapılmış olup hiç çalışması olmayan ya da çalışması olup genel sağlık sigortası borcu olan gençler ve diğer Türk vatandaşları da 31.12.2016 tarihine kadar sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir.
