Acil Bir Akut Astım Atağı Öldürür mü? (Sorular-Cevaplar)
Astım Nedir?
Astım, havayollarında düzelebilen tıkanıklık ve uyaranlara karşı aşırı duyarlılıkla karakterize bir hastalıktır.
Astım Atağı Nedir?
Yeterli tedavi alamayan veya herhangi bir tetikleyici etkene maruz kalan astımlı bir hastada, öksürük, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi, hırıltı ve ıslıklı solunum gibi şikâyetlerin ortaya çıkması ya da bu şikâyetlerin artması ve bu durumlara solunum fonksiyon bozukluklarının eşlik etmesine ASTIM ATAĞI denir.
Astım atakları neden önemlidir?
Ataklar astımın ölüm ve hayatın kötü yönde etkilenmesini belirleyen en önemli faktördür. Astım ataklarına bağlı ölümlerin çoğu hastane dışında ve kronik ağır astımlı hastalarda gerçekleşmektedir. Ani ve ağır Astım atağının temel tedavisi oksijen desteği ve hastane hatta gerektiğinde yoğun bakım şartlarında takip ve tedavidir. Tedavinin amacı, hava yolu tıkanıklığının olabildiğince hızlı düzeltilmesidir. Atak tekrarlarını önlemektir.
Astım Atağını neler başlatır?
Viral enfeksiyonlar, alerjik maddeler, ilaçlar, egzersiz, soğuk hava, tedavi ve takip kurallarına uyumsuzluk, psikolojik hastalıklar, depresyon ve diğer psikiyatrik hastalıklar, psikiyatrik ilaç kullanımı, hastanın hastalığını (astımı) kabul etmemesi, alkol veya madde bağımlılığı, obezite, öğrenme güçlüğü, iş-gelir problemleri (ilaçları temin edememe durumu dâhil), ağır stres altında olma gibi nedenler sayılabilir.
Hangi ilaçlar Astım Atağını başlatabilir?
Aspirin, diğer bazı ağrı kesiciler, bazı hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar, ise astım atağını tetikleyen ilaçlar içinde en sık karşılaşılanlardandır.
Astım Atağı neye göre değerlendirilir?
Atağın şiddeti; ilk görüldüğü andaki fizik inceleme ve laboratuvar bulgularına göre hafif, orta, ağır ve yaşamı tehdit eden ataklar olmak üzere dört grupta değerlendirilmektedir. Atağın şiddeti hafife alınmamalı, temelde her ağırlık basamağındaki astımlının ciddi atak geçirme tehlikesi taşıdığı ve ciddi atağın hastanın hayatına mal olabileceği unutulmamalıdır.
Astım Ataklarının ölümcül olması için risk faktörleri nelerdir?
Atak nedeniyle solunum tüpü müdahalesi yapılmış olan astımlılar, son 1 yılda astım nedenli hastaneye yatış veya acile başvuru öyküsü olan hastalar, oral steroid kullanmakta olan veya kullanmayı yeni bırakmış hastalar, inhaler steroid kullanmayan veya yeni bırakmış hastalar, aşırı β
2 agonist kullanan hastalar (>1 kutu/ay, salbutamol veya hızlı etkili eşdeğeri), psikiyatrik hastalık veya psikososyal problemi olan hastalar, tedaviye uyumsuz hastalar, düşük sosyo-ekonomik düzey, eşlik eden hastalıkların varlığı (kalp damar veya diğer akciğer hastalıkları)
Astım Atağında ne yapmalı?
Eğer atak, başlangıç tedavisine yanıt vermiyor ve hızla kötüleşiyorsa ya da hasta, astım ilişkili ölümler için risk faktörü taşıyorsa başlangıçtan itibaren ciddi atak olarak kabul edilmelidir. Öyküsünde ölümcül ataklar için risk faktörleri taşıyan hastalar yakın takipte olmalı ve atağın erken dönemlerinde zaman kaybetmeden acil tedavi için başvurmalıdırlar.
Sonuç olarak, astım atağı sık görülen bir medikal acil durumdur. Atakta bir hasta ile karşılaşıldığında önce atağın ciddiyeti değerlendirilmeli, sonra buna uygun tedavi planlanmalıdır. Atak ciddiyetinin iyi değerlendirilmemesi ve bu nedenle tedavinin yeterli verilmemesi ölümlere yol açmakta, uygun atak tedavisi ile de ölümler önlenebilmektedir.
