AB Tek Genli GDO Tesciline Başladı Ama…

Buradan AB tarım ekonomisinin Min 443.000.000 euro ile 928.000.000 euro arasında bir meblağ kaybettiği ortaya çıkar. Bir diğer ifade ile AB tarım ürünleri rekabet açısından belirtilen miktarda dezavantajlı duruma düşmüşlerdir. İşte bu gerşekleri izleyen yüzlerce AB firması – kamu kuruluşu transgenik çeşit geliştirme konusunda büyük çabalar sarfetmişlerdir. Nihayet 2010 yılında Almanya transgenik patates çeşidini tescil ederek topluluk üreticisine sunmuştur. AB adeta bu konuda geri kalmışlığını telafi için, çok yoğun bir atağa geçerek, 2010 ve 2011 yıllarında toplam 86 transgenik ürünü “tarla denemelerine” almıştır. Bilindiği gibi tarla denemeleri tescil, yani tohumluğun kullanıma sunulması aşamasının bir ön basamağıdır. Bu denemelerin hangi ülkelerde, ne miktarda gerçekleştirildiğine bir göz atarsak ilginç bir tablo ile karşı karşıya kalırız: Almanya 4, Macaristan 2, Hollanda 2, Polonya 2, Portekiz 1, Romanya 7, Danimarka 2, Slovakya 4, Belçika 2, Çek Cum 5, Fransa 1 ve İspanya 49. İşte çarpıcı olan da bu. Transgenik çeşit tarımının getirisini en iyi bilen, nimetlerinden en iyi yararlanan İspanya adeta AB’de de tarımsal biyoteknolojinin “KẢBE”si olma yolundadır. Bu çeşit adaylarının hangi türlere dağıldıkları da ilgi çekebilir: Patates:13, şeker pancarı: 11, kavak: 1, mısır: 52, soya: 2. 

Bitki ıslahcılarını, tohumcuları çeşit geliştirme konusunda biyoteknolojiye yönelten ana neden, klasik ıslahda kapsamında, tür içinde yeni gen bulma konusunda dar boğaza girilmesidir. Şekilden de anlaşılacağı gibi 1970’lerde buğday ıslahında her yıl %4’lerdeki verim artışı 2008’lere gelindiğinde %1’lere gerilemiştir.

AB’de de orta seviyeli okullara biyoteknoloji derslerinin konması aslında konunun öneminin anlaşıldığını sergilemektedir. Fakat ekonomik analizler AB’de’nin tarımsal biyoteknolojiye bu zamana kadar olumsuz bakmalarında milyarlarca dolarlık kaybından söz atmeğe başlamışlardır. 

Genelde karşıtlar biyoteknoloji ile sınırlı ilişki içinde, tek taraflı bilgilenerek, konunun ilginçliğinden yararlanarak “parsa toplama” peşindedirler. 15 yılda sıfırdan 148 milyon hektara ulaşan dünya transgenik ekim alanları herhalde bunu ispat etmektedir. Yükselen gıda fiyatları hükümetleri devirirken, olumsuz iklim koşulları birçok tarımsal ürün ihracatcısı ülkenin ihracat yapamıyacağı duyuruları yayınlamasına neden olmuştur. Buna rağmen  bazı GDO karşıtlarının “dünyada gıda açığından söz edilemez” yaklaşımları ise ilginçtir. Neredeyse onların tüm savları bu tür temelsiz, bilimsellikten uzak ve yanıltıcıdır. Arjantin’de transgenik çeşitlerle milyonlarca hektar alanda ikinci ürün soya ekimine başladığında, zaman kazanma adına, toprak işlemesinden tasarruf edilirken, farklı bir yabancı ot mücadelesi gereği doğmuştur. Söz konusu mücadele, soyanın dayanıklı olduğu bir yabancı ot ilacını devreye sokmuştur. Bu ilacın tüketimi, genişleyen ekim alanına göre doğal olarak artacaktır. Şimdi bu olguya “transgenik ürünler tarımsal ilaç tüketimini artırdı” biçiminde yaklaşmı nasıl açıklarız!

2010 ve 2011 yıllarında ABD’de yabancı ot ilacına dayanıklı biyotek şekerpancarı ve yonca çeşitlerinin tarımı başladı. Yine bunların da %30 civarında bir maliyet avantajı sağladığını kabul ederseniz, AB bu konuda nasıl rekabet edecek? ABD biyoteknoloji olayına baştanberi olumlu yaklaşarak büyük ilerlemeler kaydetti. Şu anda sekiz yabancı geni tek bir genotipe aktararak sekiz karakteri kontrol altına alabilecek seviyeye ulaştı. AB ise tek genli GDO patates 2010 yılında ancak tescil edebildi. Bu, biyoteknolojinin hızlı gelişmesi açısından değerlendirildiğinde AB’nin gerek bilimsel ve gerekse ekonomik açığı kapama açısından trajik bir durumu sergiliyor. Keşke Türkiye’den de birileri olayın farkına varabilse….